Ból niereceptorowy (neuropatyczny) powstający w wyniku ucisku lub zniszczenia struktur układu nerwowego

Co to są bóle niereceptorowe?

Bóle niereceptorowe - neuropatyczne, występujące u chorych w za awansowanym okresie choroby nowotworowej, powstają w wyniku ucisku i naciekania przez nowotwór, przerwania ciągłości struktur układu nerwowego na skutek rozrostu guza lub zabiegów operacyjnych, niepożądanych działań chemioterapii oraz zwłóknień w otoczeniu struktur układu nerwowego po radioterapii. Ból początkowo zlokalizowany jest w obszarze zaburzonego czucia skórnego (przeczulicy/niedoczulicy), bardzo dokuczliwy, stały, tępy, z nakładającymi się napadami kłucia, szarpania, palenia, "rażenia prądem". Typowym objawem jest alodynia - ból pod wpływem bodźca, który normalnie nie wywołuje bólu, np. dotyk. Wyróżnienie bólów neuropatycznych jest niezmiernie ważne, bowiem są one zwykle wybitnie nasilone, dokuczliwe, często "opornie" poddają się standardowemu leczeniu przeciwbólowemu.

Jak lekarz ocenia nasilenie bólu?

Do samooceny bólu przez chorego należy używać prostych i jasnych metod. Taką metodą jest skala wzrokowo-analogowa (VAS). Jest to graficzna skala opisowa. Chory określa stopień nasilenia bólu na linijce o długości 10 cm (0 - brak bólu, 10 - najsilniejszy ból do wyobrażenia). Skala numeryczna określa nasilenie bólu w punktach od 0 do 10. Inną przydatną metodą oceny nasilenia bólu jest skala słowna (VRS). Skala ocenia ból w sposób opisowy i ma charakter czterostopniowy (nie ma bólu, ból słaby, umiarkowany, silny) lub pięciostopniowy (skala Likkerta - nie ma bólu, ból słaby, umiarkowany, silny, nie do zniesienia). Oprócz skal oceny bólu istnieje wiele kwestionariuszy pozwalających opisać jego charakter. Do rzetelnego pomiaru nasilenia bólu należy wykorzystać więcej niż jedno narzędzie, z uwagi na wpływ stanu emocjonalnego chorego oraz wielu czynników zewnętrznych na wynik pomiaru. W podobny sposób można oceniać wyniki leczenia. Po rozpoczęciu leczenia ocenę nasilenia bólu należy przeprowadzać regularnie. 
Około 90% chorych z bólami nowotworowymi można skutecznie leczyć farmakologicznie. Zasady uśmierzania bólów nowotworowych, według Światowej Organizacji Zdrowia, obejmują:

• stosowanie leków przeciwbólowych według trzystopniowej drabiny analgetycznej w zależności od nasilenia bólu,
• podawanie analgetyków w regularnych odstępach czasu, "według zegarka",
• dodatkowe stosowanie ratujących dawek leków w przypadku bólów przebijających; droga podania nie powinna przysparzać dodatkowych problemów - doustnie, przezskórnie lub podskórnie,
• indywidualne dobieranie dawek leków przeciwbólowych,
• kojarzenie leków przeciwbólowych z lekami nasilającymi ich efekt, działającymi przyczynowo lub zmniejszającymi efekty uboczne leczenia (leki wspomagające - adjuwanty),
• konieczność monitorowania - nadzorowania leczenia.

Drabina analgetyczna według WHO:

III stopień silne opioidy
+/- analgetyki nieopioidowe
+/- leki uzupełniające
II stopień słabe opioidy
+/- analgetyki nieopioidowe
+/- leki uzupełniające
I stopień analgetyki nieopioidowe
+/- uzupełniające
Istotne postępy w leczeniu bólów nowotworowych obserwowane w ostatnim czasie dokonały się przede wszystkim za sprawą udoskonalenia metod farmakoterapii. Z drugiej strony, cały czas istnieje pokusa trwałego zniesienia bólu za pomocą jednego zabiegu. Poszukiwania idące w tym kierunku motywowane są także próbą zmniejszenia nasilenia i częstotliwości działań ubocznych oraz toksyczności leków analgetycznych.
W zaleceniach Polskiej Unii Onkologicznej blokady i neurolizy zaliczane są do leczenia uzupełniającego, które powinny być stosowane na każdym etapie leczenia na podstawie wskazań klinicznych. Do takich wskazań zaliczono bóle trzewne spowodowane rakiem trzustki i innymi nowotworami zlokalizowanymi w nadbrzuszu, bóle w obrębie miednicy.
Nie rozstrzygnięto ostatecznie, kiedy należy wykonać neurolizę. Oliveira w badaniu dotyczącym neurolizy wykazał, że chorzy po wykonanej neurolizie mieli lepszą redukcję bólu, mniejsze zużycie opioidów, lepszą jakość życia niż ci, u których ograniczono się do leczenia farmakologicznego.

Gdzie pójść na konsultację z bólem niereceptprowym w chorobie nowotworowej?

Onkolmed Lecznica Onkologiczna to prywatna przychodnia onkologiczna, w której przyjmują jedni z najlepszych specjalistów w leczeniu chorób nowotworowych. Przychodząc na konsultację do lekarza zajmującego się leczonym nowotworem można uzyskać wsparcie w leczeniu nie tylko samej choroby ale też bólu jej towarzyszącemu.
W Onkolmed Lecznica Onkologiczna działa też Poradnia Leczenia Bólu, w której można odbyć konsultację u lekarza medycyny paliatywnej i uzyskać pomoc przy leczeniu bólu.

W celu umówienia się na konsultację u onkologa, lekarza medycyny paliatywnej, skontaktuj się z placówką Onkolmed Lecznica Onkologiczna pod numerem telefonu: +48222902337