Rak podniebienia - przyczyny, objawy, leczenie

Co to jest rak podniebienia?

Rak podniebienia występuje rzadko, gdyż stanowi zaledwie 1% wszystkich nowotworów jamy ustnej i gardła. Jest jednak rakiem o wysokim stopniu złośliwości – szybko nacieka okoliczne tkanki i w 1/4 przypadków daje przerzuty do okolicznych węzłów chłonnych (zazwyczaj podżuchwowych, szyjnych głębokich i zagardłowych).
Przyjmuje się, że pod względem histologicznym w 2/3 przypadków rak podniebienia jest rakiem płaskonabłonkowym. Jednak w piśmiennictwie medycznym można znaleźć opinie, iż rak płaskonabłonkowy występuje głównie na podniebieniu miękkim, natomiast na podniebieniu twardym przeważają raki gruczołowe (wywodzące się z małych gruczołów ślinowych). Przyczyną tej rozbieżności jest niewielka liczba doniesień poświęconych tylko i wyłącznie tej zmianie nowotworowej.

Płaskonabłonkowy rak podniebienia występuje zazwyczaj w postaci rozlanego, nieostro ograniczonego nacieku (guzka), nierzadko z powierzchownym lub głębokim owrzodzeniem. Owrzodzenie szybko nacieka w głąb, w kierunku kości podniebienia, jam nosa i zatok przynosowych, czemu towarzyszą coraz silniejsze dolegliwości bólowe. Bywa, że naciek penetruje również w kierunku wargi górnej, dochodząc do fałdu nosowo-wargowego, obejmuje kość szczęki i podniebienie miękkie. Mogą pojawić się zaburzenia artykulacji – spowolnieniu ulega tempo mówienia, mowa staje się niewyraźna i nosowa.
W przypadku wcześnie zdiagnozowanej zmiany nowotworowej notuje się 80-82% wyleczeń. W przypadku przerzutów rokowanie jest zdecydowanie gorsze – nawrót choroby po pięciu latach od zakończenia leczenia obserwuje się u prawie 70% pacjentów.
Rak podniebienia – ze względu na swoją lokalizację, możliwość dokładnego zobaczenia zmiany i łatwy dostęp badania palpacyjnego – powinien być szybko wykrywany i diagnozowany. Dlatego zdumiewać może fakt, że większość raków podniebienia trafiających do leczenia onkologicznego cechuje się wysokim stopniem zaawansowania. Onkolodzy apelują, aby stomatolodzy byli bardziej wyczuleni na wszelkie zmiany zlokalizowane na podniebieniu twardym, nie przedłużali nieskutecznego leczenia miejscowego i jak najszybciej kierowali pacjentów na badania specjalistyczne (histopatologię, badania obrazowe).

Jakie są przyczyny powstawania raka podniebienia?

Przyczyny powstawania raka podniebienia nie różnią się od innych przyczyn powstawania nowotworów jamy ustnej. Aby odpowiedzieć na to pytanie trzeba ustalić przyczyny pojawienia się nowotworów jamy ustnej.
Wśród czynników predysponujących do przyczyny pojawienia się nowotworów jamy ustnej wiele jest modyfikowalnych, czyli takich, na które mamy wpływ. Istotną rolę w powstawaniu nowotworów odgrywa palenie papierosów (zwiększa ryzyko zachorowania aż siedmiokrotnie w stosunku do osób niepalących) oraz nadużywanie alkoholu ( szczególnie wysokoprocentowego) i innych używek. Ponadto do rozwojów nowotworów predysponuje:

• nieprawidłowa higiena jamy ustnej,
• przewlekłe urazy jamy ustnej i poważne wady zgryzu,
• niedobory pokarmowe – niedobór witaminy A i E oraz żelaza,
• drażnienie śluzówek źle dobranymi protezami,
• infekcje spowodowane przez wirusy HPV oraz EBV,
• związki chemiczne takie jak nikiel i azbest,
• stany przednowotworowe, w tym brodawczak, leukoplakia i dermatozy.

Jakie są objawy raka podniebienia?

Rak podniebienia jest nowotworem podstępnym, a dolegliwości mogą pojawić się dopiero wtedy, gdy choroba jest już zaawansowana. Zmiany występują zwykle pod postacią owrzodzeń, nieostro odgraniczonych od powierzchni, z czasem się powiększają. Rak podniebienia twardego objawia się występowaniem (często krwawiącej) masy na sklepieniu jamy ustnej, złym przyleganiem protez zębowych oraz nieprzyjemnym zapachem. W przypadku zaawansowanego raka podniebienia miękkiego objawy mogą obejmować problemy z połykaniem, zmienioną artykulację (mowa staje się spowolniała, niewyraźna), szczękościsk, obecność guza w obrębie szyi. Inne typy nowotworów, takie jak guzy małych ślinianek, mogą jawić się jako wybrzuszenia w obrębie błony śluzowej.
W większości przypadków pacjentom, którzy poddają się rutynowym kontrolom lekarskim i dentystycznym, udaje się wykryć zmianę, kiedy wyżej wymienione objawy jeszcze się nie pojawią. Z tego względu ważne jest, by udawać się na wizyty kontrolne i zawsze sygnalizować lekarzom, gdy pojawią się jakieś nietypowe dolegliwości.

Jak przebiega diagnoza, leczenie oraz jaka jest profilaktyka raka podniebienia?

Podstawą do postawienia diagnozy jest szczegółowe badanie wycinka zmiany. Dodatkowymi badaniami, koniecznymi do ustalenia stanu zaawansowania choroby są: USG szyi, pantomogram, tomografia komputerowa. W celu wykrycia potencjalnych przerzutów zleca się wykonanie badań: zdjęcie RTG klatki piersiowej i USG jamy brzusznej.
Leczenie nowotworu na początkowym etapie polega przeważnie na wycięciu chirurgicznym zmiany. Ubytek zastępowany jest sąsiednimi tkankami.
W przypadku bardziej zaawansowanej zmiany, chirurg dokonuje większej ingerencji, co może wiązać się z koniecznością rekonstrukcji.
Jeśli zmiana nowotworowa rozszerzyła się i objęła węzły chłonne, konieczne jest ich usunięcie po stronie wystąpienia zmiany.
Leczenie radioterapią wprowadza się po uzyskaniu wyników badań histopatologicznych z wycinku guza i węzłów chłonnych.
Chemioterapia z naświetlaniem jest zalecana pacjentom, u których rak przekroczył barierę węzłów chłonnych i dokonał przerzutów do innych narządów.

Profilaktyka

Podstawową prewencją przy tym rodzaju nowotworu jest rzucenie palenia, ograniczenia spożycia mocnego alkoholu, zaprzestanie drażnienia śluzówki wnętrza jamy ustnej (dobrze dobrany aparat protetyczny) i właściwa higiena jamy ustnej.

Gdzie pójść na konsultację do chirurga szczękowo-twarzowego, onkologa?

Jest wiele ośrodków zdrowia gdzie można pójść na konsultację do chirurga onkologa. Najważniejsze by przyjmował tam bardzo dobry specjalista. Jednym z takich miejsc jest Onkolmed Lecznica Onkologiczna w Warszawie, gdzie w Poradni Nowotworów Głowy i Szyi przyjmuje pacjentów bardzo dobry chirurg szczękowo-twarzowy.

W celu umówienia się na konsultację do chirurga szczękowo-twatzowego, onkologa skontaktuj się z Onkolmed Lecznica Onkologiczna pod nr tel. +48222902337

Źródła:
dentonet.pl/rak-podniebienia-leczenie-nalezy-zaczac-jak-najszybciej/#gref
zdrowie.tvn.pl/a/rak-podniebienia-twardego-oraz-miekkiego-objawy-leczenie-rokowanie
hellozdrowie.pl/nowotwory-jamy-ustnej-przyczyny-objawy-leczenie/
stomatologianews.pl/rak-podniebienia-przyczyny-objawy-leczenie/