Rogowacenie ciemne - przyczyny, rodzaje, objawy, leczenie

Co to jest rogowacenie ciemne?

Rogowacenie ciemne skóry (Acanthosis nigricans) to zaburzenie w pigmentacji, które skutkuje pojawieniem się na skórze plam. Plamy mają ciemne zabarwienie. Mogą przybierać różny kolor - od brązu aż do czerni. Opisywane zmiany zazwyczaj pojawiają się w miejscach zagięć skóry. Przede wszystkim pod pachami, w okolicy pępka, na szyi czy w pobliżu krocza. Szacuje się również, że około 25 proc. wszystkich zmian dotyczy także dłoni i stóp. 
Zdarza się także, że plamy występują dookoła brodawek sutkowych. W ciężkiej postaci rogowacenia pojawić się mogą nawet w jamie ustnej, nosie, krtani i sromie. Poza zmianą odcienia i charakterystycznie pogrubioną skórą, w przebiegu choroby wystąpić może także dokuczliwe swędzenie skóry.

Jakie są przyczyny, typy i rodzaje rogowacenia ciemnego?

Rogowacenie ciemne w większości przypadków ma charakter łagodny i towarzyszy insulinooporności, otyłości, zespołowi policystycznych jajników i innym niezłośliwym zaburzeniom endokrynologicznym. Może jednak występować w przebiegu raków przewodu pokarmowego, szczególnie raka żołądka.
Rogowacenie ciemne w zależności od objawów i postaci zostało podzielone przez naukowców na 8 typów:

• Postać związana z insulinoopornością może pojawiać się w każdym wieku, a w niektórych przypadkach ciemnobrązowe brodawki istnieją nawet od urodzenia. Obecnie cukrzyca i związana z nią oporność komórek na insulinę są najczęstszym typem rogowacenia ciemnego.
• Postać związana z otyłością, która także może pojawić się w każdym wieku. Jej cechą charakterystyczną jest to, że w wyniku redukcji masy ciała zmiany o typie rogowacenia ciemnego ustępują w większości przypadków.
• Postać związana z różnymi zespołami np. połączenie hiperandrogenizmu z insulinoopornością.
• Postać tzw Akralna czyli taka, która występuje u osób kompletnie zdrowych. Jest to ich tak zwana „cecha urody” lub „defekt kosmetyczny”, który występuje najczęściej w okolicach łokci, kolan i grzbietowych powierzchni stóp.
• Postać jednostronna rogowacenia ciemnego – może być początkiem postaci klasycznej związanej z cukrzycą i/lub otyłością lub być stadium postaci akralnej opisanej w punkcie 4.
• Kolejną postacią jest rogowacenie ciemne występujące po długotrwałym stosowaniu leków. Do leków mogących wywoływać powstanie ciemnych, brodawkowatych wykwitów zaliczamy między innymi glikokortykosteroidy, doustną antykoncepcję, insulinę oraz leki zwalczające zbyt duży poziom cholesterolu np. statyny.
• Następnym typem rogowacenia ciemnego jest postać złośliwa tzw paraneoplastyczna. Związana jest głównie z nowotworami pochodzącymi z przewodu pokarmowego, ale może pojawić się także w rakach pochodzących z innych narządów (rak jajnika, rak nerki). Należy podkreślić w tym punkcie, że brodawkowate zmiany skórne same w sobie nie mają cech nowotworowych, a nazwa rogowacenie ciemne złośliwe została wymyślona w celu podkreślenia, że ciemne wykwity skórne powstały w wyniku rozwijającego się nowotworu „wewnątrz” chorego. Badania laboratoryjne pokazały, że nowotwory złośliwe produkują tzw czynniki wzrostu, które również prowadzą do hiperpigmentacji skóry i powstania opisywanych zmian skórnych. Pozytywną informacją jest fakt, że złośliwe rogowacenie ciemne jest najrzadszym typem rogowacenia.
• Ostatnim typem jest tzw postać mieszana, czyli połączenie różnych wyżej wymienionych i opisanych postaci.

W wymienionych typach można doszukać się wniosku, że w zdecydowanej większości Acanthosis nigricans czyli rogowacenie ciemne towarzyszy jakiejś chorobie a tylko w nielicznych przypadkach ciemnobrązowe brodawki są jedynie defektem kosmetycznym skóry człowieka.
Rogowacenie ciemne może towarzyszyć takim chorobom i zespołom chorobowym jak: 

• cukrzyca,
• insulinooporność,
• choroby genetyczne (choroba Addisona, zespół Downa, zespół Pradera-Williego, zespół Crouzona, zespół Blooma, zespół ataksja-teleangiektazja, zespół Sjögrena-Larssona, zespół Costello, MORFAN, zespół Alströma, leprechaunizm, zespół Capozucca, zespół Lawrence'a-Seipa, choroba Wilsona),
• zespół Cushinga,
• akromegalia,
• niedoczynności tarczycy,
• hipogonadyzm,
• zespół policystycznych jajników,
• nowotwory (głównie przewodu pokarmowego). 

Występowanie rogowacenia ciemnego u osób otyłych jest ważnym objawem wskazującym na oporność na insulinę. Szybka interwencja, zwłaszcza w przypadku dzieci, może zapobiec ciężkim powikłaniom, takim jak cukrzyca typu 2, czy choroby układu krążenia.
Na co warto zwrócić uwagę? Ważnym objawem, który powinien zaalarmować, jest występowanie ciemnych plam na twarzy, zwłaszcza w obrębie czoła. Objaw ten może wskazywać na zespół metaboliczny. Warto również wiedzieć, że ściemnienie skóry twarzy wskazuje zwykle na problemy natury cukrzycowej. 

Jakie są objawy rogowacenia ciemnego?

Charakteryzuje się obecnością pogrubionej, hiperkeratotycznej, brodawkującej i nadmiernie pigmentowanej skóry o kolorze brązowym. Zmiany są zlokalizowane w okolicy pachy, szyi i dłoni. Może pojawiać się wokół sutków, dołu łokciowego, pępka oraz okolicy kroczowej. Lokalizacja w obrębie dłoni jest częściej związana z zespołem paraneoplastycznym. W 25% przypadków postaci paraneoplastycznej zajęte są jednocześnie dłonie i stopy, zajęcie dłoni jest określane jako tripe palms.
W ciężkiej postaci podobne zmiany mogą być obserwowane na błonie śluzowej, szczególnie jamy ustnej, nosa, krtani i sromu. Zajęcie jamy ustnej jest stwierdzane w 25% przypadków chorob.
Rogowacenie ciemne może współwystępować z zespołem Lesera-Trélata. Zespół może być związany z uogólnionym świądem.

Jak wygląda leczenie rogowacenia ciemnego?

Leczenie rogowacenia ciemnego koncentruje się przede wszystkim na zajęciu się jego przyczynami. Ich wyeliminowanie (lub gdy nie jest możliwe – ustabilizowanie stanu wywołanego daną chorobą) często usuwa problemy skórne.
Dodatkowo na zmiany skórne wykorzystywane są retinoidy, cyproheptadyna czy etretinat. Czasem stosowana jest także laseroterapia, a w przypadku zmian złośliwych – fotochemioterapia. Jeżeli osoba cierpiąca na tę dolegliwość odczuwa świąd, podawane są preparaty przeciwświądowe, takie jak węgiel aktywowany, paroksetyna i kapsaicyna.
Choć rogowacenie ciemne może się wycofać, to wciąż w wielu przypadkach efekty jego leczenia są mało zadowalające dla osoby nim dotkniętej.

Rogowacenie ciemne – leczenie naturalne

Jeśli tradycyjne metody lecznicze zawodzą, osoby z rogowaceniem ciemnym często szukają naturalnych metod, aby zwalczyć ten problem. Choć sięgając po nie, nie należy spodziewać się cudów, pomocne mogą być:

• zdrowa dieta – niskowęglowodanowa i zawierająca duże ilości zdrowych tłuszczy; warto również obniżyć masę ciała,
  aktywność fizyczna – dzięki niej stabilizuje się poziom cukru we krwi i redukuje masę ciała,
• suplementowanie cynku,
• olej kokosowy – smarowanie zmian skórnych dobrej jakości olejem kokosowym według medycyny ajurwedyjskiej powoduje ich zmniejszanie się, działa przeciwbakteryjnie i
• przeciwgrzybiczo oraz wyrównuje poziom pigmentacji skóry,
  olejek z drzewa herbacianego – dodawany do kąpieli działa przeciwzapalnie i przeciwświądowo na skórę.

Gdzie leczyć rogowacenie ciemne?

Onkolmed Lecznica Onkologiczna to prywatna przychodnia, w której pracują najlepsi specjaliści w leczeniu nowotworów i chorób nowotworowych. Jest to bardzo dobre miejsce aby przyjść na konsultację w przypadku podejrzewania u siebie rogowacenia ciemnego lub każdej innej zmiany budzącej niepokój.

W celu umówienia się do chirurga, chemioterapeuty, endokrynologa skontaktuj się z placówką Onkolmed Lecznica Onkologiczna pod nr tel.: +48222902337

Źródła:
zdrowie.interia.pl/zdrowie/choroby-skory/news-ciemne-zmiany-na-skorze-zobacz-co-je-powoduje,nId,5441826#utm_source=paste&utm_medium=paste&utm_campaign=chrome
wylecz.to/choroby-skory/rogowacenie-ciemne-przyczyny-objawy-leczenie/
zdrowie.radiozet.pl/Choroby/Dermatologia/Rogowacenie-ciemne-ZDJECIA-.-Przyczyny-ciemnych-plam-na-skorze
zdrowie.tvn.pl/a/co-to-jest-rogowacenie-ciemne-jak-sie-objawia-i-o-czym-swiadczy-jak-przebiega-leczenie?utm_source=paste&utm_medium=paste&utm_campaign=paste
pl.wikipedia.org/wiki/Acanthosis_nigricans