Zmiany we florze bakteryjnej pochwy

W zdrowej pochwie bytuje wiele pożytecznych bakterii Lactobacillus. Można śmiało nazwać je strażnikami pochwy. Potrafią bowiem zatrzymać namnażanie się szkodliwych bakterii i grzybów oraz zapobiegają przyleganiu chorobotwórczych drobnoustrojów do ścian pochwy. Aby móc tak działać, bakterie Lactobacillus wytwarzają kwas mlekowy i nadtlenek wodoru. Dzięki kwasowi mlekowemu w środowisku pochwy utrzymuje się niski, kwaśny odczyn pH, który utrudnia rozwój szkodliwych drobnoustrojów. Natomiast nadtlenek wodoru pomaga w niszczeniu złych bakterii.
Można wymienić wiele czynników, które mogą zaburzyć wrażliwą równowagę flory bakteryjnej pochwy. Należą do nich: życie w ciągłym stresie, zmęczenie, przyjmowanie niektórych leków np. antybiotyków, infekcje, dieta bogata w cukier, niektóre choroby np. cukrzyca. Ale często same szkodzimy florze bakteryjnej pochwy, nosząc za ciasne spodnie lub bieliznę z syntetycznych tkanin, niewłaściwie dbając o higienę intymną, używając kosmetyków i preparatów do mycia ciała z podrażniającymi składnikami. Do zachwiania środowiska pochwy może też dojść w wyniku urazów mechanicznych np. otarć niewystarczająco nawilżonej pochwy podczas stosunku seksualnego.

Czym jest zdrowa flora bakteryjna pochwy?

W zdrowej pochwie znajduje się mnóstwo dobrych bakterii rodzaju Lactobacillus. Są one strażnikami pochwy. Mogą zatrzymać rozwój potencjalnie szkodliwych bakterii i grzybów, wytwarzając kwas mlekowy i nadtlenek wodoru oraz chroniąc przed przyleganiem złych bakterii do ściany pochwy. Kwas mlekowy pomaga utrzymać kwasowe środowisko pochwy, podczas gdy nadtlenek wodoru uczestniczy w niszczeniu szkodliwych bakterii.
Istnieje wiele czynników, które mogą zaburzyć wrażliwą równowagę flory bakteryjnej pochwy. Należą do nich: uszkodzenie tkanki podczas akcji porodowej, inne problemy ze zdrowiem, stres, przyjmowanie niektórych leków, noszenie ciasnych ubrań lub bielizny syntetycznej, nieprawidłowa higiena, środki podrażniające znajdujące się w balsamach do ciała, płynach do kąpieli lub innych produktach kosmetycznych, otarcia niewystarczająco nawilżonej pochwy podczas penetracji, zmiany hormonalne itp.

Jak sprawdzić, czy flora bakteryjna pochwy? 

Jeśli dochodzi do zaburzeń środowiska panującego w pochwie, znacznie wzrasta ryzyko infekcji intymnych i to właśnie ich objawy są najczęstszą przyczyną wizyt w gabinetach ginekologów. Poza standardowym badaniem oraz wywiadem lekarskim, specjalista zleca w trakcie diagnostyki badanie biocenozy pochwy z antybiogramem, które inaczej określa się badaniem czystości pochwy lub wymazem z pochwy. Ma ono na celu obserwację flory bakteryjnej pochwy w pochwie danej pacjentki – jaka jest w niej ilość korzystnych pałeczek kwasu mlekowego oraz ewentualnie, jakie patogeny namnożyły się w zbyt dużej ilości. Wyniki tego typu badania podaje się na czterostopniowej skali, w której za rezultat prawidłowy uznaje się stopień I.

• Stopień I – pałeczki kwasu mlekowego są bardzo liczne, pH jest niskie, a w pobranym materiale nie obserwuje się innych bakterii, grzybów czy leukocytów.
• Stopień II – pałeczki kwasu mlekowego są liczne, dostrzegalne są pojedyncze bakterie patogenne, drożdżaki oraz białe krwinki, pH jest nieco podwyższone. 
• Stopień III – liczba pałeczek kwasu mlekowego jest znacznie obniżona, patogenne bakterie są liczne, może być również podwyższona ilość leukocytów; pH wzrasta do poziomu około 4,5-5,0.
• Stopień IV – brak pałeczek kwasu mlekowego, liczne chorobotwórcze patogeny, w tym także grzyby (najczęściej są to drożdżaki lub pierwotniaki – np. rzęsistek pochwowy wywołujący rzęsistkowicę), pH jest wysokie. 

Co istotne, skala wskazuje także stopnie pośrednie oraz stopień ,,0” – brak pałeczek kwasu mlekowego, brak patogennych drobnoustrojów oraz brak, pojedyncze lub liczne białe krwinki. Wysokie jest zaś pH – na poziomie 6,0-8,0 – co również wskazuje na stan nieprawidłowy i znaczne ryzyko zakażenia. Nie występuje odpowiednia ochrona, którą tworzą pałeczki kwasu mlekowego, a odczyn sprzyja rozwojowi infekcji. 
Warto pamiętać, że wyniki powinien interpretować lekarz, z którym należy ustalać ewentualną terapię. Jest to o tyle ważne, że infekcje bakteryjne oraz grzybicze mają tendencje do nawrotów – leczenie powinno być więc jak najbardziej zoptymalizowane. Co ważne, terapia przyczynowa nie wyklucza łagodzenia pojawiających się w trakcie infekcji objawów, jak np. pieczenie, świąd, obrzęk stref intymnych. Pomocny jest wtedy chlorowodorek benzydaminy, który działa m.in. przeciwzapalnie oraz łagodząco – można go znaleźć w aptekach, jest dostępny bez recepty.

Co może wpływać na zmiany we florze bakteryjnej pochwy – na co uważać?

Na zmiany we florze bakteryjnej pochwy może wpływać:

• Antybiotykoterapia – antybiotyki, eliminując chorobotwórcze drobnoustroje, zabijają także „dobre bakterie”, są które niezbędne do utrzymania m.in. homeostazy środowiska pochwy i tym samym tworzenia bariery ochronnej przed innymi patogenami. 
• Perfumowane środki higieniczne – perfumowane wkładki lub podpaski mogą zaburzać florę bakteryjną pochwy. Dotyczy to również perfumowanych środków do higieny intymnej lub żeli stosowanych do mycia – należy unikać tego typu kosmetyków.
• Obcisła bielizna wykonana z nieprzepuszczających powietrza materiałów – brak dostępu powietrza tworzy idealne środowisko do rozwoju patogennych drobnoustrojów, wiąże się to m.in. ze zwiększoną wilgocią oraz temperaturą panującą wtedy w strefach intymnych.
• Zaburzenia hormonalne – negatywny wpływ na florę bakteryjną pochwy ma przede wszystkim zbyt niski poziom estrogenów. Ich niedobór wiąże się m.in. ze spadkiem ilości glikogenu w nabłonku pochwy, który umożliwia produkcję kwasu mlekowego. Spada więc jego ilość, co powoduje znaczne obniżenie wydolności systemu ochrony pochwy. Co więcej, wzrasta także jej pH, w związku z czym swobodnie mogą rozwijać się patogenne drobnoustroje. 
• Stres – nadmierne obciążenie fizyczne oraz psychiczne zmniejsza odporność naszego organizmu.
• Nieprawidłowa dieta – sposób odżywiania może wpłynąć na zaburzenia we florze bakteryjnej i tym samym zwiększać ryzyko infekcji. Szczególnie niekorzystne są w tym kontekście produkty przetworzone, a także nadmierne spożywanie cukrów oraz tłuszczów. Polecana jest dieta bogata w produkty pełnoziarniste, chude mięsa, ryby, jaja, a przede wszystkim warzywa, także kiszonki, które w naturalny sposób dostarczają organizmowi pałeczek kwasu mlekowego. 

Jak wygląda profilaktyka i leczenie zakażeń pochwy?

Profilaktyka chorób intymnych polega głównie na unikaniu przyczyn zapalenia pochwy tj. przestrzeganiu podstawowych zasad higieny miejsc intymnych, podmywaniu się dwa razy dziennie płynem hipoalergicznym o pH około 5.5, noszeniu naturalnej i przewiewnej bielizny, używaniu jednorazowych podkładek toaletowych, zabezpieczaniu się podczas stosunków seksualnych oraz przyjmowaniu probiotyków przy kuracji antybiotykami. Oprócz stosowania zasad higieny, lekarze ginekolodzy zalecają stosowanie probiotyków ginekologicznych (doustnych lub dopochwowych). W ich składzie znajdują się pałeczki kwasu mlekowego, które uzupełniają ubytki spowodowane zakażeniem pochwy. Przyjmowanie probiotyków zaleca się szczególnie przy spadku odporności, w trakcie przyjmowania tabletek antykoncepcyjnych, w ciąży, w trakcie oraz po przyjmowaniu antybiotyków oraz przy infekcjach wirusowych.

Gdzie przyjmuje bardzo dobry ginekolog?

Bardzo dobry ginekolog, który leczy infekcje intymne przyjmuje w Onkolmed Lecznica Onkologiczna w Warszawie.

W celu umówienia się nakonsultację u ginekologa skontaktuj sie z placówką Onkolmed Lecznica Onkologiczna pod numerem telefonu: +48222902337

Źródła:
tantumrosa.pl/flora-bakteryjna-pochwy-co-powinnas-o-niej-wiedziec/
multi-gyn.com.pl/informacje-ogolne/jak-dziala-flora-bakteryjna-pochwy/
dr n. med. Mariola Małecka