Rak pęcherzyka żółciowego - przyczyny, objawy, rozpoznanie, leczenie

Co to jest rak pęcherzyka żółciowego?

Rak pęcherzyka żółciowego należy do najczęstszych nowotworów złośliwych dróg żółciowych, jednakże w porównaniu z innymi nowotworami występuje rzadko. Każdego roku w Polsce wykrywa się około 800-1000 nowych przypadków, głównie u osób powyżej 60. roku życia. Oznacza to, że rak woreczka żółciowego znajduje się w drugiej dziesiątce listy najczęściej diagnozowanych nowotworów. Niemniej naukowcy poświęcają mu wiele uwagi, gdyż cechuje się bardzo agresywnym przebiegiem. Badania naukowe skupiają się przede wszystkim na etiologii nowotworów woreczka żółciowego oraz ich diagnostyce.

Jak często występuje rak pęcherzyka żółciowego?

Rak pęcherzyka żółciowego występuje stosunkowo rzadko, choć stanowi aż 80—95% raków dróg żółciowych i jest piątym co do częstości występowania rakiem układu pokarmowego. Choroba ta dotyczy głównie osób powyżej 60. roku życia, częściej kobiet niż mężczyzn. W Polsce, Czechach i na Słowacji częstość występowania jest największa w Europie. Zachorowalność w Polsce wynosi około 6 na 100 000 na rok, przy czym mężczyźni chorują prawie 2 razy częściej niż kobiety (w innych krajach proporcja jest odwrotna).

Jakie są przyczyny powstawania, czynniki ryzyka raka pęcherzyka żółciowego?

Rak pęcherzyka żółciowego współistnieje u 80%-95% chorych z kamicą pęcherzyka żółciowego i/lub pozostałych dróg żółciowych. Uważa się, że przewlekłe zapalenie pęcherzyka żółciowego spowodowane kamica prowadzi do powstania raka tego narządu. Pęcherzyk porcelanowy (stan zejściowy procesu zapalnego ściany pęcherzyka ) współistnieje z rakiem pęcherzyka w 10% - 25% przypadków.

Aczkolwiek kamica pęcherzyka żółciowego może prowadzić do jego przewlekłego zapalenia i do powstania raka, sama zachorowalność na raka pęcherzyka żółciowego u wszystkich osób z kamicą tego narządu nie przekracza 3%.
Otyłość, opisywana jako jedna z przyczyn raka pęcherzyka, jest uznawana jako czynnik epidemiologiczny w odniesieniu do zaburzeń przemiany lipidowej i powstawania na tej drodze kamicy dróg żółciowych.
Obserwowano częstsze ( do 6 razy) występowanie raka pęcherzyka żółciowego u chorych, u których stwierdzono obecność Helicobacter pylori i Helicobacter bilis (obecność Helicobacter w żółci). Do rzadszych przyczyn powstawania raka pęcherzyka żółciowego należą choroby zapalne jelita grubego oraz polipy pęcherzyka żółciowego.

Innymi czynnikami, które zwiększają ryzyko pojawienia się raka pęcherzyka żółciowego, są:

• niektóre polipy pęcherzyka żółciowego;
• porcelanowy pęcherzyk żółciowy (wysycony solami wapnia);
• przewlekłe zapalenie pęcherzyka;
• przewlekła przetoka pęcherzykowo-jelitowa;
• zwapnienia ściany pęcherzyka;
• włókniako-mięśniakowatość ściany pęcherzyka;
• wrzodziejące zapalenie jelita grubego;
• obecność torbieli przewodu żółciowego;
• anomalie wspólnego kanału żółciowo-trzustkowego;
• choroby pasożytnicze pęcherzyka i dróg żółciowych.

Jakie są objawy raka pęcherzyka żółciowego?

Pierwsze objawy raka pęcherzyka żółciowego nie są charakterystyczne i przez chorych lekceważone. Najczęstsze dolegliwości wiążą się ze współistniejącą w większości przypadków kamicą pęcherzyka. Jednak charakterystyczny dla tej choroby atak kolki żółciowej (odczuwana jako nagły, napadowy, ostry, niezwykle silny ból zlokalizowany w nadbrzuszu) w przypadku raka pęcherzyka żółciowego pojawia się rzadko. Pacjent zwykle skarży się na przewlekłe uczucie rozpierania, dyskomfortu w prawej górnej części brzucha.
Objawy, które pojawiają się w późnej fazie rozwoju raka pęcherzyka żółciowego, to:

• tępy ból w górnej części brzucha, po prawej stronie, który często promieniuje w prawą stronę do kręgosłupa i okolicy międzyłopatkowej;
• wyczuwalny guz w prawym podżebrzu;
• brak łaknienia i związana z tym utrata masy ciała;
• wymioty;
• żółtaczka (i związane z tym objawy - świąd skóry, która jest zażółcona, ciemny mocz oraz jasne i odbarwione stolce) - występuje u około 30—60 proc. Pacjentów.

Jak rozpoznaje się raka pęcherzyka żółciowego?

Do rozpoznania najczęściej dochodzi przez wyjaśnianie natury nieprawidłowości wykrytych w USG. Badania laboratoryjne są mało przydatne, bowiem nie ma szczególnego rodzaju lub zestawu testów laboratoryjnych, które są swoiste, czyli charakterystyczne dla tego nowotworu. W zaawansowanych stadiach choroby dochodzić może do podniesienia aktywności „enzymów wątrobowych”, jako wyraz uszkodzenia miąższu wątroby przez naciekający guz lub przerzuty oraz utrudnienia odpływu żółci. Wyniki badań laboratoryjnych w tych fazach choroby nie mają znaczenia diagnostycznego.

Oznaczanie specjalnych markerów mogących wskazywać na proces nowotworowy, takich jak antygen rakowo-płodowy (CEA) i antygen CA19-9, jest również mało przydatne do wczesnego rozpoznawania, ponieważ  wykrywa poniżej 80% zmian, a ich podniesione stężenie nie jest charakterystyczne tylko dla tego nowotworu.

Podstawą diagnostyki raka pęcherzyka żółciowego są badania obrazowe, a wśród nich największe znaczenie ma USG. Jest to metoda najtańsza, najprostsza, nieinwazyjna i powszechnie dostępna, co sprawia, że w wykonanym u pacjenta z innych powodów badaniu przypadkowo znajduje się nieprawidłowości w pęcherzyku żółciowym. Za pomocą USG można łatwo wykryć polipy, jeśli są większe niż 5mm. Można również z dużym prawdopodobieństwem zróżnicować polipy – czy są to zmiany cholesterolowe, czy polip ma strukturę tkankową. USG jest dobrą metodą do oceny ścian pęcherzyka. Można łatwo wykryć nieprawidłowe pogrubienia ścian lub rozprzestrzenianie się zmian poza pęcherzyk. Bardziej zaawansowane metody obrazowe, takie jak tomografia komputerowa (TK) czy magnetyczny rezonans jądrowy (MR), przydatne są do dalszej diagnostyki „podejrzanych” zmian w pęcherzyku. Za ich pomocą można dokładnie ocenić rozprzestrzenianie się guza, zajęcie węzłów i odległe przerzuty – cechy konieczne do ustalenia operacyjności zmiany.
W przypadkach, które na podstawie badań obrazowych kwalifikują się do leczenia cirurgicznego (czyli są resekcyjne), nie ma potrzeby wykonywania biopsji cienkoigłowej w celu potwierdzenia rozpoznania. Natomiast w przypadkach, w których zaawansowanie raka jest znaczne i uznany został za nieresekcyjny, należy wykonać biopsję aspiracyjną cienkoigłową cytologiczną (BACC), bowiem dowód na chorobę nowotworową jest konieczny do planowania ewentualnego leczenia paliatywnego.

Badanie histopatologiczne pęcherzyka żółciowego

Każdy usunięty pęcherzyk żółciowy należy zbadać histopatologicznie. W trakcie badania próbki trzeba pobrać z trzech miejsc w pęcherzyku i z kikuta przewodu pęcherzykowego. Jeśli w którymkolwiek z preparatów zostanie stwierdzona dysplazja, to badanie należy rozszerzyć – pobrać i zbadać więcej próbek. W przypadku znalezienia raka histopatolog powinien określić głębokość naciekania zmiany, lokalizację guza (od strony trzewnej czy otrzewnowej) i stwierdzić, czy zajęty jest przewód pęcherzykowy.

Jak przebiega leczenie raka pęcherzyka żółciowego?

Podstawą leczenia zmian podejrzanych o raka jest cholecystectomia. Takie wskazania są w przypadkach polipów, które osiągnęły wielkość 1 cm, oraz zmian w ścianie pęcherzyka. Chorych w stopniu zaawansowania I i II należy kwalifikować do leczenia chirurgicznego polegającego na usunięciu pęcherzyka żółciowego –cholecystectomii. W stopniu III i IVA należy rozważać rozszerzone operacje, natomiast leczenie chirurgiczne jest przeciwwskazane w przy odległych przerzutach (stopień IVB).  
W przypadku stwierdzenia raka pęcherzyka żółciowego w preparacie pooperacyjnym u osoby operowanej z innych powodów (np. atak kamicy żółciowej lub zapalenie pęcherzyka) i stopień zaawansowania wskazuje na zajęcie wyłącznie błony śluzowej pęcherzyka (stopień I i II), już wykonana cholecystectomia może być postępowaniem ostatecznym. Pacjent nie będzie wymagał dodatkowych działań. Przy naciekaniu głębszych struktur konieczne jest rozważenie powtórnej operacji w celu rozszerzenia zabiegu.

Chemioterapia jako pooperacyjne leczenie uzupełniające (tzw. adjuwantowe) nie jest konieczna w mało zaawansowanych rakach pęcherzyka żółciowego (stopień I). W pozostałych przypadkach można rozważać chemioterapię uzupełniającą (takimi lekami, jak gemcytabina, kapecytabina lub 5-fluorouracyl), ale nie ma w tym zakresie uzgodnionych wytycznych i protokołów leczniczych, ponieważ brak jest dobrze kontrolowanych badań klinicznych potwierdzających skuteczność takiego postępowania. Podobne stanowisko obowiązuje w stosunku do innych metod leczenia.

Gdzie pójść do onkologa w Warszawie w celu leczenia nowotworów układu pokarmowego?

Onkolmed Lecznica Onkologiczna jest to przychodnia onkologiczna w Warszawie w której działa Poradnia Nowotworów Układu Pokarmowego. Pracują w niej bardzo dobrzy i polecani lekarze specjaliści specjalizujący się w leczeniu nowotworów układu pokarmowego.
Przychodnia onkologiczna Onkolmed Lecznica Onkologiczna to bardo dobry wybór jeśli szuka się diagnozy i leczenia nowotworów.

W celu umówienia się na konsultację u chirurga, chemioterapeuty, onkologa, skontaktuj się z placówką Onkolmed Lecznica Onkologiczna pod numerem telefonu: +48222902337.

Źrodła:
medme.pl/choroby/rak-pecherzyka-zolciowego-objawy-rokowania-i-leczenie,74015.html
mp.pl/pacjent/gastrologia/choroby/pecherzyk/50819,rak-pecherzyka-zolciowego
onkonet.pl/dp_npp_rpz.php
poradnikzdrowie.pl/zdrowie/nowotwory/rak-pecherzyka-zolciowego-przyczyny-objawy-leczenie-i-rokowania-aa-CjHz-cvsd-bG5D.html
podyplomie.pl/chirurgia/22773,postepowanie-po-rozpoznaniu-raka-pecherzyka-zolciowego-w-preparacie-histopatologicznym
onkologia.org.pl/nowotwory-pecherzyka-zolciowego/