Powiększone węzły chłonne u dziecka - objawy i leczenie

Węzły chłonne to struktury układu limfatycznego (zwanego także układem chłonnym), których zadaniem jest filtrowanie przepływającej przez nie limfy (chłonki). Rozmieszczone są w strategicznych punktach naszego ciała, wzmacniając odpowiedź obronną organizmu na atakujące go drobnoustroje.
Fizjologicznie (czyli w warunkach prawidłowych) węzły chłonne są niebolesne, o zwartej i sprężystej konsystencji. Ich wielkość zależy od wieku dziecka.
Węzły chłonne u noworodka są niewyczuwalne – w związku z tym każde ich powiększenie wymaga wyjaśnienia przez lekarza.
Węzły chłonne u niemowląt i dzieci do 3. roku życia są bardzo małe, mają do 3 mm średnicy.
Węzły chłonne u dzieci starszych (do 12. roku życia) w okolicy podżuchwowej, szyjnej, pachowej i pachwinowej często są nieco większe, mają średnicę do 1 cm. Jeśli nie towarzyszą temu żadne dolegliwości (czytaj poniżej), to można je uznać za prawidłowe.
Nie wszystkie wyczuwalne węzły chłonne to węzły patologicznie powiększone. U dzieci starszych, które przechodzą wiele infekcji, mogą być one nieco większe i przez to wyczuwalne dotykiem.

Powiększone węzły chłonne u dziecka – czy ból towarzyszy powiększonym węzłom chłonnym?

Powiększonym węzłom chłonnym może towarzyszyć ból. Należy rozróżnić, czy jest to bolesność samoistna (na przykład przy poruszaniu głową w bok pojawia się ból w okolicy węzłów chłonnych szyjnych), czy ból pojawia się dopiero przy ucisku (na przykład przy badaniu palpacyjnym).
Powiększone i bolesne węzły chłonne najczęściej związane są z toczącym się stanem zapalnym, natomiast powiększone i niebolesne – mogą sugerować przyczyny rozrostowe. Kolejnym aspektem, na który należy zwrócić uwagę, jest to, czy podczas dotykania węzłów sprawiają one wrażenie „zbitych” i nieprzesuwalnych względem podłoża, czy są ruchome względem skóry i tkanki podskórnej.
Ważna jest również struktura węzła – te objęte procesem zapalnym mogą być spoiste lub miękkie, wypełnione płynem, a te związane z rozrostem nowotworowym – twarde, zbite lub zwłókniałe. Należy także zwrócić uwagę na wygląd skóry nad powiększonym węzłem chłonnym u dziecka – może wyglądać prawidłowo lub być zaczerwieniona i nadmiernie ucieplona.

Powiększone węzły chłonnych u dziecka – jakie są przyczyny powiększonych węzłów chłonnych?

Aby znaleźć przyczyny powiększonych węzłów chłonnych u dziecka, należy odnaleźć potencjalne źródło infekcji w jego okolicy. Cenna jest także wiedza jaki obszar drenuje określona grupa węzłów. Przykładowo, infekcja bakteryjna gardła zwykle w swoim obrazie ma powiększenie węzłów chłonnych podżuchwowych i podbródkowych (są to tzw. węzły szyjne przednie), zmiany skórne które uległy nadkażeniu bakteryjnemu także mogą być przyczyną powiększenia węzłów chłonnych w okolicy tych zmian.
Powiększone węzły chłonne u dziecka można podzielić na miejscowe i uogólnione – kiedy to powiększone są węzły z dwóch niezwiązanych ze sobą grup, np. szyjne i pachwinowe. Przyczyną uogólnionego powiększenia węzłów chłonnych może być:

• infekcja wirusowa (np. rumień nagły, mononukleoza zakaźna, ospa wietrzna)
• infekcja bakteryjna (Salmonella, gruźlica, uogólnione infekcje bakteryjne)
• choroby nowotworowe (białaczki i chłoniaki, tutaj poza uogólnioną limfadenopatią występują inne objawy, jak gorączka, utrata masy ciała, nocne pocenie się, różne dolegliwości bólowe)
• choroby spichrzeniowe (np. wspomniana wcześniej choroba Gauchera, choroba Niemanna-Picka, tutaj też poza limfadenopatią pojawia się szereg innych zaburzeń, np. opóźnienie rozwoju, powiększenie wątroby i śledziony)
• niepożądane reakcje polekowe (np. po lekach takich, jak fenytoina, allopurinol).

Powiększone węzły chłonne u dziecka – jaki należy wykonać badania przy powiększonych węzłach chłonnych?

Powiększone węzły chłonne u dziecka należy pokazać lekarzowi. Ewentualne badania dodatkowe, które mogą być zalecone, to np.:

• morfologia krwi obwodowej
• aktywność dehydrogenazy mleczanowej
• ocena występowania stanu zapalnego w organizmie (np. stężenie białka CRP)
• badania wirusologiczne w razie podejrzenia infekcji wirusowej
• badania bakteriologiczne w razie podejrzenia infekcji bakteryjnej (jak w diagnostyce choroby kociego pazura)
• zdjęcie radiologiczne klatki piersiowej
• badanie ultrasonograficzne podejrzanego węzła chłonnego.

Najczęściej jednak powiększone węzły chłonne u dziecka wracają do pierwotnego rozmiaru po ustąpieniu infekcji i nie wymagają głębszej diagnostyki.

Powiększone węzły chłonne u dzieci - jak wygląda leczenie powiększonych węzłów chłonnych?

Sposób leczenia powiększonych węzłów chłonnych zależy od przyczyny, która to powiększenie wywołała. W większości przypadków powiększenie węzłów chłonnych w okolicy szyi nie wymaga specjalnego leczenia, gdyż jest wywołane przez wirusowe przeziębienie. Węzły chłonne same zmniejszą się, gdy ustąpią objawy przeziębienia. Obrzęknięte w wyniku infekcji bakteryjnej węzły chłonne szyjne zwykle wymagają włączenia antybiotyku. Większość dzieci może zażywać antybiotyk doustnie. Jeśli infekcja jest poważna, może wymagać leczenia szpitalnego i antybiotyku podawanego dożylnie. Jeśli w węźle chłonnym została stwierdzona treść ropna i nie udaje się wyleczyć tego stanu antybiotykiem, konieczne może być nacięcie węzła i opróżnienie go z zalegającej ropy (tak zwany drenaż węzła).
W mieście Warszawa, w przychodni Onkolmed Lecznica Onkologiczna działa Poradnia Onkologii Dziecięcej, w której konsultacji udziela bardzo dobra pani profesor z bardzo dużym doświadczeniem.

W celu umówienia się na konsultację u lekarza rodzinnego skontaktuj się z placówką Onkolmed Lecznica Onkologiczna pod numerem telefonu: +48222902337

Szanowni Pacjenci,

Przed zapisem do lekarza specjalisty bardzo prosimy o dokładne zapoznanie się z zakresem działalności danego lekarza (każdy lekarz specjalista leczy inną część ciała). W przypadku problemu z wyborem właściwego specjalisty, prosimy o kontakt z Recepcją Onkolmed. Chętnie służymy pomocą. W celu prawidłowego zapisu do specjalisty, przeprowadzamy wywiad z Pacjentem. Mając tę wiedzę łatwiej jest nam zaoferować konkretną pomoc i wybór odpowiedniego lekarza.

Ze względu na długą listę oczekujących w przypadku rezygnacji z wizyty prosimy o wcześniejsze jej odwołanie. 

Szanujmy się wzajemnie.