Rak jelita grubego - leczenie operacyjne

Co to jest rak jelita grubego?

Rak jelita grubego rozwija się na skutek niekontrolowanego przez organizm wzrostu komórek w obrębie jednej z części jelita grubego (kątnicy, wstępnicy, poprzecznicy, zstępnicy lub odbytnicy). Objawy i leczenie raków poszczególnych części jelita grubego mogą się istotnie różnić. Zdecydowana większość (90%) nowotworów jelita grubego to rak (gruczolakorak) jelita grubego.

Częściej występuje u mężczyzn niż u kobiet. Rzadko występuje przed 40. rokiem życia, a szczyt zachorowalności przypada na 7. dekadę życia. W Polsce jest drugą w kolejności przyczyną zgonów nowotworowych. Zachodzące w Polsce od lat 90. ubiegłego wieku zmiany nawyków żywieniowych spowodowały stałe zwiększanie się liczby zachorowań na raka jelita grubego.

Jakie stosuje się leczenie raka jelita grubego?

Współczesne leczenie raka jelita grubego ma charakter skojarzony. W określonych stopniach zaawansowania choroby nowotworowej stosuje się leczenie operacyjne, radioterapię i chemioterapię. Za najważniejsze czynniki radykalnego leczenia chirurgicznego uważa się: odpowiednią długość marginesów resekcji, całkowite usunięcie mezorektum według zasad techniki TME oraz odpowiedni zakres limfadenektomii. Wyniki leczenia chirurgicznego zależą w znacznej mierze od doświadczenia chirurga i specjalizacji ośrodka prowadzącego leczenie. W ośrodkach specjalistycznych u 50% chorych z guzem położonym w odległości do 6 cm od brzegu odbytu, możliwe jest wykonanie operacji oszczędzającej zwieracze, zaś odsetek nawrotów miejscowych wynosi mniej niż 10%. W artykule przedstawiono także dane epidemiologiczne dotyczące standaryzowanego współczynnika zgonów z powodu raka okrężnicy i odbytnicy z podziałem na poszczególne województwa, co może w przybliżeniu nakreślać sytuację dotyczącą skuteczności leczenia w poszczególnych regionach kraju.

Jakie są rodzaje operacji wykonywane w przypadku raka jelita grubego?

Wycięcie miejscowe - oznacza to najczęściej wycięcie guza przy pomocy technik endoskopowych (kolonoskopia, rektoskopia). Można wykonać taki zabieg w przypadku zmian przednowotworowych i zmian w bardzo niskim stopniu zaawansowania przy sprzyjających warunkach anatomicznych.
Resekcja tylna metodą Kraske - operacja polegająca na miejscowym wycięciu guza z dostępu przez odbyt.
Resekcja przednia odbytnicy - jeżeli guz jest na tyle wysoko, że można go usunąć wraz z marginesem tkanek zdrowych bez uszkodzenia zwieraczy odbytu, można wykonać tzw. przednią resekcję odbytnicy. Wycinany jest guz z odpowiednim marginesem tkanek zdrowych, a końce jelit zostają zespolone ze sobą z zachowaniem normalnej drogi pasażu kału.
Amputacja brzuszno-kroczowa odbytnicy - gdy guz jest położony nisko w odbytnicy, często trzeba wykonać operację, która polega na wycięciu guza z marginesem tkanek zdrowych, zaszyciu końcowego odcinka przewodu pokarmowego i wyłonieniu stałego sztucznego odbytu.
Resekcja esicy - usunięcie tego fragmentu jelita, gdy w tym odcinku położony jest guz. Następnie końce jelita zostają ze sobą zespolone.
Hemikolektomia lewostronna - gdy guz jest położony w okrężnicy zstępującej, a więc po lewej stronie jamy brzusznej, wycina się tę część jelita i zespala wolne końce.
Resekcja poprzecznicy - usunięcie okrężnicy poprzecznej z następczym zespoleniem.
Hemikolektomia prawostronna - analogicznie do hemikolektomii lewostronnej, gdy guz dotyczy okrężnicy wstępującej.
Operacje paliatywne - gdy guz jest nieoperacyjny. Wykonuje się różne procedury pomagające choremu przejść przez inne formy leczenia. Najczęstszym zagrożeniem w przypadku raka jelita jest niedrożność i krwawienia. W celu uniknięcia groźnych powikłań wykonuje się czasem zespolenia omijające lub wyłania sztuczny odbyt.
Operacje zmian przerzutowych - jeżeli ogniska przerzutowe są pojedyncze, chirurg często podejmuje się ich usunięcia stosując techniki zależne od umiejscowienia przerzutu.

Jakie są możliwe operacje w zależności od stopnia zaawansowania i lokalizacji?

Rak odbytnicy – położenie bardzo niskie (<8 cm od odbytu)

• Stopień 0 Operacja z dostępu przez odbyt, techniki endoskopowe, resekcja przednia lub brzuszno-kroczowa;
• Stopień I Czasem operacja z dostępu przez odbyt lub techniki endoskopowe, częściej resekcja przednia lub brzuszno-kroczowa;
• Stopień II Resekcja przednia lub brzuszno-kroczowa;
• Stopień III Resekcja przednia lub brzuszno-kroczowa;
• Stopień IV Operacje paliatywne, ewentualnie usuwanie przerzutów.

Rak odbytnicy – położenie niskie (>8 cm od odbytu)

• Stopień 0 Techniki endoskopowe lub resekcja przednia;
• Stopień I Techniki endoskopowe lub resekcja przednia;
• Stopień II Resekcja przednia;
• Stopień III Resekcja przednia;
• Stopień IV Operacje paliatywne, ewentualnie usuwanie przerzutów.

Rak okrężnicy (powyżej odbytnicy)

• Stopień 0 Techniki endoskopowe, resekcja przednia, resekcja esicy, hemikolektomia lewostronna lub prawostronna, resekcja poprzecznicy;
• Stopień I Techniki endoskopowe, resekcja przednia, resekcja esicy, hemikolektomia lewostronna lub prawostronna, resekcja poprzecznicy;
• Stopień II Resekcja przednia, resekcja esicy, hemikolektomia lewostronna lub prawostronna, resekcja poprzecznicy;
• Stopień III Resekcja przednia, resekcja esicy, hemikolektomia lewostronna lub prawostronna, resekcja poprzecznicy;
• Stopień IV Operacje paliatywne, zespolenia omijające, kolostomia lub ileostomia, ewentualnie usuwanie przerzutów.

Jakie mogą być powikłania pooperacyjne?

Powikłania pooperacyjne Leczenie chirurgiczne raka jelita grubego jest związane z dużym ryzykiem powikłań pooperacyjnych. Ocenia się, że w przypadkach operacji planowych odsetek powikłań waha się w granicach 25–35%, zaś w przypadkach operacji wykonywanych w trybie pilnym z powodu powikłań choroby nowotworowej (np. niedrożność, perforacja guza nowotworowego) dochodzić może nawet do 60–70%. Do najczęściej występujących powikłań pooperacyjnych zalicza się: zakażenia dróg moczowych, zakażenie ran pooperacyjnych, niedrożność przewodu pokarmowego, nieszczelność zespolenia jelitowego. Część z tych powikłań może być leczona w warunkach ambulatoryjnych. Inne wymagają ponownego otwarcia jamy brzusznej i/lub wydłużenia czasu hospitalizacji. W 2004 roku opublikowano klasyfikację pozwalającą na uściślenie powagi powikłań chirurgicznych. Jednym z najgroźniejszych powikłań chirurgicznych jest nieszczelność zespolenia okrężniczo-odbytniczego po resekcji przedniej odbytnicy. Choć w nielicznych przypadkach może być ona leczona zachowawczo, to najczęściej konieczne okazuje się ponowne otwarcie jamy brzusznej, nierzadko rozłączenie zespolenia i wyłonienie stałej kolostomii. Sposobem na uniknięcie objawów nieszczelności może być wytworzenie tak zwanej stomii zabezpieczającej. W wielu ośrodkach zabieg ten jest wykonywany w każdym przypadku niskiego zespolenia. Trzeba jednak pamiętać, że w około 15% przypadków stomia zabezpieczająca, która w samym założeniu ma być stomią czasową (do czasu wygojenia zespolenia), pozostaje na stałe i to najczęściej z powodu nieszczelności zespolenia. Stąd rutynowe wyłanianie zabezpieczającej stomii przy każdej niskiej resekcji przedniej wydaje się być podyktowane bardziej działaniem asekuracyjnym niż faktyczną potrzebą.

Gdzie przyjmuje bardzo dobry chirurg onkolog?

Onkolmed Lecznica Onkologiczna to przychodnia onkologiczna w której działa Poradnia Nowotworów Układu Pokarmowego. Pracują w niej najlepsi lekarze specjaliści zajmujący się leczeniem nowotworów układu pokarmowego. Jednym z nich jest Prof. nadzw. dr hab. n. med. Andrzej Rutkowski – bardzo dobry chirurg onkolog.

W celu umówienia się na konsultację u chirurga, onkologa, skontaktuj się z placówką Onkolmed Lecznica Onkologiczna pod numerem telefonu: +48222902337

Źródła:
doz.pl/czytelnia/a2047-Leczenie_operacyjne_raka_jelita_grubego
journals.viamedica.pl/gastroenterologia_kliniczna/article/download/35780/25939