Pierwotne i wtórne guzy wewnątrzkanałowe kręgosłupa

Procesy nowotworowe kanału kręgowego występują rzadziej niż wewnątrzczaszkowe. W przeciwieństwie do guzów wewnątrzczaszkowych większość pierwotnych guzów kanału kręgowego jest łagodna, a ich inwazyjność związana jest raczej z uciskiem niż naciekaniem. Wśród guzów kręgosłupa dominują natomiast przerzuty pojawiające się u 50-70% pacjentów z chorobą nowotworową i przebiegające w 10% przypadków z kompresją rdzenia kręgowego. Nowotwory rdzenia kręgowego stanowią 10–15% pierwotnych i 2-4% wszystkich nowotworów ośrodkowego układu nerwowego, zapadalność na nie wynosi 0,5–2,5 przypadków na 100 tys. osób na rok.
Charakterystyczna symptomatologia kliniczno- neurologiczna, dokładne badanie przedmiotowe oraz anamneza umożliwiają zazwyczaj lokalizację uszkodzenia w obrębie układu nerwowego i ukierunkowanie diagnostyki neuroobrazowej oraz zaplanowanie pozostałych badań diagnostycznych. Diagnostyka obrazowa oparta jest aktualnie na wielorzędowej tomografii komputerowej z rekonstrukcjami w oknie kostnym przydatnej w ocenie nowotworów naciekających struktury kostne oraz na badaniu MRI, wykonanym techniką dwufazową przed i po dożylnym podaniu kontrastu , stanowiącym metodę z wyboru dla oceny struktur wewnątrzkanałowych.

Jak wygląda klasyfikacja nowotworów kanału kręgowego w zależności od położenia anatomicznego z uwzględnieniem częstości występowania?

Klasyfikacja nowotworów kanału kręgowego w zależności od położenia anatomicznego z uwzględnieniem częstości występowania:

• Nowotwory zewnątrztwardówkowe (zewnątrzoponowe)
• Nowotwory wewnątrztwardówkowe (wewnątrzoponowe):
• zewnątrzrdzeniowe
• wewnątrzrdzeniowe

Nowotwory przerzutowe mogą zajmować każdy z kompartmentów , ale zdecydowanie dominują nadtwardówkowo.

Jak wygląda charakterystyka poszczególnych guzów wewnątrzkanałowych kręgosłupa?

Nowotwory zewnątrztwardówkowe (zewnątrzoponowe)

Są to zmiany, które, powiększając się, uciskają na worek oponowy, a następnie na rdzeń kręgowy. W większości są to nowotwory będące skutkiem przerzutów, a także inne guzy złośliwe, takie jak mięsak kościopochodny, chrzęstniakomięsak, mięsak Ewinga, szpiczak pojedynczy i mnogi, chłoniak, białaczka, nerwiak zarodkowy oraz nerwiak zwojowo-komórkowy zarodkowy.
Wśród guzów niezłośliwych wymienia się naczyniaki, kostniaki, kostniaki zarodkowe, guzy olbrzymiokomórkowe, wyrośla chrzęstno-kostne, nerwiaki zwojowo-komórkowe, torbiele tętniakowate i ziarniniak kwasochłonny. Tego typu guzy zwykle są przyczyną parestezji: drętwienia, mrowienia lub bolesnego kłucia. Charakterystyczne jest także postępujące osłabienie siły mięśniowej, a następnie niedowłady, a nawet porażenia. 

Nowotwory wewnątrztwardówkowe (wewnątrzoponowe)

Nowotwory wewnątrztwardówkowe (wewnątrzoponowe) zewnątrzrdzeniowe

Najczęstszymi nowotworami o tej lokalizacji u dorosłych są nerwiaki i oponiaki. U dzieci guzy te zwykle występują w nerwiakowłókniakowatości typu 1 lub 2, sporadycznie pojawiają się pojedynczo.

Nowotwory wewnątrztwardówkowe (wewnątrzoponowe) wewnątrzrdzeniowe

Nowotwory wewnątrztwardówkowe (guzy śródrdzeniowe) to rzadko występujące nowotwory ośrodkowego układu nerwowego (OUN). Ze względu na umiejscowienie zaliczamy je do wewnątrzoponowych guzów kanału kręgowego. Wśród wszystkich pierwotnych nowotworów OUN guzy śródrdzeniowe pojawiają się z częstością 2-4%. U dorosłych stanowią około 20% guzów kanału kręgowego. U dzieci do rozwoju tych nowotworów dochodzi dwukrotnie częściej. Pod względem histopatologicznym są identyczne z guzami o wewnątrzczaszkowej lokalizacji. 
Zmiany nowotworowe rozwijają się w przestrzeni podoponowej, z reguły uciskając na rdzeń kręgowy. Są to najczęściej guzy niezłośliwe, głównie nerwiaki i oponiaki, rzadziej torbiele skórzaste i naskórkowe. Rosną powoli i mogą osiągać duże rozmiary, zanim zostaną wykryte. Wśród zmian złośliwych w tym umiejscowieniu występują przerzuty oraz chłoniaki.
W obu przypadkach pojawiają się ww. objawy, do których dołączają zaburzenia czucia (np. temperatury). Oba rodzaje nowotworów mogą doprowadzić także do nietrzymania moczu i kału, jak również do impotencji.
We wszystkich ww. przypadkach, oprócz objawów związanych z lokalizacją i rozmiarami guza, stwierdza się występowanie objawów ogólnych spowodowanych chorobą nowotworową, takich jak osłabienie, utrata masy ciała, brak apetytu, krwioplucie, krwiomocz i depresja.

Jak wygląda diagnostyka guzów wewnątrzkanałowych kręgosłupa?

W procesie diagnostyki wykonuje się przede wszystkim badanie metodą rezonansu magnetycznego (RM). Wynik badania RM wskazuje dokładnie, w jakim stopniu kanał kręgowy jest zwężony i jaki ma to wpływ na rdzeń kręgowy. Przeglądowe zdjęcie RTG oraz wynik tomografii komputerowej (TK) ukazuje strukturę kostną w sposób szczegółowy, co może potwierdzić rozpoznanie i ułatwić lekarzowi zaplanowanie odpowiedniej terapii. Czasami w celu zdiagnozowania guza nowotworowego kręgosłupa konieczne jest wykonanie biopsji.

Jak wygląda leczenie guzów wewnątrzkanałowych kręgosłupa?

Metody leczenia guzów nowotworowych kręgosłupa zależą od typu i wielkości guza oraz, oczywiście, od występujących u pacjenta objawów. Kluczowe znaczenie ma, by leczenie było realizowane przez zespół multidyscyplinarny, w skład którego wchodzą specjaliści z dziedziny onkologii, chirurgii, radioterapii, opieki pielęgniarskiej, fizjoterapii i wsparcia psychologicznego. Łagodne i niewywołujące dolegliwości bólowych guzy nowotworowe można z reguły zignorować lub ewentualnie objąć obserwacją kontrolną, ponieważ w ich przypadku rokowania są bardzo dobre, natomiast guzy wtórne i nowotwory złośliwe wymagają zazwyczaj interwencji chirurgicznej.
Operacja wykonywana jest z dostępu przedniego lub tylnego do kręgosłupa (lub z obydwu stron). Głównym celem operacji jest stabilizacja kręgosłupa, by zapobiec jego deformacji lub uszkodzeniu. Można to osiągnąć za pomocą systemu metalowych śrub i prętów. Operacja polega przede wszystkim na usunięciu guza, choć nie jest to tak istotnym priorytetem w odniesieniu do guzów przerzutowych, których objętość jest redukowana przez inne metody leczenia (takie jak chemioterapia, radioterapia itp.). Po zabiegu niezbędna jest regularna kontrola pacjenta.

Gdzie pójść na konsultację do neurochirurga?

Onkolmed Lecznica Onkologiczna to prywatna przychodnia, w której działa Poradnia Neurochirurgii Ogólnej i Onkologicznej. Przyjmują w niej bardzo dobrzy lekarze z wieloletnim doświadczeniem w leczeniu nowotworów ośrodkowego układu nerwowego, kręgosłupa i nerwów obwodowych.
Onkolmed Lecznica Onkologiczna to prywatna przychodnia, do której warto przyjść na konsultację do neurochirurga.

W celu umówienia się na konsultację u neurochirurga skontaktuj się z Onkolmed Lecznica Onkologiczna pod numerem telefonu: +4822902337

Źródła:
poradnikzdrowie.pl/zdrowie/nowotwory/nowotwory-rdzenia-kregowego-objawy-jak-rozpoznac-guzy-rdzenia-kregoweg-aa-UmhP-F8kh-aqq9.html
podyplomie.pl/neurologia/15447,guzy-srodrdzeniowe-diagnostyka-i-leczenie
journals.viamedica.pl/polski_przeglad_neurologiczny/article/download/20111/15814
eurospinepatientline.org/pl/p190004103.html
eurospinepatientline.org/pl/p190004104.html