Dermatologiczne zespoły paranowotworowe - przyczyny, objawy, leczenie

Co to są dermatologiczne zespoły paranowotworowe?

W przebiegu nowotworu złośliwego występuje szerokie spektrum zespołów dermatologicznych. O ich paranowotworowej patogenezie świadczy występowanie względnie częstsze niż w innych chorobach, równoległość przebiegu klinicznego dermatoz i nowotworów złośliwych oraz ich specyficzny związek z pewnymi typami nowotworów złośliwych. W etiologii dermatologicznych zespołów paranowotworowych zwykle rolę odgrywają zaburzenia autoimmunologiczne (przeciwciała deponowane w naskórku, warstwie naskórkowo-skórnej, naczyniach). Prowadzi to do występowania wysypki (często zlewnej), nadżerek, owrzodzeń, pęcherzy. Jednym z częstszych problemów dermatologicznych jest zespół pęcherzycowopodobny — nadżerki śluzówek, owrzodzenia skóry w obrębie pęcherzy (skóra tułowia i kończyn), które imitują erythema multiforme. Najczęściej wiąże się on z chłoniakami, grasiczakami inwazyjnymi, przewlekłą białaczką limfatyczną. Leczeniem z wyboru jest stosowanie kortykosteroidów. Innymi dość częstymi skórnymi zespołami paranowotworowymi są: hiperkeratozy (rak płuca, ziarnica złośliwa, raki układu pokarmowego i układu moczowo-płciowego) i akeratoza w zepole Bazexa (rak płaskonabłonkowy płuca oraz regionu głowy i szyi) oraz różnorodne zaburzenia pigmentacji (rak płuca, nowotwory układu pokarmowego, nowotwory układu krwiotwórczego). Wielość wymienionych zaburzeń sprawia, że szczegółowe omówienie ich obrazu klinicznego i leczenia wykracza poza ramy niniejszego artykułu. Odpowiednie pozycje piśmiennictwa odsyłają zainteresowanych czytelników do artykułów, w których można znaleźć wyczerpujące informacje 

Jakie dermatologiczne zespoły paranowotworowe mogą wystąpić u osób chorych na nowotwory?

Rogowacenie ciemne

Zespoły paranowotworowe tego typu charakteryzuje pogrubiona, przebarwiona skóra – głównie w okolicy pachowej i szyi oraz zmiany brodawczakowate obejmującyme błony śluzowe i połączenia śluzówkowo-skórne. Najczęściej występuje u pacjentów z rakiem żołądka.
Zapalenie skórno-mięśniowe: w tym przypadku osłabienie mięśni jest często poprzedzone wieloma zmianami skórnymi. Pojawia się wysypka na górnych powiekach oraz na twarzy, szyi, klatce piersiowej, plecach lub ramionach. Występują grudki Gottrona (łuszczące się grudki na skórze). Pacjenci skarżą się na osłabienie i bóle mięśniowe. Mogą pojawić się trudności w połykaniu i oddychaniu.

Osteoartropatia przerostowa

Charakterystycznym objawem tego zespołu paranowotworowego jest pałeczkowatość palców, będąca wynikiem przerostu tkanki łącznej w górnej części palców. Pojawia się przewlekłe zapalenie okostnej i stawów oraz obrzęk wzdłuż dotkniętych schorzeniem kości i stawów.
Leukocytoklastyczne zapalenie naczyń u pacjentów występuje gorączka, bóle stawów oraz mięśni. Charakterystycznym objawem jest wyczuwalna grudka, pęcherzyk lub plamka, której towarzyszy ból, pieczenie i świąd. Leukocytoklastyczne zapalenie naczyń występuje stosunkowo rzadko, najczęściej w przypadku nowotworów hematologicznych, płuc, przewodu pokarmowego lub dróg moczowych.

Pęcherzyca paranowotworowa

Zespoły paranowotworowe tego typu charakteryzują się bolesnymi zmianami na błonie śluzowej, między innymi w jamie ustnej. Może występować również wysypka, przede wszystkim na dłoniach, stopach i tułowiu. Jeśli pęcherzyca jest nieleczona może prowadzić do poważnych infekcji.

Zespół Sweeta

Ostra gorączkowa dermatoza neutrofilowa (Zespół Sweeta) jest wynikiem zwiększonej liczby białych krwinek – leukocytów. U pacjentów występuje gorączka, może wystąpić biegunka oraz bóle stawów. Ten zespół paranowotworowy charakteryzuje się także nagłym pojawieniem się bolesnych, rumieniowatych grudek i guzków na twarzy, tułowiu i kończynach.

Jakie są przyczyny dermatologicznych zespołów paranowotworowych?

Przyczyny dermatologicznych zespołów paranowotworowych są związane z samym nowotworem. Choroba powoduje zaburzenia autoimmunologiczne (przeciwciała deponowane w naskórku, warstwie naskórkowo-skórnej, naczyniach).

Jakie są objawy dermatologicznych zespołów paranowotworowych?

Objawy dermatologicznych zespołów paranowotworowych są różne. Na ciele pojawiają się zmiany skórne różnej postaci. Zaburzenia autoimmunologiczne prowadzą do występowania:

• wysypki (często zlewnej),
• nadżerek,
• owrzodzeń,
• pęcherzy.

Jednym z częstszych problemów dermatologicznych jest zespół pęcherzycowopodobny. Występują w nim nadżerki śluzówek, owrzodzenia skóry w obrębie pęcherzy (skóra tułowia i kończyn), które imitują erythema multiforme.

Jak wygląda leczenie  dermatologicznych zespołów paranowotworowych?

Każdy pacjent z objawami przypominającymi zespół paraneoplastyczny powinien być dokładnie zbadany, z uwzględnieniem badań obrazowych. W przypadku wykluczenia nowotworu, pacjent powinien zostać pod kontrolą lekarza specjalisty i być regularnie badany w kierunku nowotworów narządów wewnętrznych.
Uwzględnienie pojawienia się objawów paranowotworowych może pomóc we wcześniejszym rozpoznaniu guza złośliwego i rozpoczęcie leczenia przeciwnowotworowego. Wszystkie zespoły paranowotworowe ustępują po wyleczeniu nowotworu, w przebiegu którego pojawiły się specyficzne symptomy. Zmiany skórne oprócz chirurgicznego usunięcia guza, leczy się objawowo kortykosteroidami i cyklosporyną. Zmiany endokrynologiczne, w przypadku ciężkich zaburzeń, wymagają czasami wyrównania elektrolitów. W zmianach naczyniowych, głównie DIC, po masywnych krwotokach niezbędna jest transfuzja krwi.

Gdzie pójść do onkologa, chirurga?

Onkolmed Lecznica Onkologiczna to prywatna przychodnia, w której przyjmują bardzo dobrzy lekarze onkolodzy z wieloletnim doświadczeniem.

W celu umówienia się na konsultację u onkologa skontaktuj się z placówką Onkolmed Lecznica Onkologiczna pod numerem telefonu: +48222902337.

Źródła:
https://journals.viamedica.pl/advances_in_palliative_medicine/article/do...
https://www.zwrotnikraka.pl/zespoly-paranowotworowe-objawy-rodzaje/
https://wylecz.to/hormony/zespol-paraneoplastyczny/