Obrzęk mózgu u noworodka jako uraz powstały przy porodzie

Co to jest obrzęk mózgu u noworodka?

Obrzęk mózgu u noworodka jest procesem spowodowanym nadmiernym gromadzeniem się płynu w komórkach i przestrzeni śródmiąższowej mózgu u dziecka. Jest to rodzaj reakcji ochronnej w odpowiedzi na uszkodzenie tkanki mózgowej o dowolnej etiologii. U małych dzieci choroba ma bardzo poważne konsekwencje, dlatego konieczne jest zdiagnozowanie tego procesu na początkowych etapach. 

Jakie są przyczyny powstawania obrzęków mózgu u noworodka?

Przyczyny powstawania obrzęku mózgu u noworodka są różne a jego tempo rozwoju zależy od tego co go powoduje.
Przyczyną powstawania obrzęków mózgu u noworodka może być guz opon mózgowych lub półkul mózgowych. Taki nowotwór nacieka sąsiednie struktury mózgu powodując ucisk naczyń krwionośnych co może zakłócać ich poprawne funkcjonowanie. Może się on rozwijać dzięki mechanizmowi zwiększania ciśnienia i przenikania cieczy do komórek. U noworodków  guz opon mózgowych lub półkul mózgowych może powstawać na skutek warunków panujących podczas ciąży w macicy lub dopiero po urodzeniu. W takiej sytuacji zlokalizowany obrzęk występuje w niewielkiej części mózgu.
Kolejną przyczyną obrzęku mózgu u noworodka może być uraz powstały przy porodzie. Czaszka dziecka w momencie urodzenia jest bardzo plastyczna, ponieważ szwy między kościami nie są ściśle połączone i są tam fontanele. Z jednej strony pomaga dziecku w porodzie lepiej przejść przez kanał rodny, ale z drugiej strony jest to bardzo poważny czynnik ryzyka rozwoju uszkodzenia tkanki mózgowej. Przy porodzie uraz porodowy występuje bardzo często. Mogą być spowodowane patologią ze strony matki, gdy proces porodu jest niefizjologiczny z szybkim porodem. Mogą również wystąpić interwencje lekarzy, w których często dochodzi do urazów porodowych. Poród może prowadzić do krwiaka naczyń a on powodować ucisk na mózg. Taka sytuacja sprzyja powstawaniu miejscowych obrzęków mózgu
Obrzęk mózgu może być nie tylko częściowy ale też uogólniony. Przyczyny powstawania tak rozległego obrzęku mózgu mogą być różne. Wśród nich wyróżnia się niedokrwienne uszkodzenie tkanki mózgowej. Zdarza się, że występuje patologia ciąży, która zakłóca krążenie krwi w żyłach pępowinowych, prowadzi to do przedłużonego niedokrwienia wszystkich tkanek płodu, w tym mózgu. Może też wystąpić sytuacja przedwczesnego starzenia się łożyska, co powoduje niedotlenienie mózgu. Taka sytuacja powoduje wzrost ciśnienia tętniczego i obrzęk mózgu.
Inną przyczyną powstawania uogólnionego obrzęku mózgu jest toksyczny wpływ na komórki substancji leczniczych i toksycznych. W macicy na dziecko może wpływać nadmiar alkoholu, który hamuje rozwój mózgu. Jeśli przed porodem matka jest w stanie upojenia, to dziecko rodzi się z zespołem alkoholowym. Koncepcja ta polega na tym, że mózg dziecka jest bardzo wrażliwy na toksyczne działanie alkoholu. Dlatego systematyczny wpływ dużej ilości alkoholu zaburza stosunek glukozy w komórkach mózgowych i może powodować obrzęk. Natomiast już po porodzie stosowanie  substancji leczniczych u dziecka może doprowadzić do obrzęku mózgu powstałego na skutek zatrucia, a u tak małych dzieci toksyczne działanie leków postępuje bardzo szybko.
Wady rozwojowe tętniczo-żylne są jedną z form wrodzonej patologii struktury naczyń krwionośnych, w której naczynia zakłócają ich normalny przepływ krwi. Prowadzi to do powstania tętniaków i gromadzenia się w nich krwi. Jeśli takie zniekształcenie znajduje się na pniu mózgu, to przy znacznych rozmiarach może powodować obrzęk.
Obrzęk mózgu mogą też powodować stany zapalne opon mózgowych lub mózgu.

Jakie są objawy obrzęków mózgu u noworodka?

W przypadku obrzęku każda komórka zwiększa objętość bardzo szybko, więc występuje wzrost ciśnienia wewnątrzczaszkowego, chociaż czaszka noworodka ma barwnik. Wszystkie objawy obrzęku są związane ze zwiększonym ciśnieniem. Mogą występować ogólnoustrojowe objawy i lokalne objawy. Objawy ogólnoustrojowe obejmują nudności, wymioty, ból głowy.
Nudności u małego dziecka natychmiast wywołują wymioty, a te wymioty to pokarm, który został zjedzony kilka godzin temu. Bardzo trudno jest ukraść takie wymioty i trudno je skorygować, ponieważ membrany mózgu są podrażnione pod podwyższonym ciśnieniem.
Ból głowy u noworodka może objawiać się w sposób, w którym dziecko płacze bardzo i ma charakterystyczną pozę rzucania głową do tyłu.
Jeśli obrzęk mózgu rozwija się na tle zakaźnego procesu w postaci zapalenia mózgu lub zapalenia opon mózgowych, wówczas objawy ogólnoustrojowe obejmują również wzrost temperatury ciała, jako reakcję na proces zakaźny. Ale osobliwością noworodków jest również to, że temperatura nie może wzrosnąć, ale to nie wyklucza procesu infekcyjnego.
Obrzękowi miąższu mózgu u noworodków towarzyszą również objawy miejscowe. Objawy te pojawiają się, gdy kompresja występuje w niektórych obszarach kory mózgowej. Częściej objawia się niedowładem lub paraliżem określonej części ciała, lub u noworodków często występują drgawki. Napady drgawkowe mogą być ogniskowe i uogólnione. Często występuje drżenie o małej amplitudzie, krótkotrwałe opóźnienie oddechu, zaburzenia widzenia z oczopląsem poziomym. Na uszkodzenie kory mózgowej może wskazywać też zwijanie oczu przez noworodka.
Objawy obrzęku mózgu u małych dzieci mogą być też związane z nadpobudliwością. Nadpobudliwość u noworodka rozpoznaje się gdy występuje:

• wzrost spontanicznej aktywności ruchowej,
• niespokojny sen,
• płacz,
• brak motywacji,
• ożywienie i bezwarunkowe odruchy,
• dystonia mięśni,
• drżenie kończyn i podbródka,
• chwiejność emocjonalna.

Inne objawy jaki można zaobserwować podczas występowania obrzęku mózgu to:

• zespół dysfunkcji wegetatywnej,
• zaburzenia hemolitycznych dinamików z niewielkim zespołem nadciśnienia, krwotocznymi krwotokami podpajęczynówkowymi, lokalnymi strefami obrzęku mózgu,
• zaburzenia świadomości dziecka.

Jak przebiega diagnostyka i leczenie obrzęków mózgu u noworodka?

Przy podejrzeniu obrzęku mózgu działania diagnostyczne powinny być przeprowadzone bardzo szybko. Należy wykonać badania krwi, co pozwoli określić zakaźne zmiany lub procesy krwotoczne. W diagnostyce wykorzystuje się też badania obrazowe takie jak USG przezciemiączkowe, co pozwala na ustalenie zmian w miąższu i układzie komorowym.
Jedną z najnowocześniejszych metod diagnozowania obrzęku mózgu jest doppler. Jest to metoda, która pozwala badać przepływ krwi w tętnicach mózgu. W przypadku miejscowego obrzęku mogą wystąpić zmiany w postaci zmniejszenia perfuzji krwi określonej tętnicy.
W diagnostyce wykorzystuje się też diagnozę różnicową. Diagnozę różnicową należy przeprowadzić z niedotlenieniem-niedokrwieniem urazu ośrodkowego układu nerwowego, wrodzonymi wadami rozwojowymi mózgu, pierwotnym wodogłowiem, infekcjami wewnątrzmacicznymi z uszkodzeniem układu nerwowego. Trudność różnicowania polega na tym, że patologii tej mogą towarzyszyć objawy miejscowego obrzęku lub obrzęku miąższu mózgu już podczas dekompensacji. Dlatego ostrożna diagnostyka różnicowa jest przeprowadzana po złagodzeniu ostrych stanów.
Leczenie obrzęku mózgu jest bardzo trudnym zadaniem wymagającym dużej wiedzy i umiejętności praktycznych. Dodatnią dynamikę obserwuje się po pierwszym dniu, a za dwa do trzech tygodni dziecko może już zostać wypisane. Ale konsekwencje mogą być poważne, a fizjoterapia i alternatywne środki są już w domu na etapie powrotu do zdrowia. W leczeniu stosuje się farmakoterapię, która ma za zadanie zwalczyć przyczyny obrzęku i go usuąć oraz fizykoterapię, której zadaniem jest złagodzenie skutków obrzęku mózgu.
W alternatywnych metodach leczenia stosować można:

• piołun traw,
• gimnastykę,
• kąpiel ziołowe,
• napar z gliny.

Gdzie pójść z dzieckiem na konsultację do neurologa dziecięcego?

Onkolmed Lecznica Onkologiczna to przychodnia prywatna, gdzie można przyjść na konsultację do lekarza neurologa dziecięcego. Działa w niej Poradnia Neurologii Dziecięcej gdzie leczone są dzieci. Pracują w niej bardzo dobrzy neurolodzy z wieloletnim doświadczeniem w leczeniu chorób centralnego układu nerwowego i nerwów obwodowych u dorosłych i dzieci.

W celu umówienia się na konsultację u neurologa dziecięcego, skontaktuj się z placówką Onkolmed Lecznica Onkologiczna pod numerem telefonu: +48222902337

Źródła:
https://pl.iliveok.com/family/obrzek-mozgu-u-noworodka_127132i16024.html