Krwawienia śródczaszkowe u noworodka - przyczyny, leczenie

Co to są krwawienia śródczaszkowe u noworodka i jakie są ich przyczyny?

Najczęstszym umiejscowieniem krwawień śródczaszkowych u noworodków są krwawienia do komór bocznych mózgu. Są to krwawienia do substancji macierzystej, która w trakcie rozwoju mózgu dziecka znajduje się pod dolnym sklepieniem komór bocznych. Jeśli wynaczynienie jest obfite, przerywa ciągłość ściany komór bocznych i krew przedostaje się do ich wnętrza.
Krwawienia dokomorowe najczęściej występują u noworodków urodzonych przedwcześnie, niezwykle rzadko u noworodków urodzonych blisko terminu lub w terminie porodu. Ostatnio wraz z poprawą opieki perinatalnej obserwuje się stopniowe zmniejszanie częstości ich występowania, jednak nadal stanowią poważny problem wcześniactwa, zwłaszcza że coraz częściej udaje się utrzymać przy życiu noworodki skrajnie niedojrzałe.

Jakie są rodzaje krwawień śródczaszkowych u noworodka?

Wyróżnia się cztery rodzaje  krwawień śródczaszkowych u noworodka. Są nimi:

• dokomorowe/okołokomorowe - są najczęstszą przyczyną uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego u dzieci przedwcześnie urodzonych. U dzieci urodzonych przed 32. tygodniem ciąży i/lub z urodzeniową masą ciała poniżej 1500 g częstość występowania tego typu krwawień wynosi 35-45 proc. Bardzo rzadko występują u dzieci urodzonych blisko terminu lub w terminie. Do większości krwotoków (90 proc.) dochodzi w ciągu pierwszych 3 dni życia noworodka. Wyróżnia się IV stopnie krwawienia dokomorowego - od łagodnego, które może nie dać żadnych powikłań, do bardzo ciężkiego, które może zakończyć się śmiercią;
• podpajęczynówkowe - towarzyszy zwykle innym rodzajom krwawienia, najczęściej występującym u noworodków przedwcześnie urodzonych. Częstość jego występowania szacowana jest na 14-16 proc. wszystkich krwawień do ośrodkowego układu nerwowego u noworodków;
• podtwardówkowe (pomiędzy oponą twardą a pajęczynówką) - w większości przypadków pojawia się u noworodków donoszonych;
• nadtwardówkowe (pomiędzy oponą twardą a czaszką) - występują najrzadziej.

Jak się objawia krwawienie śródczaszkowe?

Krwawienie okołokomorowe/dokomorowe występuje najczęściej u noworodków urodzonych znacznie przedwcześnie, wymagających leczenia na oddziałach intensywnej terapii z powodu niewydolności oddychania i zaburzeń krążenia. Ryzyko krwawień okołokomorowych/dokomorowych jest największe w ciągu pierwszych 3 dni życia noworodka – w tym czasie dokonuje się 90% wszystkich wylewów. Jest to okres, w którym stabilizacja oddechowo-krążeniowa noworodka napotyka największe trudności. W 20–40% przypadków dochodzi do rozszerzenia pierwotnego zasięgu krwawienia, co ma miejsce najczęściej pod koniec pierwszego tygodnia życia.
W większości przypadków krwawień o ograniczonym zasięgu (I i II stopnia, a więc takich, które nie powodują martwicy w obrębie mózgu i zwykle wchłaniają się samoistnie), nie stwierdza się uchwytnych objawów klinicznych.
W krwawieniach rozległych może dojść do nagłego pogorszenia się stanu klinicznego dziecka z drgawkami i zaburzeniami przytomności lub do stopniowego (zmiennego) pogarszania się stanu ogólnego, z niewielkimi nieprawidłowościami neurologicznymi w postaci np. zaburzeń ruchów gałek ocznych, zmniejszonej ruchomości spontanicznej, zaburzeń napięcia mięśniowego. 

Jeżeli występują oznaki krwotoku śródczaszkowego u noworodka lub podejrzewa się, że ​​wystąpił krwotok śródczaszkowy, wykonywane są badania obrazowania mózgu w celu potwierdzenia obecności krwi w czaszce. Najlepsze metody wykrywania krwawienia mózgu to MRI i tomografia komputerowa. MRI (rezonans magnetyczny) wykorzystuje fale magnetyczne do generowania obrazów mózgu. Tomografia komputerowa wykorzystują oprogramowanie komputerowe i zdjęcia rentgenowskie do tworzenia obrazów struktur wewnątrz mózgu dziecka. Czasami przeprowadzane jest badanie USG i badanie płynu mózgowo-rdzeniowego. 

Jak przebiega leczenie krwawienia śródczaszkowe u noworodka?

leczenie najczęściej polega na trepanacji czaszki, ew. kraniotomii oraz chirurgicznym usunięciu krwiaka, jednak zależy ono od jego umiejscowienia, wielkości i szybkości narastania. Krwiaki dające objawy neurologiczne wymagają pilnego zabiegu. Szczególnie groźne są krwiaki umieszczone w tylnej jamie czaszki ze względu na duże ryzyko uciśnięcia pnia mózgu. Krwiaki podtwardówkowe, które powodują niewielki deficyt neurologiczny lub niewielkie przemieszczenie struktur linii środkowej, również mogą wymagać pilnego usunięcia, jeśli mają charakter ostry, istnieje bowiem ryzyko powiększenia się krwiaka. Chorzy tacy powinni być przyjęci do szpitala w celu obserwacji ewentualnego powiększenie się krwawienia. W przypadku leczenia zachowawczego stosuje się leki wywołujące diurezę osmotyczną, w ciężkich przypadkach wskazane jest monitorowanie ciśnienia śródczaszkowego. W trakcie obserwacji zalecana jest kontrola szerokości źrenic oraz stanu świadomości.

Jakie są rokowania w leczeniu krwawienia śródczaszkowe u noworodka?

Rokowanie zależy od stopnia krwawienia oraz uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego. W przypadku niewielkich krwawień rokowania są porównywalne do rokowań noworodków urodzonych w tym samym okresie ciąży bez krwawienia. Krwawienia III stopnia niosą za sobą ryzyko powstania wodogłowia, mózgowego porażenia dziecięcego, uszkodzenia słuchu i wzroku lub zaburzeń rozwoju psychomotorycznego dziecka. Krwawienia IV stopnia mogą nawet doprowadzić do śmierci (ryzyko wynosi 80-90 proc.). 

Gdzie pójść na konsultację do lekarza neurologa dziecięcego?

Onkolmed Lecznica Onkologiczna to przychodnia prywatna, gdzie można przyjść na konsultację do lekarza neurologa dziecięcego. Działa w niej Poradnia Neurologii Dziecięcej gdzie leczone są dzieci. Pracują w niej bardzo dobrzy neurolodzy z wieloletnim doświadczeniem w leczeniu chorób centralnego układu nerwowego i nerwów obwodowych u dorosłych i dzieci.

W celu umówienia się na konsultację u neurologa dziecięcego, skontaktuj się z placówką Onkolmed Lecznica Onkologiczna pod numerem telefonu: +48222902337

Źródła:
mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/noworodek/79082,krwawienia-srodczaszkowe-u-noworodkow
poradnikzdrowie.pl/ciaza-i-dziecko/zdrowie-dziecka/krwawienia-srodczaszkowe-u-noworodkow-przyczyny-objawy-i-leczenie-aa-WFYG-aALW-NY6a.html
ciazaiporod.com/artykuly/urazy-okoloporodowe/krwotok-srodczaszkowy-u-noworodka/
neurologia-praktyczna.pl/a3041/Krwawienia-srodczaszkowe.html