Czy suchość jamy ustnej może być skutkiem uboocznym radioterapii?

Co to jest radioterapia?

Radioterapia jest metodą miejscowego leczenia nowotworów złośliwych. Polega ona na niszczeniu komórek nowotworowych przy użyciu energii promieniowania jonizującego w zaplanowanym i ograniczonym obszarze. Ponad 50 procent pacjentów leczonych z powodu nowotworów złośliwych jest poddawana radioterapii. Jest to skuteczna, bezbolesna metoda leczenia. Co najmniej połowa chorych napromieniana jest zamiarem trwałego wyleczenia (radioterapia radykalna). Nawet jeśli całkowite wyleczenie nie jest możliwe, radioterapia może znacznie poprawić jakość życia pacjenta, łagodząc ból i inne dokuczliwe objawy (radioterapia paliatywna). Radioterapia bywa stosowana jako samodzielna metoda leczenia lub częściej w skojarzeniu z leczeniem chirurgicznym i/lub farmakologicznym (chemioterapią, hormonoterapią). Schemat i sekwencja leczenia są ustalane indywidualnie dla każdego pacjenta i zależą od rodzaju nowotworu, jego umiejscowienia i stopnia zaawansowania. Najczęstszą formą radioterapii jest tzw. teleradioterapia, czyli napromienianie z pól zewnętrznych (źródło promieniowania jonizującego znajduje się w pewnej odległości od bloku napromienianych tkanek). Istnieje także brachyterapia - napromienianie ze źródeł umieszczonych bezpośrednio 3 w obrębie guza nowotworowego lub w naturalnych jamach ciała w sąsiedztwie guza (np. oskrzelach, prze- łyku, jamie macicy). Radioterapia jest uznaną na całym świecie metodą leczenia o ponad stuletniej tradycji, która nieustannie się rozwija, wykorzystując szeroki zakres nowoczesnych metod technicznych, fizycznych i radiobiologicznych. Współczesne akceleratory, sprzężone z komputerowymi systemami planowania leczenia, emitują wiązki wysokoenergetycznego promieniowania. Wszystko po to aby skoncentrować większość energii w zmianach nowotworowych oszczędzając sąsiednie, zdrowe tkanki i narządy. Stwarza to nadzieję na wyleczenie większej liczby pacjentów przy minimalizowaniu działań niepożądanych promieniowania.
Mimo ciągłej ewolucji tej dziedziny onkologii pacjenci narażeni są na działania niepożądane związane z promieniowaniem. Jednym ze skutków ubocznych radioterapii w obrębie głowy i szyji jest suchość jamy ustnej.

JAMA USTNA

Komórki błony śluzowej jamy ustnej są bardzo wrażliwe na działanie promieniowania jonizującego, dlatego w czasie od 2-3 tygodni po rozpoczęciu radioterapii może wystąpić zaczerwienienie, podrażnienie, pieczenie i ból w obrębie jamy ustnej. W przypadku gdy radioterapia wymaga połączenia z chemioterapią, uszkodzenie śluzówek jamy ustnej może być większe - a co się z tym wiąze- objawy niepożądane mogą być bardziej uciążliwe. Leczenie powoduje zwiększoną podatność na zakażenia jamy ustnej, takie jakie grzybica (pleśniawki). Zdarza się zmiana konsystencji śliny, która staje się lepka, gęsta. Dbałość o higienę jamy ustnej w czasie napromieniania jest bardzo ważna. W razie potrzeby stosuje się płukanki jamy ustnej, pastylki do ssania i środki przeciwzapalne i przeciwbólowe. Czasem konieczne jest zwalczanie infekcji za pomocą antybiotyków.

SUCHOŚĆ JAMY USTNEJ

Jeśli gruczoły ślinowe znajdują się w obszarze napromienianym, ulegają one uszkodzeniu i produkują mniej śliny lub nawet przestają wydzielać ślinę w ogóle. Brak śliny utrudnia żucie i połykanie. Suchość w jamie ustnej może trwać kilka miesięcy a nawet u niektórych pacjentów pozostać na stałe. Funkcjonowanie w takiej sytuacji może się wydawać bardzo trudne, jednak istnieją sposoby łagodzenia dolegliwości. Pomocne jest popijanie przez cały dzień niewielkich ilości chłodnych napojów. W aptekach dostępne są także preparaty nawilżające jamę ustną . Lekarz specjalista zaleca różne sposoby leczenia, umożliwiające utrzymanie odpowiedniego nawilżenia jamy ustnej.

Co może pomóc na suchość jamy ustnej w trakcie leczenia onkologicznego?

Suchość jamy ustnej po radioterapii można leczyć dbając o higienę jamy ustnej oraz poprzez stosowanie preparatów popraiających nawilżenie jemy ustnej.

W celu umówienia się na konsultację u onkologa skontaktuj się z placówką Onkolmed Lecznica Onkologiczna pod numerem telefonu: +48222902337