Kogo najczęściej dopada rak okrężnicy i jak go się leczy?

Co to jest rak okrężnicy?

Rak okrężnicy to jeden z rodzajów nowotworów jelita grubego. Specjaliści uważają, że należy do najlepiej przebadanych nowotworów pod kątem czynników predysponujących do jego wystąpienia. Jakie są rokowania w przypadku raka okrężnicy i jak przebiega jego leczenie?
Rak okrężnicy może się rozwinąć w każdej z czterech części okrężnicy. Szczyt zachorowań na ten nowotwór przypada na 6. i 7. dekadę życia. Częściej chorują mężczyźni niż kobiety.

Rak okrężnicy - jakie są czynniki ryzyka raka okrężnicy?

Ryzyko zachorowania zwiększa się przy nadmiernym spożywaniu czerwonego mięsa i diecie ubogiej w błonnik, przy skłonności do zaparć, braku aktywności fizycznej i paleniu papierosów. Dowiedziono, że nowotwór ten częściej atakuje osoby chorujące na wrzodziejące zapalenie jelita grubego i chorobę Leśniowskiego-Crohna.
Są także dowody na genetyczną skłonność do raka okrężnicy. Dzieje się tak za sprawą przypadkowych mutacji w niektórych genach nabłonka gruczołowego. Skłonność do takich mutacji jest duża u osób genetycznie obciążonych niektórymi schorzeniami, np. zespołami Lyncha, gruczolakowatej polipowatości rodzinnej, Peutza-Jeghersa i polipowatości młodzieńczej.

Rak okrężnicy – jakie są objawy raka okrężnicy?

Jelito grube jest narządem rurowym o dość rozciągliwych ścianach, dlatego wzrost guza w jego obrębie może długo nie dawać żadnych uchwytnych objawów, które zaniepokoiłyby chorego.
Symptomem, który najczęściej kojarzy się z rakiem okrężnicy jest występowanie krwawień z przewodu pokarmowego. Niestety, większość z nich nie jest widoczna na papierze toaletowym – dlatego ważne jest wykonywanie badania przesiewowego w postaci oznaczania krwi utajonej w kale (test jest dostępny w laboratoriach oraz w postaci zestawu do samodzielnego przeprowadzenia w domu). Przewlekła utrata krwi wiąże się z pojawieniem niedokrwistości (blednięcie, męczliwość, osłabienie).
Długość jelita grubego sprawia, że pozostałe objawy raka okrężnicy różnią się w zależności od położenia guza:

• rak w prawej połowie okrężnicy zwykle daje objaw nieokreślonego, tępego bólu w okolicy podbrzusza po stronie prawej, który przypomina zapalenie wyrostka robaczkowego; stolce robią się ciemne z powodu obecności krwi; w niektórych przypadkach można wyczuć guz przez powłoki brzuszne
• rak w lewej połowie okrężnicy zmienia rytm wypróżnień, prowadząc do pojawienia się biegunek, zaparć, zmiany konsystencji (stolce zwężone); często występują bolesne parcia z oddawaniem niewielkich ilości stolca lub samej treści płynnej (pseudobiegunki); w stolcu może być widoczna krew; w niektórych przypadkach rozwija się niedrożność jelita, będąca stanem zagrożenia życia (nieoddawanie stolca i gazów przez wiele dni, ból, nudności, wymioty, wzdęcie).

Źle rokującym objawem raka okrężnicy jest duża utrata masy ciała w krótkim czasie, niezwiązana ze stosowaniem diety odchudzającej (może świadczyć o pojawieniu się przerzutów odległych). Gdy rak nacieka sąsiednie narządy (pochwę, macicę, pęcherz moczowy, stercz), chory może uskarżać się na związane z tym symptomy.

Rak okrężnicy - jak przebiega diagnostyka raka okrężnicy?

W diagnostyce raka okrężnicy przeprowadza się kolonoskopię z pobraniem wycinka do badania histopatologicznego, wlew cieniujący do jelita grubego z podwójnym kontrastem (baryt i powietrze), usg i tomografię komputerową jamy brzusznej, badanie rentgenowskie klatki piersiowej oraz badanie na krew utajoną w kale.
Wczesne rozpoznanie raka okręznicy zmniejsza ryzyko niepowodzenia leczenia. Dlatego u chorych obciążonych ryzykiem choroby nowotworowej zaleca się wykonywanie badań przesiewowych po 50 rż. Należą do nich badanie na krew utajoną w kale oraz kolonoskopia wykonywane przynajmniej raz w roku.

Rak okrężnicy - jak przebiega leczenie raka okrężnicy?

Leczenie chirurgiczne raka okrężnicy polega na usunięciu odcinka okrężnicy, w którym znajduje się nowotwór wraz z przyległą krezką, węzłami chłonnymi i naczyniami krwionośnymi. Jeśli doszło do nacieczenia macicy, odcinka jelita cienkiego lub pęcherza moczowego przez nowotwór, to należy te narządy usunąć.
Chory do operacji musi być odpowiednio przygotowany. Ważne jest, aby jelito było dobrze oczyszczone. W przypadku, kiedy występuje ostra niedrożność jelita operację wykonuje się dwuetapowo. Najpierw wyłania się sztuczny odbyt w odcinku jelita poprzedzającym guz (najczęściej kątnica). Następnie po około 2 tygodniach usuwa się całkowicie jelito wraz z guzem oraz wykonuje zespolenie jelitowe z zamknięciem przetoki kałowej.
Kiedy guz umiejscowiony jest po prawej stronie okrężnicy wykonuje się hemikolektomię prawostronną, czyli usunięcie jelita wraz z guzem a następnie zespolenie jelita krętego z poprzecznicą.
Przy występowaniu niedrożności spowodowanej guzem zlokalizowanym po lewej stronie okrężnicy dokonuje się operacji sposobem Hartmanna. Polega ona na usunięciu odcinka jelita, w którym znajduje się guz bez wykonania zespolenia, ale z wyłonieniem sztucznego odbytu, natomiast ciągłość przewodu pokarmowego przywraca się następną operacją.
U chorych w zaawansowanym stadium choroby dokonuje się oszczędnego wycięcia jelita. W przypadkach, gdy resekcja jest zabiegiem ryzykownym wykonuje się zespolenie omijające w celu przywrócenia drożności jelita grubego lub wyłonienie pętli jelita (sztuczny odbyt).
W leczeniu wspomagającym raka okrężnicy stosuje się chemioterapię i immunoterapię (5-fluorouracyl i lewamizol). Natomiast radioterapia ze względu na dużą liczbę powikłań stosowana jest wyjątkowo.
Wyniki leczenia raka okrężnicy zależą od stopnia zaawansowania choroby nowotworowej. Łącznie we wszystkich stopniach zaawansowania uzyskuje się prawie 45% wyleczeń pięcioletnich.
Należy pamiętać o stałym monitorowaniu jelita grubego po operacji. Podstawowym badaniem jest oznaczanie stężenia płodowego antygenu rakowego (CEA), które wykonuje się przez 2 lata co 3 miesiące, a następnie co 6 miesięcy przez kolejne 3 lata. Podwyższony poziom CEA może świadczyć np. o obecności wznowy lub przerzutów do wątroby. Dodatkowo przeprowadza się badanie kolonoskopowe z biopsją z miejsca zespolenia lub usunięciem powstałych polipów w okresie pooperacyjnym, badanie rentgenowskie klatki piersiowej, usg jamy brzusznej lub tomografię komputerową.

Rak okrężnicy – gdzie do onkologa?

Jest wielu specjalistów zajmujących się leczeniem raka żołądka. Jedną z najlepszych przychodni  onkologicznych  w Warszawie jest  Onkolmed Lecznica Onkologiczna, gdzie w Poradnii Nowotworów Układu Pokarmowego przyjmują bardzo dobrzy specjaliści: lek. med. Mariusz Bednarczyk  i dr. n.med Rafał Sopyło.

W celu umówienia się na konsultację u chemioterapeuty, chirurga, onkologa w Poradnii Nowotworów Układu Pokarmowego skontaktuj się z placówką Onkolmed Lecznica Onkologiczna pod numerem telefonu: +48222902337