06 Maj 2020
Mikroflora jelitowa a rak jelita grubego
Co to jest mikroflora jelitowa?
Mikroflora jelitowa człowieka stanowi jeden z najbardziej zróżnicowanych gatunkowo ekosystemów. Liczba drobnoustrojów jelitowych człowieka to ok. 1014 komórek. Możliwe jest występowanie aż 1500 gatunków bakterii. Nie można ściśle określić, jakie drobnoustroje i w jakiej liczbie powinny być obecne w jelitach człowieka ani jaki „profil” drobnoustrojów jest wskazany lub niewskazany dla zdrowia. Skład mikroflory jelitowej jest kwestią indywidualną, a przez swoją niepowtarzalność często porównywany jest do unikalnego odcisku palca. Niemniej jednak, obecność pewnych gatunków może predysponować do rozwoju danych jednostek chorobowych, np. nieswoistego zapalenia jelit, nowotworów, alergii czy otyłości.
Pierwsze narażenie na drobnoustroje występuje w momencie porodu. Dowiedziono, że u dzieci, które przyszły na świat w sposób naturalny, obecne są drobnoustroje odzwierciedlające florę pochwy matki, takie jak Lactobacillus i Prevotella, w przeciwieństwie do dzieci urodzonych poprzez cesarskie cięcie, u których przeważają bakterie z rodzajów Staphylococcus, Corynobacterium oraz Propionibacterium, zasiedlające głównie powierzchnię skóry. W wieku niemowlęcym skład drobnoustrojów zależny jest od sposobu karmienia. W przypadku karmienia piersią przeważają bakterie z rodzaju Lactobacillus i Bifidobacterium, natomiast w przypadku stosowania sztucznego mleka zauważalna jest dominacja Bacteroides i Clostridium. Zaobserwowano, że noworodki z krajów rozwijających się mają wyraźniej zróżnicowaną mikroflorę jelitową, niż dzieci urodzone w krajach Europy Zachodniej. Dodatkowo wykazano, że w ich jelitach istotnie wcześniej pojawiają się bakterie z rodziny Enterobacteriaceae.
W przeciągu pierwszych lat życia mikroflora stopniowo formuje się w typowy zestaw drobnoustrojów dorosłego człowieka. Dopiero skład mikroflory 2-letniego dziecka przypomina składem tę znajdującą się u dorosłego człowieka. Obserwowany jest stopniowy wzrost udziału Bacteroides, przy równoczesnym obniżeniu liczebności Bifidobacterium i Lactobacillus. Skład mikroflory dorosłego człowieka jest stosunkowo stabilny, niemniej jednak w podeszłym wieku zauważalny jest spadek liczby Bacteroides z równoczesnym wzrostem liczebności Enterococcus i Escherichia coli.
Czy mikroflora jelitowa ma pozytywny wpływ na powstawanie raka jelita grubego?
Istnieje ścisły związek między mikroflorą jelitową, jej aktywnością metaboliczną a sposobem żywienia i zdrowiem gospodarza. Nasilające się złe nawyki żywieniowe, stres, antybiotykoterapia, niekorzystne czynniki środowiskowe i predyspozycje genetyczne przyczyniają się do zaburzeń składu i funkcji mikroflory przewodu pokarmowego i inicjacji procesów chorobowych. Dlatego, dużym zainteresowaniem dietetyków i lekarzy cieszą się probiotyki, zgodnie z definicją FAO/WHO żywe mikroorganizmy, które podawane we właściwej ilości korzystnie wpływają na organizm gospodarza. Od lat są z powodzeniem stosowane w profilaktyce i terapii niektórych chorób zakaźnych. Podawanie probiotyków zwiększa pulę korzystnej mikroflory jelitowej, przez to wydaje się stwarzać również warunki do ograniczania zmian nowotworowych w jelicie.
Warto dodać, że genom bakterii jest bogatszy od genomu gospodarza, a bakterie egzystujące w jelicie grubym sa odpowiedzialne za udostępnianie enzymów i białek regulujących pracę m.in. układu immunologicznego człowieka. Jak rak jelita może być powiązany z mikroflorą ? Wiadomo już od dawna, że aktywność metaboliczna mikroorganizmów jelitowych prowadzi do tworzenia wielu karcynogennych i genotoksycznych związków w jelicie grubym. Pod wpływem bakterii jelitowych dochodzi do aktywacji prokarcynogenów, które dostarczane są do organizmu razem z żywnością do syntezy związków karcynogennych oraz modyfikacji związków karcynogennych, wcześniej zdetoksykowane w wątrobie. Zatem mikroflora jelita grubego może być naszym sprzymierzeńcem, ale może także okazać się naszym głównym wrogiem, "fundującym" gospodarzowi rozwój raka jelita grubego.
Reasumując, to czy zachorujemy na raka jelita grubego, czy będąc chorym szybciej wrucimy do zdrowia w dużej mierze zależy od mikroflory w jelitach. Badania pokazały, że „wysoka jakość” mikroflory w jelitach sprzyja zmniejszeniu ryzyka wystąpienia raka jelita grubego i pomaga w szybszym powrocie do zdrowia.
Jak odbudować mikroflorę jelit?
Badanie mikroflory jelitowej pozwala na określenie ilości obecnych w jelicie bakterii - zarówno tych korzystnych, jak i chorobotwórczych. Jeśli flora bakteryjna jest zaburzona, możliwe jest podjęcie działań mających na celu jej odbudowę. Możemy to zrobić, włączając do codziennego jadłospisu produkty bogate w bakterie kwasu mlekowego. Są to przetwory mleczne, takie jak jogurt, maślanka, zsiadłe mleko czy kefir. Producenci coraz częściej umieszczają na etykiecie informację o zawartości dobroczynnych mikroorganizmów.
Do takich działań zalicza się też stosowanie probiotyków i prebiotyków.
Co to są probiotyki?
Probiotyki są wyselekcjonowanymi, szczegółowo przebadanymi żywymi mikroorganizmami, które w odpowiedniej ilości wywierają prozdrowotny wpływ na nasz organizm. Aby dany mikroorganizm mógł zostać uznany za probiotyczny, musi spełnić kilka kryteriów, m.in. musi pochodzić z mikroflory ludzkiej, nie być patogenny, mieć ściśle zdecydowaną przynależność (rodzajową i gatunkową) czy być zdolny do przeżycia w trakcie procesu technologicznego i w środowisku soku żołądkowego. Do szczepów bakterii, których właściwości probiotyczne potwierdzono, zalicza się m.in. Bifidobacterium bifidum czy bakterie z rodzaju Lactobacillus.
W obecnych czasach na rynku dostępnych jest bardzo dużo produktów spożywczych, jak i farmaceutycznych zawierających bakterie probiotyczne:
- produkty spożywcze mają zwykle postać przetworów mlecznych, takich jak kefiry, jogurty, maślanka, kwaśne mleko,
do spożywczych produktów probiotycznych zalicza się również kiszonki (kiszoną kapustę, kiszone ogórki) i kwas chlebowy, - probiotyki farmaceutyczne mają najczęściej formę tabletek lub kapsułek.
Prebiotyki również pełnią bardzo ważną rolę w poprawie stanu naszej flory bakteryjnej jelit. Są to składniki żywności nieulegające trawieniu, które selektywnie pobudzają aktywność lub wzrost danego rodzaju (jednego lub kilku) bakterii jelitowych. Prebiotyki, podobnie jak probiotyki, muszą spełniać podstawowe kryteria - powinny być one oporne na trawienie w przewodzie pokarmowym, obniżać pH treści pokarmowej, powinny stymulować wzrost i aktywność bakterii korzystnych dla organizmu czy być stabilne w warunkach przetwarzania żywności.
Prebiotyki mogą występować w żywności naturalnie lub być syntetyzowane przy pomocy chemicznych i enzymatycznych metod. Naturalnie występują one w ponad 30 tysiącach produktów pochodzenia roślinnego, wśród których wymienia się m.in.:
- cykorię,
- czosnek,
- karczochy,
- szparagi,
- cebulę,
- banany.
Do prebiotyków syntetycznych zalicza się natomiast np.:
- laktulozę,
- laktosacharozę,
- cyklodekstryny,
- malotoligosacharydy,
- galaktooligosacharydy,
- fruktooligosacharydy.
Gdzie pójść do onkologa w Warszawie?
Onkolmed Lecznica Onkologiczna jest to przychodnia onkologiczna w Warszawie w której działa Poradnia Nowotworów Układu Pokarmowego i Poradnia Proktologiczna. Pracują w niej bardzo dobrzy i polecani lekarze specjaliści specjalizujący się w leczeniu między innymi raka jelita grubego.
Przychodnia onkologiczna Onkolmed Lecznica Onkologiczna to bardo dobry wybór jeśli szuka się diagnozy i leczenia nowotworów.
W celu umówienia się na konsultację u chirurga, chemioterapeuty, proktologa, onkologa, dietetyka skontaktuj się z placówką Onkolmed Lecznica Onkologiczna pod numerem telefonu: +48222902337.
Zródła:
http://www.czytelniamedyczna.pl/5407,mikroflora-przewodu-pokarmowego-czl...
https://dietetica.com.pl/blog/mikroflora-jelitowa-a-rak-jelita-grubego.html
https://www.doz.pl/czytelnia/a13643-Jak_odbudowac_flore_bakteryjna_w_jelitach
http://www.phmd.pl/api/files/view/29201.pdf