Przełyk Barretta jako groźne powikłanie nieleczonego refluksu

Co to jest przełyk Baretta?

Przełyk Barretta to schorzenie, które obejmuje dolną część przełyku.
Przełyk Baretta stanowi jedno z powikłań przewlekłej choroby refluksowej przełyku.To stan przedrakowy, dlatego tak ważne jest szybkie rozpoznanie objawów, prawidłowe leczenie, ale także odpowiednia profilaktyka, by wyeliminować czynniki ryzyka rozwoju. Przełyk Baretta rozwija się u 10-20 procent osób cierpiących na przewlekły refluks żołądkowo-przełykowy. Dotyka także osoby, które cierpią na zapalenie błony śluzowej przełyku. Choroba ta może być bardzo groźna w skutkach. Bardzo często poprzedza ona powstanie nowotworu przełyku. Pierwszym jej symptomem może być lekceważona i brana za niezbyt groźną przypadłość, czyli zgaga. Zarzucanie kwaśnej treści żołądka do przełyku i drażnienie śluzówki prowadzi do metaplazji jelitowej. Taki długotrwały stan zapalny prowadzi często do powstawania blizn, wskutek czego zdrowy nabłonek płaski ustępuje miejsca zwyrodniałemu nabłonkowi cylindrycznemu.
Przełyk Barretta zwiększa ryzyko rozwoju raka gruczołowego nawet o 0,5% rocznie. Fizjologicznie w miejscu przejścia przełyku w żołądek występuje tzw. linia Z, która jest granicą pomiędzy nabłonkiem płaskim przełyku, a nabłonkiem walcowatym. Pojęcie przełyku Barretta oznacza przemieszczenie się tej granicy (linii Z) wyżej.

Jakie są przyczyny powstawania przełyku Barretta?

Podstawową przyczyną jest przewlekła choroba refluksowa przełyku, a w związku ztym wszystkie stany przyczyniajace się do refluksu:

• zaburzenia czynności motorycznej przełyku,
• zaburzenia funkcji dolnego zwieracza przełyku,
• zaburzenia opróżniania żołądka,
• otyłość.

Inne czynniki ryzyka obejmują:

• wiek > 50 lat,
• nadwagę i otyłość (szczególnie otyłość brzuszną),
• przepuklinę rozworu przełykowego.

Jakie są objawy towarzyszące przełykowi Barretta?

Osoby z przełykiem Barretta uskarżają się na typowe objawy towarzyszące chorobie refluksowej przełyku, czyli na zgagę, odbijanie, uczucie cofania się treści żołądkowej do przełyku, chrypkę i suchy kaszel (z powodu drażnienia dróg oddechowych przez cofającą się treść). W zaawansowanych postaciach choroby mogą pojawić się trudności w spożywaniu posiłków, wymioty z krwią, smoliste stolce.

Jak rozpoznać przełyk Barretta?

Podstawowoym badaniem diagnostycznym jest endoskopia goórnego odczinka przełyku pokarmowego. Podczas badania lekarz może zaobserwować przesunięcie się granicy pomiędzy nabłonkiem walcowatym a płaskim, jest to łatwe do rozpoznania, ponieważ w tym miejscu nabłonek walcowaty jest mocno czerwony natomiast nabłonek płaski jest blady.
Jeśli endoskopia wysunie podejrzenie przełyku Barretta, pobierane są wycinki do badania histopatologicznego. Niektóre wytyczne wskazują, że wynik histopatologiczny jest niezbędny do wysunięcia pewnego rozpoznania, jednak samą diagnozę można postawić po stwierdzeniu obecności nieprawidłowego nabłonka walcowatego. Mimo pewności i tak pobiera się wycinki w celu wykonania badania histopatologicznego.

Czy należy wykonywać endoskopię mimo braku objawów?

Badania przesiewowe powinny być wykonywane u mężczyzn powyżej 60. roku życia, cierpiących na objawy choroby refluksowej od co najmniej 10 lat. Jeśli osoba nie prezentuje żadnych objawów, nie jest w żadnej grupie ryzyka, nie wykonuje się endoskopii w celach przesiewowych.

Jak wygląda monitorowanie i leczenie osób z potwierdzonym przełykiem Barretta?

U wszystkich chorych w chorobie refluksowej przełyku, wskazane jest stosownaie do ponizszych zaleceń ogólnych, czyli:

• ostatni posiłek na 2-3h przed snem,
• uniesienie wezgłowia łóżka,
• zaprzestanie palenia papierosów,
• ograniczenie alkoholu, kawy,
• zmniejszenie masy ciała.

w leczeniu farmakologicznym stosuje się:

• leki hamujące wydzielanie kwasu solnego - inhibitory pompy protonowej (IPP),
• leki zobojętniające kwas solny - związki magnezu i glinu,
• leki prokinetyczne - przyspieszające opróżnianie żołądka, np. metoklopramid.

W sytuacji gdy leczenie zachowawcze nie przynosi efektu, można rozważyć postępowanie operacyjne. Najczęściej wykonuje się zabieg fundoplikacji sposobem Nissena, polegającym na wytworzeniu kołnierza z części żołądka, wokół dolnej części przełyku. Operacja może być wykonana metodą laparoskopową:

• w dysplazji małego stopnia kontrola powinna następować co 6-12 miesięcy. Jeśli objawy się nasilają lub istnieją dodatkowe czynniki ryzyka, należy rozważyć leczenie endoskopowe;
• gdy badanie podczas 2 kolejnych gastroskopii nie wykazuje dysplazji i brak jest dodatkowych czynników ryzyka, osoby mogą zostać bez nadzoru;
• w dysplazji dużego stopnia stosowane jest leczenie endoskopowe, które polega na resekcji błony śluzowej (jeśli zmiany są widoczne) lub jej niszczeniu poprzez użycie fal o częstotliwości radiowej lub terapii fotodynamicznej.

RFA wskazana jest w przypadku zmian niewidocznych podczas standardowego badania endoskopowego. Ablacja błony śluzowej w połączeniu z leczeniem hamującym wydzielanie kwasu solnego prowadzi do stopniowego zastępowania nabłonka walcowatego przez nabłonek płaski. U części chorych z dysplazją dużego stopnia rozważa się wycięcie przełyku, choć nie udowodniono, by zwiększało to przeżywalność chorych.
Postępowanie w przełyku Barretta zależy od stwierdzonego stopnia dysplazji. Przełyk Barretta traktowany jest jako stan przedrakowy, w związku z tym konieczne jest stałe monitorowanie.

W celu umówienia się na konsultację u chirurga onkologa w Poradni Noowotworów Układu Pokarmowego skontaktuj się z placówką Onkolmed Lecznica Onkologiczna pod numerem telefonu: +48222902337