30 Cze 2020
Cytologia LBC uchroni cię przed rakiem szyjki macicy
Jak uchronić się przed rakiem szyjki macicy?
Rak szyjki macicy jest w skali świata drugim pod względem częstości występowania nowotworem kobiet, po raku piersi. Rocznie zapada na niego około 500 tysięcy kobiet, a umierają 233 tysiące. Szczyt zachorowań przypada na 45.–59. rok życia. Niestety, ma to związek z brakiem systematycznych badań profilaktycznych i często zbyt późną diagnozą. Co zrobić by się przed nim uchronić? Jakie badania należy wykonać by nie dopuścić do rozwoju raka szyjki macicy? Czym jest nowa metoda cytologiczna ( LBC)? Odpowiedzi na te pytania znajdziemy w poniższym artykule.
Co to jest rak szyjki macicy?
Rak szyjki macicy to częsty nowotwór złośliwy narządu rodnego kobiety, rozwijający się w szyjce macicy.
Uważa się bowiem, że rak szyjki macicy nie może się rozwinąć bez przewlekłej infekcji wirusem HPV. Warto jednak zaznaczyć, że sama infekcja jest bardzo częsta wśród kobiet, zwłaszcza młodych, i nie wystarcza do rozwoju raka szyjki macicy, ponieważ tylko u niewielkiego promila zakażonych kobiet rozwijają się zmiany mogące prowadzić do raka.
Macica zbudowana jest z mięśniówki gładkiej i składa się z trzonu, który znajduje się wewnątrz miednicy kobiety i jest miejscem rozwoju ciąży, oraz szyjki macicy, która częściowo znajduje się w pochwie.
Miejscem rozwoju nowotworów szyjki jest przed wszystkim najbardziej zewnętrzna jej część, znajdująca się w pochwie, zwana tarczą części pochwowej szyjki macicy. Znajduje się na niej granica między dwoma typami nabłonków: gruczołowym – wyścielającym jamę macicy i kanał szyjki, oraz płaskim – pokrywającym część pochwową szyjki i pochwę. Właśnie to miejsce, zwane strefą transformacji czyli jest miejscem rozwoju raka szyjki.
Jakie są objawy raka szyjki macicy?
Wczesny rak szyjki macicy zazwyczaj nie daje żadnych objawów, dlatego tak bardzo ważne jest regularne, 1 raz w roku wykonywanie badania cytologicznego. Pozwala ono rozpoznać nawet 80% wczesnych postaci raka. W połączeniu z badaniem ginekologicznym jest skuteczną metodą wykrywania wczesnych postaci raka i zmian przedrakowych.
Bardziej zaawansowane postacie raka szyjki macicy dają objawy w postaci krwistych plamień, samoistnych lub po stosunku, obfitych, często cuchnących upławów oraz uczucia bólu, który niestety pojawia się dopiero w zaawansowanych postaciach choroby. Rak szyjki macicy może rosnąć w postaci guza i stopniowo wypełniać światło pochwy albo naciekać szyjkę macicy i rozrastać się w głąb tkanek miednicy. W najbardziej zaawansowanych postaciach nacieka pęcherz moczowy oraz odbytnicę i może dawać przerzuty do innych narządów lub odległych węzłów chłonnych.
Czy można się ustrzec przed rakiem szyjki macicy?
Cytologia LBC jako nowa metoda wykrywania raka szyjki macicy.
Tylko regularne badania ginekologiczne i cytologiczne pozwalają na ogół rozpoznać chorobę w stadium przedrakowym.
Podstawowym badaniem jest regularne wykonywanie cytologii konwencjonalnej a oprócz tego coraz szerzej stosuje się badanie nosicielstwa w nabłonku szyjki wirusa brodawczaka ludzkiego (human papilloma virus – HPV), które polega (podobnie jak cytologia) na pobraniu z szyjki macicy komórek za pomocą specjalnej szczoteczki.
Badaniem często rozstrzygającym wątpliwości wynikające z cytologii lub badań wirusa HPV jest kolposkopia szyjki macicy, czyli oglądanie jej przez specjalny mikroskop na fotelu ginekologicznym. Badanie pozwala lekarzowi niejako w dużym powiększeniu zobaczyć zmiany na szyjce będące wynikiem infekcji wirusem HPV lub wczesne zmiany komórek szyjki, określane jako dysplazja szyjki macicy, i ewentualnie pobrać drobne, celowane wycinki.
Rak szyjki macicy jest jednym z tych nowotworów złośliwych, których można uniknąć, wykonując okresowe badania profilaktyczne. Jak już wspomniano, najlepszym badaniem jest cytologia szyjki macicy. Poza tradycyjną cytologią konwencjonalną , istnieje nowsza jeszcze dokładniejsza metoda, jest to cytologia cienkowarstwowa na podłożu płynnym LBC.
Co to jest cytologia cienkowarstwowa na podłożu płynnym (LBC)?
Cienkowarstwowa cytologia na podłożu płynnym, LBC (ang. Liquid Based Cytology), to nowa technologia wykonywania standardowych, przesiewowych badań cytologicznych.
Cytologia cienkowarstwowa LBC została wynaleziona jako rozwiązanie problemów będących pochodną metodologii tradycyjnych wymazów cytologicznych. Chodzi tu zwłaszcza o przypadki, w których materiał nie jest równomiernie rozprowadzony na szkiełku, lub duża część komórek nie została przeniesiona na szkiełko albo została utracona.
W odróżnieniu od klasycznej cytologii, w metodzie LBC wymaz z szyjki macicy pobierany jest na specjalne podłoże płynne, które podlega dalszej obróbce laboratoryjnej w pracowni cytologicznej.
Liczne badania kliniczne wykazały, że cytologia LBC poprzez eliminację wad cytologii konwencjonalnej jest czulsza i dokładniejsza. Badania porównawcze cytologii konwencjonalnej i LBC dowodzą wzrostu wykrywalności komórek atypowych (zmiany HSIL) za pomocą cytologii LBC.
W Europie zachodniej technika LBC systematycznie wypiera cytologię konwencjonalną. Również w Polsce, Polskie Towarzystwo Ginekologiczne (PTG) rekomenduje LBC jako metodę zalecaną w przesiewowych badaniach w kierunku raka szyjki macicy.
Czym różni się cytologia LBC od cytologii klasycznej?
W klasycznej cytologii wymaz z szyjki macicy pobierany jest bezpośrednio na szkiełko mikroskopowe, natomiast w cytologii na podłożu płynnym wymaz pobierany jest z szyjki macicy za pomocą szczoteczki cytologicznej, której końcówka jest przenoszona bezpośrednio do pojemnika ze specjalnym płynem, co zapobiega uszkodzeniu i umożliwia zachowanie kształtu komórek pobranych ze śluzówki pochwy. Cytologia na podłożu płynnym pozwala na uzyskanie większej ilości komórek śluzówki pochwy do analizy oraz jakość wymazu przeznaczonego do badania również jest znacznie lepsza niż w przypadku konwencjonalnej cytologii, ponieważ jest on pozbawiony niepożądanych elementów, np. komórek zapalnych, bakterii czy śluzu. Podczas pobierania wymazu w tradycyjnej cytologii zdarza się, że duża część komórek nie zostaje przeniesiona na szkiełko lub zniszczona, co w przypadku cytologii na podłożu płynnym ryzyko wystąpienia takiej sytuacji jest minimalne a wynik cytologii na podłożu płynnym jest znacznie bardziej wiarygodny niż tej tradycyjnej. Bardzo dobra jakość preparatów oznacza, że rzadziej zachodzi konieczność powtórzenia tego typu badania a tym samym ilości wyników nieprawidłowych lub nieczytelnych jest minimalna.
Dlaczego cytologia LBC?
Cytologia LBC pozwala na uzyskanie większej ilości komórek do analizy oraz komórek lepszej jakości. W przypadku wyników negatywnych lub obecności komórek atypowych, charakteryzuje się lepszą czułością i swoistością w porównaniu z cytologią konwencjonalną.
Cytologia LBC daje możliwość wykonania kilku badań z jednego pobrania ( zwłaszcza w kierunku HPV).
Zdecydowanie lepsza jakość uzyskanego preparatu (cienka warstwa nie nakładających się komórek, brak domieszki śluzu, krwi itp.) wpływa na kwalifikację do oceny cytologicznej.
W cytologii konwencjonalnej, zdarza się, że materiał jest nierównomiernie rozprowadzony na szkiełku, komórki są niewidoczne lub zachodzą na siebie. Możliwa jest sytuacja, kiedy większość komórek nie została przeniesiona na szkiełko lub jest zniszczona przez użycie niewłaściwego przyrządu do pobierania. W przypadku LBC możliwość takich sytuacji jest ograniczona do minimum.
LBC znacznie poprawia jakość i wiarygodność wyniku oraz minimalizuje ilości wyników nieprawidłowych lub nieczytelnych.
LBC pozwala na oszczędzanie kosztów
LBC jest metodą bardziej efektywną kosztowo, ponieważ pozwala na:
Redukcję wyników fałszywie negatywnych (eliminacja powtarzania badania).
Redukcję ilości próbek, nienadających się do wykonania badania (redukcja o 90%).
Redukcję ilości lekarskich wizyt dodatkowych – związanych z koniecznością dalszej diagnostyki oraz wykonywania dodatkowych badań.
Redukcję kosztów wykonania badań cytologicznych poprzez wydłużenie czasu pomiędzy kolejnymi badaniami (przy jednoczesnym wykonaniu badania w kierunku HPV).
Prostą procedurę pobrania materiału i przygotowania do transportu.
Cytologia na podłożu płynnym (LBC)- kto powinien ją wykonywać ?
Cytologię powinny regularnie wykonywać wszystkie Panie a wskazania do cytologii na podłożu płynnym są takie same jak w przypadku tradycyjnej cytologii. Cytologię LBC przede wszystkim powinny wykonywać kobiety, które są zakażone wysokoonkogennym wirusem HPV oraz te, które w przeszłości były leczone z powodu śródnabłonkowej neoplazji szyjki macicy lub raka szyjki macicy.
Cytologia na podłożu płynnym (LBC) - jak się przygotować do badania?
Na cytologię płynną LBC należy się zgłosić przed badaniem ginekologicznym, 4 dni przed badaniem cytologii LBC nie można płukać pochwy, przyjmować leków dopochwowych i tamponów. Co najmniej 24 godziny przed badaniem nie należy współżyć.
Cytologia cienkowarstwowa LBC - gdzie mogę wykonać to badanie?
Badanie cytologiczne LBC oraz testy w kierunku HPV a potem również analizę wyników wykonasz u doświadczonego lekarza ginekologa/onkologa dr n. med. Marioli Małeckiej w Onkolmed Lecznica Onkologiczna na Ursynowie w Warszawie.
W celu umówienia się na badanie cytologiczne metodą LBC skontaktuj sie z placówką Onkolmed Lecznica Onkologiczna pod numerem telefonu: +48222902337
Źródła:
diag.pl/lekarz/zlote-standardy-cytologii-liquid-based-cytology-lbc/
mp.pl/pacjent/onkologia/chorobynowotworowe/99295,rak-szyjki-macicy