Kostniak i wyrośla kostne przewodu słuchowego zewnętrznego

Co to jest kostniak przewodu słuchowego zewnętrznego?

Kostniak przewodu słuchowego zewnętrznego (PSZ) jest pojedynczym, uszypułowanym, łagodnym guzem kości, który umiejscawia się w przewężeniu PSZ w okolicy szwu bębenkowo-łuskowego lub bębenkowo-sutkowego. Rozwój tego guza może prowadzić do wystąpienia niedosłuchu oraz dolegliwości bólowych związanych z uciskiem gałązek nerwu skroniowo-żuchwowego. W obrazie histopatologicznym kostniak przedstawia budowę sklerotyczną, miejscami gąbczastą, zawierając kanały włóknisto-naczyniowe z tkanką łączną i naczyniami zatokowatymi. Wyrośla kostne PSZ są łagodnym przerostem kości bębenkowej, rozwijającym się w okolicy przedpierścieniowej kanału słuchowego. Są najczęstszymi chorobami kości przewodów słuchowych u dorosłych. Występowaniu wyrośli kostnych sprzyjają czynniki etniczne, genetyczne, zaburzenia hormonalne, podrażnienia chemiczne, fizyczne oraz termiczne. Najczęściej występują one wśród Aborygenów, Polinezyjczyków, Indian Amerykańskich oraz ludzi uprawiających sporty wodne. Według DiBartolomeo, wyrośla kostne występują u 6,3/1000 chorych w oddziałach otolaryngologicznych. Wyrośle kostne zbudowane jest z kości zbitej z koncentrycznie ułożonych beleczek kostnych bez widocznych kanałów włóknisto-naczyniowych. Rozwój wyrośli kostnych prowadzi do powstania niedosłuchu przewodzeniowego. Każdy kostniak lub wyrośle kostne PSZ, które wywołuje dolegliwości bólowe oraz niedosłuch, wymaga leczenia chirurgicznego. Leczenie chirurgiczne kostniaków lub wyrośli kostnych polega na wycięciu ich osteotomem lub wiertarką uszną z dojścia wewnątrzusznego, wewnątrzprzewodowego lub zausznego. Dość rzadkie występowanie tych chorób skłoniło nas do przedstawienia metod diagnostycznych oraz wyników leczenia chirurgicznego tych chorych.

Jak powstają kostniaki  i wyrośla kostne przewodu słuchowego zewnętrznego?

Nie jest znana dokładna przyczyna powstawania zarówno kostniaków jak i wyrośli kostnych. Pewne dane sugerują, że wyrośla kostne częściej rozwijają się u pacjentów, którzy często pływają w basenach czy otwartych zbiornikach. Uważa się, że przewód słuchowy zewnętrzny może być drażniony zimną wodą, co powoduje powolne narastanie tkanki kostnej i zwężanie się przewodu słuchowego. W sprzeczności z tą teorią pozostaje jednak fakt obecności tych zmian również u pacjentów, którzy w ogóle nie pływają i nie uprawiają sportów wodnych.

Jakie są objawy kostniaków i wyrośli kostnych przewodu słuchowego zewnętrznego?

Należy podkreślić, że przez długi czas (miesiące i lata) schorzenia te nie dają praktycznie żadnych objawów powoli rozwijając się w przewodzie zewnętrznym i często rozpoznawane są w tym stadium przypadkowo podczas rutynowego badania w gabinecie otolaryngologicznym.
Problem zaczyna się, kiedy zwężenie przewodu słuchowego spowoduje gromadzenie się woskowiny i złuszczonych naskórków, których nie udaje się usunąć. Pacjent ma trudności z oczyszczaniem ucha, nie może włożyć pałeczki do ucha, którą wcześniej oczyszczał ucho swobodnie. Gromadzące się zmiany powodują często całkowite zamykanie przewodu słuchowego co skutkuje powstaniem niedosłuchu z towarzyszącymi szumami usznymi. Brak możliwości usuwania tych zmian powoduje, że ulagają one zakażeniom i to zarówno bakteryjnym jak i grzybiczym. Zakażenie takie charakteryzuje się wyciekiem z ucha o charakterze ropnym, często bólem ucha (głównie zakażenie bakteryjne) oraz świądem (głównie zakażenie grzybicze). Dopiero obecność tych objawów skłania pacjenta do wizyty w gabinecie otolaryngologicznym.
Całkowite zamknięcie przewodu słuchowego zewnętrznego może spowodować zaleganie zakażonej woskowiny i naskórków, co powoduje macerację skóry przewodu oraz powierzchni błony bębenkowej i stopniowe jej uszkadzanie włącznie z powstawaniem perforacji i dalszego pogłębiania się niedosłuchu.
Objawem obecności tych zmian w uchu środkowym mogą być piski w uszach i pobolewania uszu ale zwykle są to objawy łagodne, mało charakterystyczne i rzadko są powodem wizyt u otolaryngologa.

Jak leczy się nabyte zwężenie przewodu słuchowego zewnętrznego wskutek obecności kostniaków i wyrośli kostnych przewodu słuchowego zewnętrznego?

W przeciwieństwie do zwężenia przewodu słuchowego wskutek jego zarastania tkanką łączną, zwężenie w części kostnej ma lepsze rokowanie. Zarówno kostniaki jak i wyrośla kostne usuwa się w sposób operacyjny wykonując poszerzenie przewodu słuchowego zewnętrznego z dojścia przez przewód słuchowy zewnętrzny. Zabieg taki jest wykonywany w znieczuleniu ogólnym, trwa pół godziny do godziny w typowych przypadkach i zwykle udaje się uzyskać zadowalające światło przewodu słuchowego. Co więcej, zabieg pozwala na trwałą poprawę a reoperacje są rzadkie.
Częste pytanie, które zadają pacjenci brzmi: czy należy już operować, czy można czekać? Odpowiedź na to pytanie zależy od wielkości zastanych zmian i szerokości przewodu słuchowego. Ogólnie, im wcześniej się to wykona tym mniejszy jest zakres zabiegu i tym mniejsza możliwość powstania powikłań.

Gdzie pójść na konsultację w sprawie leczenia kostniaków i wyrośli kostnych przewodu słuchowego zewnętrznego?

Jest wiele ośrodków, w których przyjmują dobrzy lub bardzo dobrzy specjaliści w leczeniu nowotworów głowy i szyi. Onkolmed Lecznica Onkologiczna jest przychodnią prywatną, która zatrudnia najlepszych specjalistów w leczeniu nowotworów, w tym nowotworór głowy i szyi.
Pacjent mający podejrzenie bądź rozpoznanego raka zrazikowokomórkowego gruczołu ślinowego może zgłosić się do Poradni Nowotworów Głowy  i Szyi. Pracują w niej najlepsi specjaliści w dziedzinie chemioterapii, radioterapii i chirurgii szczękowo-twarzowej.

W celu umówienia się na konsultację do chirurga skontaktuj się z Onkolmed Lecznica Onkologiczna pod nr tel. +48222902337

Źródła:
https://poradniklaryngologii.pl/kostniaki/
https://otolaryngologypl.com/api/files/view/5762.pdf