Ostra białaczka szpikowa - jakie są jej objawy i leczenie?

Co to jest ostra białaczka szpikowa (AML)?

Ostra białaczka szpikowa (AML) to nowotwór układu krwiotwórczego, który w większości przypadków dotyka dorosłych. Ryzyko jej rozwoju zwiększa się wraz z wiekiem. Szczególnie zagrożone są osoby po 65. roku życia. Jakie są przyczyny i objawy ostrej białaczki szpikowej? Na czym polega leczenie?
Ostra białaczka szpikowa (AML) to nowotwór szpiku kostnego - tkanki wypełniającej kości, której zadaniem jest produkcja erytrocytów (krwinek czerwonych), leukocytów (krwinek białych) i płytek krwi, czyli podsawowych elementów krwi. W przebiegu ostrej białaczki szpikowej zmienione nowotworowo zostają krwinki białe - a konkretnie leukocyty z linii granulocytarnej - które namnażają się w sposób niekontrolowany, kumulują, wypierając komórki zdrowe i doprowadzając do pojawiania się objawów chorobowych.
Ostra białaczka szpikowa dominuje u osób dorosłych - odwrotnie niż ostra białaczka limfoblastyczna, która zwykle rozwija się u dzieci. Częstość występowania ostrej białaczki szpikowej wynosi około 3,7 na 100 000 osób w ciągu roku i jest większa u mężczyzn niż u kobiet.

Ostra białaczka szpikowa - jakie są przyczyny ostrej białaczki szpikowej?

Przyczyny ostrej białaczki szpikowej są trudna do ustalenia, ale wśród czynników ryzyka zwiększających prawdopodobieństwo zachorowania na tę chorobę wymienia się m.in.:

• ekspozycję na promieniowanie jonizujące,
• narażenie na substancje chemiczne, takie jak benzen czy gaz musztardowy,
• palenie tytoniu,
• przebytą chemioterapię w leczeniu nowotworów,
• czynniki genetyczne.

Ostra białaczka szpikowa – jakie objawy świadczą o tym, że to ostra białaczka szpikowa?

Objawy choroby uzależnione są m.in. od jej zaawansowania. Początkowo mogą być niezauważalne, a w miarę kiedy chore komórki będą zasiedlać szpik i inne organy, mogą pojawić się:
anemia, czyli niedokrwistość. Kiedy ze szpiku wypierane są komórki, z których normalnie rozwijają się czerwone ciałka krwi odpowiedzialne za przenoszenie tlenu, zaczyna ich brakować we krwi. Objawami anemii mogą być ciągłe zmęczenie, bladość skóry, śluzówek w jamie ustnej lub spojówek, pogorszenie tolerancji wysiłku, osłabienie i uczucie braku tchu
infekcje. Wskutek niedoboru prawidłowych białych ciałek krwi chroniących przed infekcjami – może to prowadzić do pojawienia się gorączek, stanów podgorączkowych oraz częstych infekcji niereagujących na antybiotyki, np. zapaleń płuc, anginy i in. W przypadku białaczki w morfologii krwi liczba białych ciałek często wielokrotnie przekracza normy, ale są to komórki nieprawidłowe, które nie dość, że nie chronią przed infekcjami, to jeszcze mogą rozprzestrzeniać się po całym organizmie i zaburzać jego funkcjonowanie. U dorosłych niemal w połowie przypadków OBSz, liczba krwinek białych we krwi jest znacznie obniżona – wynika to z zaburzeń produkcji krwinek białych w szpiku zajętym przez białaczkę, podczas gdy komórki białaczkowe na danym etapie szpiku nie opuszczają
niedobór płytek krwi odpowiedzialnych za krzepnięcie – a co za tym idzie, łatwość powstawania siniaków, krwawienia z nosa, dziąseł, a także czerwone kropki na skórze;
tzw. skaza krwotoczna;
inne objawy mogące obejmować: bóle stawów i kości, utratę apetytu, bóle głowy, utratę masy ciała, a także rzadziej: zakrzepicę żylną, owrzodzenia oraz obrzęk dziąseł i śluzówek jamy ustnej. OBSz może też dawać rozmaite inne niecharakterystyczne objawy, które powodują konieczność wizyty u lekarza.

Ostra białaczka szpikowa – jak przebiega diagnostyka i leczenie ostrej białaczki szpikowej?

W ostrej białaczce szpikowej (AML) obserwuje się zwykle zwiększoną liczbę leukocytów, jednak neutrofili (największej populacji leukocytów) jest znacząco za mało. Poza tym stwierdza się niedokrwistość i małopłytkowość. Dzięki rozmazowi dowiadujemy się, że większość leukocytów to blasty (niedojrzałe komórki krwiotwórcze, zwykle nowotworowe), stanowiące od 20-95% leukocytów.
Pierwsze objawy białaczki nie mogą zostać zignorowane. Przy wystąpieniu objawów sugerujących białaczkę, lekarz najpierw zleca badania ogólne. Dzięki nim będzie wiadomo, czy przyczyną dolegliwości jest białaczka, czy inna choroba o podobnych symptomach. Do badań ogólnych zalicza się przede wszystkim badanie przedmiotowe przeprowadzane przez lekarza. Ponadto wykonuje się morfologię krwi z rozmazem ręcznym badanie układu krzepnięcia, biochemię krwi, badanie ogólne moczu.
W przypadku ostrej białaczki szpikowej decydujące są specyficzne odchylenia w morfologii krwi i rozmazie (obecność blastów). Dość często występują odchylenia w układzie krzepnięcia. Skłania to lekarza o poszerzenie diagnostyki, mające na celu potwierdzenie rozpoznania i określenie typu komórek nowotworowych.
Ze względu na to, że choroba najczęściej szybko postępuje, decyzję o leczeniu także podejmuje się bardzo szybko. Chorzy muszą być leczeni w specjalistycznych oddziałach hematologicznych, gdzie zapewnione są odpowiednie warunki sanitarne – tzw. izolatki, najlepiej z przepływem filtrowanego powietrza.
Lekarz planuje terapię na podstawie tzw. czynników prognostycznych, czyli zestawu czynników, które na świecie uznano za pogarszające lub polepszające rokowanie. Znaczenie ma stan ogólny pacjenta, płeć oraz obecność innych chorób, na które pacjent chorował (np: choroby serca, cukrzyca itd.).
Kluczowa jest decyzja, czy pacjent kwalifikuje się do intensywnego leczenia chemioterapeutycznego. Jeśli jego stan zdrowia na to nie pozwala (bardzo zaawansowany wiek i liczne ciężkie schorzenia), podejmuje się albo decyzję o leczeniu mniej intensywnym albo o leczeniu paliatywnym (objawowym).

Gdzie jest leczona przewlekła białaczka szpikowa?

Jest wielu specjalistów hematologów. My polecamy Poradnię Hematologii Ogólnej i Onkologicznej w Warszawie w przychodni Onkolmed Lecznica Onkologiczna.

W celu umówienia się na konsultację u hematologa skontaktuj się z placówką Onkolmed Lecznica Onkologiczna pod numerem telefonu: +48222902337