Zaburzenia rozwojowe układu nerwowego u dzieci

Co to są zaburzenia rozwojowe układu nerwowego?

Rozwój ośrodkowego układu nerwowego (OUN) u człowieka to niezwykle skomplikowany proces. Wady rozwojowe układu nerwowego są wynikiem nieprawidłowości w okresie jego tworzenia się oraz rozwoju i dotyczą pierwotnych zaburzeń powstałych w jego obrębie. Za pojawienie się rozwojowych zaburzeń ośrodkowego układu nerwowego (OUN) u dzieci mogą odpowiadać czynniki genetyczne, zakaźne, fizyczne, chemiczne i środowiskowe oddziałujące w czasie ciąży na płód. 

Jak wygląda klasyfikacja zaburzeń układu nerwowego?

Klasyfikacja pierwotnych zaburzeń rozwojowych układu nerwowego
Zaburzenia rozwoju ośrodkowego układu nerwowego są wynikiem nieprawidłowości na poszczególnych etapach jego rozwoju. Wyróżniono: zaburzenia indukcji grzbietowej i brzusznej, zaburzenia podziału i różnicowania komórek oraz zaburzenia migracji komórkowej i organizacji.

Zaburzenia indukcji grzbietowej (pierwotnej i wtórnej neurolacji)

• wady dysfunkcyjne mózgu i rdzenia kręgowego:
• oponowe,
  • oponowo-mózgowe,
  • oponowo-rdzeniowe.
  • ukryta dystrafia rdzenia;
• torbiele neuroenterogenne;
• wodordzenie;
• jamistość rdzenie;
• rozdwojenie i zdwojenie rdzenia;
• malfornacja Chiariego (zespół Arnolda-Chiariego);
• wrodzone zatoki skórne.

Zaburzenia indukcji brzusznej (formowania się przodomózgowia)

• holoprozencephalia;
• dysplazja przegrodowo-wzrokowa;
• nieprawidłowości rozwoju przegrody przeźroczystej i sklepienia;
• zespół Dandy-ego Walkera.

Zaburzenia po różnicowaniu działania komórek

• fakomatozy.

Zaburzenia migracji i organizacji komórkowej

• gładkomózgowie;
• szerokozakrętowość;
• drobnozakrętowość;
• szczelinowość mózgu;
• wady ciała modzelowatego.

Klasyfikacja neurologicznych następstw wad układu kostnego
Wady czaszki i twarzy;

• kraniosynostoza,
• kraniostenoza.

Wady kręgosłupa;

• zespół Klippla-Feila,
• wgniecenie podstawy czaszki.

Jakie są przyczyny powstawania zaburzeń rozwojowych układu nerwowego u dzieci?

Częstość występowania wad rozwojowych ośrodkowego układu nerwowego (OUN) u dzieci jest stosunkowo wysoka w porównaniu z wadami rozwojowymi innych układów. Wynika to z dość długiego czasu rozwijania się poszczególnych jego struktur. Ustalenie dokładnej przyczyny nie jest niestety możliwe nawet u połowy chorych dzieci. Rodzaj zaburzeń (OUN) u dzieci zależy od tygodnia trwania ciąży, w którym dojdzie do działania czynnika teratogennego oraz od czasu jego działania na płód.
Do czynników wpływających na rozwój zaburzeń ośrodkowego układu nerwowego u dziecka zaliczamy:

• czynniki genetyczne;
• brak dowozu substancji odżywczych dla płodu w czasie ciąży (niedożywienie – zubożenie w białko, kwas foliowy, witaminy A, B1, B2, C, E; niedotlenienie płodu; niedokrwienie);
• działanie czynników fizycznych, chemicznych (leki, np. kwas walproinowy; toksyny; wysoka temperatura; promieniowanie jonizujące; urazy mechaniczne);
• zakażenia (wirus różyczki, grypy, świnki, także półpaśca oraz pasożyt – toksoplazmoza).

Nikt nie ma wpływu na czynniki genetyczne, natomiast wpływ pozostałych niekorzystnych czynników działających w życiu płodowym można ograniczyć. Kobieta ciężarna chorująca na zaburzenia, takie jak cukrzyca, zaburzenia krążenia czy choroba niedokrwienna serca jest bardziej narażona na ryzyko urodzenia dziecka z wadą OUN, gdyż schorzenia te mogą utrudniać właściwy dowóz substancji odżywczych do płodu. Przebycie w ciąży gestozy (tzw. zatrucia ciążowego) również wpływa niekorzystnie na rozwój ośrodkowego układu nerwowego u dzieci.

Jakie są objawy zaburzeń rozwojowych ośrodkowego układu nerwowego u dzieci?

Zaburzenia rozwojowe układu nerwowego u dziecka mogą powstać już w czasie płodowym i powinny być wychwycone podczas badania USG. Czasem zdarza się jednak, że w czasie ciąży dziecko rozwija się prawidłowo a podczas porodu dojdzie do urazu, który ma wpływ na dalszy jego rozwój.
Objawy wskazujące na zaburzenia rozwojowe układu nerwowego, które powinny zaniepokoić w pierwszych miesiącach życia dziecka to:

Pod koniec 1. miesiąca życia niepokoić może:

• ma drżenia kończyn,
• odchyla główkę i wygina się do tyłu,
• nie leży prosto, przekrzywia się jedną stronę,
• ma oczopląs (wzrok rozbiegany, niespokojny). Nie mylić z zezem: zwykle ten objaw mija do ukończenia trzech miesięcy, ale także
• wymaga staranniejszej obserwacji,
• nie skraca długości snu na dobę, jest ospałe w czasie czuwania,
• napina mięśnie kończyn tak, że trudno je ubrać,
• przyjmuje pozycję wyprostną (nie zgina kończyn w stawach),
• jest niespokojne przy karmieniu, krztusi się, wymiotuje.

Pod koniec 3. miesiąca życia niepokoić może:

• brak skupienia wzroku na osobach i przedmiotach,
• nadwrażliwość na dźwięki i dotyk (reagowanie wrzaskiem, drżeniem, sztywnieniem z przerażenia),
• opadanie główki przy podciąganiu za rączki (zostaw raczej ten sprawdzian pediatrze),
• niemożność utrzymania jej samodzielnie przez dziecko, gdy malec jest na rękach,
• trudności z odwodzeniem nóżek (to utrudnia przewijanie).

Dziecko półroczne nie rozwija się prawidłowo, jeśli:

• nie przekręca się na boki,
• nie bawi się rączkami, nie chwyta zabawek,
• ma skłonność bardzo silnego zaciskania piąstek, chowa kciuk w dłoni,
• jest w słabym kontakcie z otoczeniem, nie reaguje na głos mamy,
• napina silnie mięśnie.

Jak leczy się  zaburzenia rozwojowe ośrodkowego układu nerwowego u dzieci
Nie ma jednej, skutecznej metody leczenia zaburzeń rozwojowych układu nerwowego u dzieci. Każde z nich jest inne i wymaga innego postępowania (zastosowanych metod leczenia).
Jeśli u dziecka obserwuje się wyżej wymienione objawy, nie należy ich bagatelizować, tylko powinno się skonsultować z lekarzem pediatrą lub neurologiem dziecięcym. Rolą lekarza jest ustalenie przyczyny zaburzeń rozwoju ośrodkowego układu nerwowego i dobranie właściwej metody leczenia. Stosuje się leczenie farmakologiczne i/lub różne zabiegi rehabilitacyjne mające na celu stymulację mózgu i pomóc w szybszym powrocie do zdrowia (nadgonienie opóźnień w rozwoju dziecka) a także bardzo dużą rolę odgrywa dieta bogata w substancje odżywcze.

Gdzie pójść z dzieckiem na konsultację do lekarza neurologa dziecięcego?

Onkolmed Lecznica Onkologiczna to przychodnia prywatna, gdzie można przyjść na konsultację do lekarza neurologa dziecięcego. Działa w niej Poradnia Neurologii Dziecięcej gdzie leczone są dzieci. Pracują w niej bardzo dobrzy neurolodzy z wieloletnim doświadczeniem w leczeniu chorób centralnego układu nerwowego i nerwów obwodowych u dorosłych i dzieci.

W celu umówienia się na konsultację u neurologa dziecięcego, skontaktuj się z placówką Onkolmed Lecznica Onkologiczna pod numerem telefonu: +48222902337

Źródła:
wylecz.to/choroby-u-dzieci/zaburzenia-oun-u-dzieci/
podyplomie.pl/wiedza/neurologia/172,zaburzenia-rozwojowe-ukladu-nerwowego
edziecko.pl/pierwszy_rok/7,79404,24350945,zaburzenia-neurologiczne-u-dzieci-jak-rozpoznawac-i-leczyc.html