Nadciśnienie tętnicze - choroba współistniejąca u pacjentów z nowotworem

Co to jest nadciśnienie tętnicze?

Nadciśnienie tętnicze to choroba charakteryzująca się podwyższonym ciśnieniem krwi, czyli ciśnieniem tętniczym o wartości 140/90 mm Hg lub więcej. Chorobę tę rozpoznaje się na podstawie kilkukrotnych pomiarów ciśnienia krwi, wykonywanych zazwyczaj w kilkudniowych lub kilkutygodniowych odstępach.
Nadciśnienia tętniczego nie można zdiagnozować, opierając się na pojedynczym pomiarze ciśnienia krwi.
W zależności od przyczyny wywołującej wzrost ciśnienia tętniczego, chorych dzieli się na dwie grupy:

• u zdecydowanej większości pacjentów (ponad 90%) występuje tzw. nadciśnienie pierwotne, inaczej zwane samoistnym, co oznacza, że przyczyna nadciśnienia jest złożona   nie w pełni poznana – wskazuje się na udział genów, środowiska, diety, stresu i stylu życia
• u 5–10% chorych na nadciśnienie tętnicze stwierdza się tzw. nadciśnienie wtórne, zwane też objawowym. U tych chorych podwyższone ciśnienie tętnicze jest tylko objawem innej choroby, dotyczącej najczęściej nerek, dużych tętnic lub zaburzeń czynności gruczołów wydzielających substancje regulujące wysokość ciśnienia krwi (np. choroby tarczycy, przytarczyc, nadnerczy). Właściwie przeprowadzone badania umożliwiają wykrycie i usunięcie przyczyny wywołującej wzrost ciśnienia krwi, a tym samym wyleczenie i trwałe uzyskanie prawidłowego ciśnienia tętniczego.

Jakie są przyczyny nadciśnienia tętniczego u pacjenta onkologicznego?

Nadciśnienie jest częstą chorobą współistniejącą u pacjentów z nowotworem. Może to być również czynnik przyczynowy, jak np. w raku nerki. Stosowanie inhibitorów czynnika wzrostu śródbłonka naczyniowego  wiąże się z dużym ryzykiem (11–45%) wywołania nowego nadciśnienia lub destabilizacji uprzednio dobrze kontrolowanego nadciśnienia, w tym wystąpienia ciężkiego nadciśnienia w 2–20% przypadków. Częstość występowania i stopień ciężkości nadciśnienia zależą od wieku pacjenta, wcześniejszych wywiadów nadciśnienia i chorób układu sercowo-naczyniowego, rodzaju nowotworu (rak nerki lub inny), rodzaju i dawki leku, schematu dawkowania, a także innego stosowanego leczenia onkologicznego. W metaanalizie prób klinicznych zapadalność na nadciśnienie w trakcie stosowania bewacizumabu, sorafenibu i sunitinibu była zwiększona odpowiednio 7,5-, 6,1- i 3,9-krotnie.
Podsumowanie częstości występowania nadciśnienia opisywanej u pacjentów z nowotworem, którzy otrzymują te leki, zamieszczono na końcu niniejszego dokumentu. Niektórymi z głównych proponowanych mechanizmów są: hamowanie szlaku tlenku azotu, rozrzedzenie naczyń, stres oksydacyjny i uszkodzenie kłębuszków nerkowych spowodowane brakiem działania czynnika wzrostu śródbłonka naczyniowego . Hamowanie czynnika wzrostu śródbłonka naczyniowego  może być również przyczyną mikroangiopatii zakrzepowej w naczyniach nerkowych. Nadciśnienie związane z działaniem tych leków może wystąpić w okresie od momentu rozpoczęcia terapii do roku od początku leczenia. W przypadku sunitinibu skuteczność przeciwnowotworowa może korelować z występowaniem nadciśnienia i jego stopniem ciężkości, ale nie ma dowodów, że terapia hipotensyjna zaburza odpowiedź na leczenie onkologiczne.

Jakie są objawy nadciśnienia tętniczego u pacjentów leczonych onkologicznie?

Nadciśnienie tętnicze przez wiele lat przeważnie nie daje żadnych objawów. Czasem zaś występują objawy, które mogą pojawiać się także przy innych schorzeniach, dlatego nazywa się je niespecyficznymi dla nadciśnienia tętniczego.
Można jednak przyjąć, że im więcej takich objawów obserwujesz u siebie, tym większe jest prawdopodobieństwo, że cierpisz na nadciśnienie tętnicze:

• ucisk w głowie – pojawia się okazjonalnie i zwykle ma charakter tępego bólu głowy;
• zawroty głowy;
• zmęczenie;
• krwawienie z nosa;
• zaburzenia snu;
• nerwowość;
• dolegliwości serca – przy nadciśnieniu odczuwa się wyraźne łomotanie serca, uczucie ucisku lub ciasnoty w jego okolicy;
• duszność.

Warto zatem sprawdzać, czy ciśnienie jest w normie, bo gdy objawy zaczną się na siebie nakładać, może być zbyt późno na zniwelowanie strat, jakie z tego powodu poniósł organizm.

Jak przebiega diagnostyka i leczenie nadciśnienia tętniczego u pacjenta onkologicznego?

Leczenie nadciśnienia ma na celu redukcję krótkoterminowego ryzyka związanej z nim chorobowości, przy jednoczesnym utrzymaniu skutecznego działania antyangiogennego w ramach optymalnego leczenia nowotworu. Celem jest rozpoznanie nadciśnienia (> 140/90 mm Hg) i utrzymanie odpowiedniej kontroli ciśnienia (< 140/90 mm Hg lub mniej w przypadku jawnego białkomoczu). Przed wdrożeniem inhibitora czynnika wzrostu śródbłonka naczyniowego  należy ocenić czynniki ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego (w tym nadciśnienie w wywiadach i aktualne wartości ciśnienia tętniczego) oraz stosowane leczenie nadciśnienia. Dokładna ocena wartości ciśnienia wymaga opanowania bólu i stresu u pacjenta. Inne leki stosowane u tych chorych (np. steroidy, niesteroidowe leki przeciwzapalne, erytropoetyna) również mogą sprzyjać nadciśnieniu lub je wywoływać. Przy podejrzeniu nadciśnienia ,,białego fartucha’’ należy rozważyć ambulatoryjne monitorowanie ciśnienia tętniczego i zachęcać do zmiany stylu życia. Po rozpoczęciu leczenia inhibitorami czynnika wzrostu śródbłonka naczyniowego  konieczne jest wczesne wykrywanie wzrostów ciśnienia i reagowanie na nie, aby można było uniknąć ciężkich powikłań.
Jeżeli występuje ciężkie nadciśnienie, konieczne są ścisłe monitorowanie i ocena przestrzegania zaleceń terapeutycznych przez pacjentów. W celu zapewnienia skuteczności i tolerancji leków niezbędne są wizyty kontrolne u kardioonkologa.

Gdzie leczyć nadciśnienie tętnicze u chorych na nowotwory?

Kardioonkologia jest jeszcze młodą dziedziną medycyny i jest niewiele miejsc i lekarzy zajmującymi się leczeniem chorób serca u pacjentów onkologicznych. Jednym z takich ośrodków jest Onkolmed Lecznica Onkologiczna gdzie działa Poradnia Kardioonkologii. Pracują w niej specjaliści mający bardzo duże doświadczenie w leczeniu chorób serca u pacjentów chorych na nowotwory.

W celu umówienia się na konsultację u chemioterapeuty, onkologa skontaktuj się z placówką Onkolmed Lecznica Onkologiczna pod numerem telefonu: +48222902337 

Źródła:
mp.pl/pacjent/nadcisnienie/informacje/cisnienie_nadcisnienie/58698,nadcisnienie-tetnicze
poradnikzdrowie.pl/zdrowie/uklad-krwionosny/nadcisnienie-tetnicze-objawy-przyczyny-leczenie-dieta-aa-7bCS-4LN6-KEAH.html#nadcisnienie-tetnicze-objawy
ptkardio.pl/pobierz_zalacznik/2d78c6b270183e65ebace01b3eafe963/