22 Cze 2022
Nadczynność tarczycy - badania i leczenie jodem promieniotwórczym
Co to jest nadczynność tarczycy?
Nadczynność tarczycy jest zaburzeniem, w którym tarczyca produkuje za dużo hormonów w stosunku do potrzeb organizmu. Tarczyca jest małym narządem położonym u podstawy szyi. Odpowiada za wytwarzanie i uwalnianie dwóch hormonów: trijodotyroniny (T3) oraz tyroksyny (T4) regulujących funkcję większości tkanek organizmu, wpływających na metabolizm naszego organizmu oraz termogenezę (produkcję ciepła). Czynność tarczycy jest kontrolowana przez przysadkę mózgową, która uwalnia hormon tyreotropowy (TSH) pobudzający tarczycę do produkcji hormonów: T3 i T4.
Czynność tarczycy i przysadki pozostają w ścisłej zależności (określanej jako ujemne sprzężenie zwrotne), polegającej na tym, że podwyższone stężenie hormonów tarczycy powoduje zmniejszenie uwalniania TSH przez przysadkę, a niedobór tych hormonów – zwiększa produkcję TSH, co z kolei pobudza tarczycę do większej produkcji T3 i T4.
Jakie są przyczyny nadczynności tarczycy?
- Nadczynność tarczycy ma kilka przyczyn, w tym chorobę Gravesa-Basedowa, guzki tarczycy i zapalenie tarczycy. Niekiedy nadczynność tarczycy jest spowodowana nienowotworowym guzem przysadki mózgowej zlokalizowanym u podstawy mózgu. Spożywanie zbyt dużej ilości jodu lub przyjmowanie zbyt dużej ilości hormonów tarczycy może również podnieść poziom hormonów tarczycy.
Choroba Gravesa-Basedowa - najczęstsza przyczyna nadczynności tarczycy. Choroba Gravesa-Basedowa, to choroba autoimmunologiczna, w wyniku której organizm wytwarza zbyt dużo hormonu tarczycy,
Nadczynność guzków tarczycy - guzki, które rosną na tarczycy i zwiększają produkcję hormonów tarczycy. Guzki tarczycy są częste i zwykle łagodne, co oznacza, że nie są nowotworowe. Jednak jeden lub więcej guzków może stać się nadaktywne i wytwarzać zbyt dużo hormonu tarczycy. Obecność wielu nadreaktywnych guzków występuje najczęściej u osób starszych,
Zapalenie tarczycy - jest to zapalenie, które powoduje wyciek zmagazynowanego hormonu tarczycy z tarczycy. Nadczynność tarczycy może trwać do 3 miesięcy, po których może dojść do niedoczynności tarczycy, stanu zwanego niedoczynnością tarczycy.
Kilka rodzajów zapalenia tarczycy może powodować nadczynność tarczycy, a następnie niedoczynność tarczycy:
1. podostre zapalenie tarczycy - stan ten obejmuje bolesne zapalenie i powiększenie tarczycy. Eksperci nie są pewni, co powoduje podostre zapalenie tarczycy, ale może to być związane z infekcją wirusową bądź bakteryjną,
2. poporodowe zapalenie tarczycy - ten typ zapalenia tarczycy rozwija się u kobiet po porodzie,
3. ciche zapalenie tarczycy - ten typ zapalenia tarczycy nazywany jest „cichym”, ponieważ jest bezbolesny, nawet jeśli tarczyca jest powiększona. Eksperci uważają, że ciche zapalenie tarczycy jest prawdopodobnie chorobą autoimmunologiczną.
Zwiększone zużycie jodu - niektóre pokarmy i leki zawierają jod, a jego zbyt duża ilość może nadmiernie stymulować tarczycę.
Zwiększone przyjmowanie leków hormonalnych tarczycy - zdarza się to czasami u pacjentów, którzy są leczeni hormonami tarczycy w celu skorygowania niedoczynności tarczycy (niedoczynność tarczycy).
Jakie są badania izotopowe w nadczynności tarczycy?
Ustalenie stopnia ciężkości nadczynności tarczycy oparte jest na badaniach klinicznych uwzględniających powikłania sercowo-naczyniowe i nerwowo-mięśniowe. Stopień ciężkości tyreotoksykozy nie zawsze koreluje z wartościami hormonów tarczycy.
Ustalenie przyczyny nadczynności niekiedy może być oparte na badaniach klinicznych. Gdy stwierdzamy symetryczne wole, świeżo ujawnioną orbitopatię i umiarkowaną lub ciężką tyreotoksykozę, rozpoznanie choroby Gravesa-Basedowa jest na tyle prawdopodobne, że dopuszczalne jest odstąpienie od dalszych badań. W przypadku wątpliwości wskazane jest oznaczenie TRAb, wykonanie USG tarczycy z oceną przepływu krwi nad tarczycą lub wykonanie scyntygrafii tarczycy z użyciem 99mTc, 123I lub 131I.
W badaniu scyntygraficznym w chorobie Gravesa-Basedowa obserwujemy zwiększoną jodochwytność tarczycy i równomierne gromadzenie znacznika. Pojedynczy guz autonomiczny charakteryzuje się zwiększoną lub prawidłową jodochwytnością, wychwytem wyłącznie w guzie tarczycy i brakiem lub śladowym gromadzeniem 131I w pozostałym miąższu gruczołu. W wolu wieloguzkowym nadczynnym jodochwytność tarczycy jest zwiększona lub prawidłowa, a znacznik gromadzi się nierównomiernie w miąższu tarczycy z obszarami zwiększonej i osłabionej jodochwytności. Jeśli przyczyną nadczynności tarczycy jest kontaminacja jodem, wówczas wychwyt znacznika w tarczycy jest zmniejszony.
Jodochwytność tarczycy jest bliska zeru w przypadku destrukcyjnego zapalenia tarczycy, jak: „silent” thyreoiditis, poporodowe zapalenie tarczycy, podostre zapalenie tarczycy czy destrukcyjna postać zapalenia indukowanego amiodaronem.
Scyntygrafia tarczycy jest przeciwwskazana w ciąży i okresie karmienia piersią, nie może być więc wykonywana celem ustalenia etiologii nadczynności tarczycy w okresie ciąży i laktacji.
Scyntygrafia z użyciem 99mTc nie jest przydatna do oceny jodochwytności tarczycy, gdyż nadtechnecjan nie wchodzi w proces organifikacji i tarczyca wychwytuje jedynie 1-5% podanej dawki. Scyntygrafia technetowa wiąże się z mniejszym narażeniem pacjenta na promieniowanie i jest dogodniejsza dla chorego, gdyż ze względu na krótki czas półtrwania radioizotopu odczytu dokonuje się już po 20 minutach. Scyntygrafia technetowa jest preferowana w ustaleniu przyczyn nadczynności tarczycy w wolu guzowatym, gdyż w tym przypadku większe znaczenie ma rozkład radioznacznika w tarczycy niż wartość jodochwytności.
Gdy scyntygrafia tarczycy jest przeciwwskazana lub niedostępna, ustalenie etiologii nadczynności opiera się na określeniu przepływu nad tarczycą w badaniu dopplerowskim, oznaczeniu TRAb i ustaleniu stosunku T3/T4. W chorobie Gravesa-Basedowa obserwujemy zwiększony przepływ nad tarczycą, podwyższone TRAb i stosunek T3/T4 (ng/mcg) > 20. W poporodowym zapaleniu tarczycy i innych postaciach destrukcyjnego zapalenia przepływ nad tarczycą nie jest wzmożony, TRAb niepodwyższone, a T3/T4 < 20. W podostrym zapaleniu tarczycy typowe jest trzycyfrowe OB. W tyreotoksykozie spowodowanej egzogenną podażą hormonów tarczycy przydatne jest oznaczenie tyreoglobuliny, która jest w tym przypadku niska.
Na czym polega leczenie jodem promieniotwórczym?
Leczenie jodem promieniotwórczym to inaczej jodowanie tarczycy. Chory przyjmuje izotop jodu, który emituje promieniowanie beta. Jod jest wychwytywany wyłącznie przez tarczycę, dlatego działa właśnie w tym narządzie. Powoduje miejscowy stan zapalny w obrębie tarczycy i jej destrukcję. Nie wszyscy mogą jednak zostać zakwalifikowani do leczenia jodem. Nie wolno poddawać terapii kobiet w ciąży i karmiących piersią. Plany związane z powiększeniem rodziny koniecznie należy odłożyć na co najmniej 6 miesięcy od zabiegu jodowania, niezależnie od tego, czy jest on wykonywany u kobiet, czy u mężczyzn. Konieczne jest zachowanie około 2 tygodni przerwy od zabiegu do momentu kontaktu z dziećmi czy kobietami w ciąży. Niekiedy zaleca się także ograniczanie wszelkich kontaktów do minimum, ponieważ wydalany z moczem jod może stanowić zagrożenie nie tylko dla najmłodszych i ciężarnych, ale dla wszystkich.
Gdzie pójść na konsultację do lekarza endokrynologa medycyny nuklearnej?
Najlepsza Poradnia Endokrynologii Ogólnej i Onkologicznej mieści się w Onkolmed Lecznica Onkologiczna na Ursynowie w Warszawie. Konsultuje w niej bardzo dobra lekarz endokrynolog medycyny nuklearnej.
W celu umówienia się na konsultację u endokrynologa medycyny nuklearnej, onkologa skontaktuj się z placówką Onkolmed Lecznica Onkologiczna pod numerem telefonu: +48222902337
Źródła:
czytelniamedyczna.pl/5869,wsplczesne-zasady-leczenia-radiojodem-nadczynnoci-tarczycy.html
mp.pl/nadczynnosc-tarczycy
medonet.pl/choroby-od-a-do-z/choroby-endokrynologiczne,nadczynnosc-tarczycy---przyczyny--objawy--leczenie,artykul,1580064.html
heydoc.pl/s/article/Nadczynnosc-tarczycy-mozliwe-metody-leczenia-Leki-czy-operacja