Wypadanie odbytu - przyczyny, objawy, leczenie

Co to jest wypadanie odbytu?

Wypadanie odbytu to potoczna nazwa schorzenia, które właściwie powinno być nazywane wypadaniem odbytnicy. Istotą tej choroby jest wypadnięcie na zewnątrz końcowego fragmentu jelita grubego, czyli odbytnicy. Sam odbyt, czyli otwór znajdujący się na końcu przewodu pokarmowego, pozostaje na swoim miejscu. Przemieszczenie odbytnicy na zewnątrz odbytu wynika z osłabienia mechanizmów, które powinny utrzymywać ją we właściwej pozycji. Osłabienie mięśni dna miednicy, nieprawidłowa perystaltyka jelit oraz upośledzenie odruchów nerwowych mogą prowadzić do wypadnięcia końcowych fragmentów jelita grubego na zewnątrz odbytu.

Wypadanie odbytu początkowo ma charakter odwracalny – przemieszczony fragment jelita można ręcznie odprowadzić do właściwej pozycji. Schorzenie z czasem może mieć charakter postępujący – przy znacznym zaburzeniu mechanizmów nerwowo-mięśniowych podtrzymujących odbytnicę we właściwej pozycji, może dojść do trwałego wypadnięcia odbytu.
Jelito grube człowieka składa się z kilku fragmentów – kolejno okrężnicy, esicy i odbytnicy, zakończonej odbytem. Odbytnica to ostatnia część jelita grubego, do której przemieszczany jest kał przed momentem wypróżnienia. Prawidłowa funkcja odbytnicy jest uzależniona od wielu czynników. Pierwszym z nich jest właściwa czynność mięśniówki w ścianie jelit, odpowiedzialna za ruchy perystaltyczne. Ich regularność jest uzależniona m.in. od prawidłowej diety oraz nawodnienia. Regularne przesuwanie resztek pokarmowych w jelicie grubym, prowadzące ostatecznie do wypróżnienia, wymaga również odpowiedniej czynności układu nerwowego. Defekacja, czyli akt wypróżnienia, to szereg połączonych ze sobą odruchów. W trakcie defekacji część mięśni obkurcza się, inne zaś ulegają rozluźnieniu (m.in. zwieracze odbytu), co umożliwia wydalenie kału na zewnątrz. Funkcję podporową dla końcowych fragmentów jelita pełnią mięśnie dna miednicy, ułożone w kilku warstwach. Ich prawidłowa czynność – napinanie oraz rozluźnianie, są również niezbędne dla właściwego funkcjonowania końcowych fragmentów przewodu pokarmowego.

Jakie są rodzaje wypadania odbytu?

Wypadanie odbytnicy to przemieszczenie ściany jelita grubego poza kanał odbytu i odbyt. W początkowej fazie ma charakter odwracalny – przemieszczony fragment jelita możemy ręcznie odprowadzić do właściwej pozycji. Z czasem jednak przekształca się w schorzenie postępujące, aż w konsekwencji może dojść do trwałego wypadnięcia odbytu.
W zależności od stadium zaawansowania wyróżniamy trzy rodzaje choroby:

• wypadanie pełnościenne – zwane inaczej całkowitym. Następuje przemieszczenie się wszystkich warstw ściany odbytnicy – błony śluzowej i mięśni – poza odbyt;
• wypadanie niepełnościenne – zwane inaczej częściowym. Polega na przemieszczeniu się fragmentu błony śluzowej odbytnicy;
• wypadanie wewnętrzne – to wypadanie ukryte, znane również jako wgłobienie odbytniczo-odbytowe. Następuje wgłobienie jednego odcinka jelita w drugi. Odbytnica nie przemieszcza się poza kanał odbytu.

Jakie są przyczyny wypadania odbytnicy?

Wypadanie odbytnicy jest przypadłością, na powstanie której składa się wiele przyczyn. Do najczęstszych czynników zaliczamy:

• osłabienie mięśni dna miednicy, które w prawidłowych warunkach powinny podtrzymywać odbytnicę we właściwej pozycji;
• zaburzenie funkcji zwieraczy odbytu oraz osłabienie okolicznych mięśni i więzadeł;
• rozluźnienie umocowania odbytnicy do kości krzyżowej;
• osłabienie i zniesienie funkcji zwieraczy odbytu;
• schorzenia neurologiczne – ośrodki układu nerwowego, które regulują funkcję odbytnicy, znajdują się w dolnej części rdzenia kręgowego. Jego uszkodzenie może przyczynić się do nadmiernej wiotkości, a nawet całkowitego porażenia mięśni dna miednicy;
• krótki kanał odbytu.

Jest to choroba, której najwięcej przypadków odnotowuje się u osób między 40. a 70. rokiem życia. Zmaga się z nią zdecydowanie więcej kobiet niż mężczyzn, a jednym z czynników predysponujących do wypadania odbytu jest ciąża. Wypadaniu odbytnicy u kobiet często towarzyszy wypadanie macicy, a także przepuklina pęcherza moczowego.
Wypadanie odbytnicy może wystąpić również u dzieci, a przyczyny choroby, choć często podobne są do tych u osób dorosłych, mogą wiązać się z innymi chorobami wrodzonymi. Jednym z najczęstszych powodów wypadania odbytnicy u dzieci są przewlekłe zaparcia i wysiłkowe oddawanie stolca. Schorzenie może być spowodowane mukowiscydozą, czyli chorobą genetyczną związaną z dysfunkcją wielu narządów – przykładowo jelit. Wypadający odbyt dotyka najczęściej dzieci przed 3. rokiem życia, z jednakową częstością u chłopców i dziewczynek.

Jakie są objawy wypadania odbytu?

Główne objawy wypadania odbytnicy to:

• bóle przy defekacji,
• świąd w okolicach odbytu,
• przewlekłe zaparcia,
• nietrzymanie stolca,
• uczucie niepełnego wypróżnienia,
• uczucie parcia na stolec,
• brak kontroli nad gazami,
• krwawienie z przewodu pokarmowego,
• śluzowa wydzielina.

Objawy wypadania odbytu są charakterystyczne również dla: guzków krwawniczych (hemoroidów), ropni, przetok, szczelin, owsików, a także fałd anodermy. Dlatego też, aby postawić odpowiednią diagnozę, lekarz może poprosić pacjenta o napięcie mięśni brzucha – to pozwala właściwie uwidocznić omawiany problem. Zdarza się jednak, że może być on ukryty, dlatego też przy rozpoznawaniu choroby wykorzystuje się czasem badania czynnościowe (manometrię anorektalną, elektromiografię zwieraczy) i obrazowe (defekografię, rezonans magnetyczny) – one również umożliwiają ocenę napięcia mięśni wokół odbytu, a przy okazji pozwalają lepiej zdiagnozować daną chorobę.

Jak wyglada leczenie wypadającej odbytnicy?

Metody leczenia wypadania odbytu można podzielić na zachowawcze i operacyjne. Leczenie zachowawcze wypadania odbytu jest wskazane wyłącznie na wczesnych etapach choroby. Próby leczenia zachowawczego podejmuje się m.in. w wypadaniu odbytnicy niepełnościennym, a także wówczas, gdy prawdopodobne przyczyny wypadania odbytnicy mają duży związek ze stylem życia pacjenta.

Leczenie zachowawcze

Niepowodzenia w leczeniu zachowawczym, zaawansowane postacie wypadania odbytnicy, a także ewentualne powikłania choroby (perforacja, poważne krwawienia) są bezwzględnym wskazaniem do podjęcia leczenia operacyjnego.
Leczenie zachowawcze wypadania odbytu polega na regulacji rytmu wypróżnień oraz treningu mięśni dna miednicy. Jednym z głównych celów terapii jest unikanie zaparć. Wskazane jest spożywanie dużej ilości płynów oraz pokarmów bogatych w błonnik (świeże warzywa, kasze, płatki owsiane, rośliny strączkowe i orzechy).
Należy również dbać o odpowiedni komfort wypróżniania, unikać pośpiechu i nasilonego parcia na stolec. Drugim aspektem leczenia zachowawczego wypadania odbytu jest wzmocnienie mięśni dna miednicy.
Trening powinien odbywać się pod nadzorem fizjoterapeuty o odpowiednich kwalifikacjach. Regularne ćwiczenia mogą znacząco poprawić funkcję mięśni podtrzymujących odbytnicę we właściwym położeniu.

Leczenie chirurgiczne

W leczeniu chirurgicznym wypadania odbytu stosuje się różne rodzaje operacji. Każdy pacjent wymaga indywidualnego wyboru metody leczenia, uzależnionego od wieku, czynników anatomicznych, trybu życia oraz stopnia zaawansowania choroby. Leczenie chirurgiczne wypadania odbytnicy można wykonać z dostępu przez jamę brzuszną lub przez odbyt.
Operacje przezbrzuszne polegają na przytwierdzeniu wypadającego fragmentu jelita grubego do kości krzyżowej. Umocowania odbytnicy dokonuje się za pomocą specjalnych siatek i taśm. Taki zabieg nazywany jest rektopeksją.
Z dostępu przez jamę brzuszną można również wykonać częściową resekcję, czyli wycięcie fragmentu jelita grubego. U części pacjentów stosuje się połączenie obu powyższych metod. Warto również wiedzieć, że niektóre ośrodki wykonują takie operacje w sposób laparoskopowy.
Wówczas nie jest konieczne wykonywanie dużych nacięć w ścianie jamy brzusznej – operację przeprowadza się z użyciem kamery i narzędzi wprowadzanych do jamy brzusznej poprzez niewielkie otwory.
Drugi typ zabiegów stosowanych w wypadaniu odbytu to operacje przezodbytnicze. Wiele z nich nie wymaga stosowania znieczulenia ogólnego, dlatego mogą one być preferowane u pacjentów w podeszłym wieku lub obciążonych schorzeniami współistniejącymi.
Operacje z dostępu przez odbyt najczęściej polegają na wycięciu wypadającego fragmentu odbytnicy, a następnie przymocowaniu pozostałej części do jelita grubego. W przypadku znaczącego poszerzenia kanału odbytu, można dokonać jego zwężenia za pomocą specjalnych szwów.
Takie postępowanie może również zapobiec nawrotom wypadania odbytnicy. Operacje przezodbytnicze cechują się większym ryzykiem nawrotu objawów w porównaniu do operacji wykonywanych z dostępu przez brzuch. Ich główną zaletą jest jednak znacznie mniejsza inwazyjność zabiegu.

Gdzie pójść do onkologa chirurga?

Onkolmed Lecznica Onkologiczna jest to przychodnia onkologiczna w Warszawie w której działa Poradnia Nowotworów Układu Pokarmowego. Pracują w niej bardzo dobrzy i polecani lekarze specjaliści specjalizujący się w leczeniu nowotworów układu pokarmowego.
Przychodnia onkologiczna Onkolmed Lecznica Onkologiczna to bardo dobry wybór jeśli szuka się diagnozy i leczenia nowotworów.

W celu umówienia się na konsultację u chirurga, chemioterapeuty, onkologa, skontaktuj się z placówką Onkolmed Lecznica Onkologiczna pod numerem telefonu: +48222902337.

Źródła:
poradnikzdrowie.pl/zdrowie/uklad-pokarmowy/wypadanie-odbytu-przyczyny-objawy-leczenie-aa-mQu6-QBxS-GZyq.html
wylecz.to/uklad-pokarmowy/wypadanie-odbytnicy/
hellozdrowie.pl/wypadanie-odbytnicy-przyczyny-objawy-leczenie/#wypadanie-odbytnicy-objawy