Termolezja - wskazania, przeciwwskazania, przebieg

Co to jest termolezja?

Termolezja (ang. radiofrequency ablation, RF ablation) jest metodą zwalczania bólu przewlekłego, która polegaja na zniszczeniu struktur nerwowych przez zastosowanie wysokiej temperatury (około 80 stopni Celsjusza). Temperatura jest wytwarzana w tkankach przy końcu elektrody umieszczonej w bezpośrednim sąsiedztwie nerwów przewodzących ból. Temperatura niszczy okoliczne tkanki w promieniu kilku milimetrów. W przeciwieństwie do neurolizy termolezja pozwala na bardzo precyzyjne niszczenie np. małych nerwów.

Metoda charakteryzuje się skutecznością 50–70% i ma niewielką liczbę efektów ubocznych. Zabieg termolezji jest w pełni bezpieczny, wykonywany najczęściej bez usypiania chorego, w znieczuleniu miejscowym, w warunkach sali operacyjnej pod kontrolą rentgenowską. Procedura trwa od 45 minut do około półtorej godziny, zależnie od ilości nerwów podlegających zniszczeniu. Czasami, w celu potwierdzenia źródła bólu, zabieg termolezji poprzedza się blokadą diagnostyczną. Jeżeli blokada daje dobre efekty można zastosować termolezję.
Poza leczeniem bólu nowotworowego dobre wyniki termolezji uzyskuje się u pacjentów z mechanicznymi bólami kręgosłupa szyjnego, piersiowego i lędźwiowego, u których miejscem powstawania dolegliwości są zmiany zwyrodnieniowe stawów międzywyrostkowych oraz innych struktur.
Również u ponad 70% pacjentów z neuralgią trójdzielną można uzyskać znaczącą ulgę w zakresie dolegliwości. Odmianą termolezji jest tzw. termolezja pulsacyjna, którą stosuje się w celu czasowego wyłączenia przewodnictwa w nerwie, który nie powinien być poddany zabiegowi klasycznej termolezji RF. Ta metoda jest niekiedy skuteczna w leczeniu rwy kulszowej czy neuralgii nerwów obwodowych.

Jakie są wskazania do termolezji i kiedy wykonuje się zabieg?

Termolezja jest zabiegiem leczenia bólu, skutecznym zwłaszcza w stosunku do tzw. bólu neuropatycznego, a więc bólu wywołanego przez różnego rodzaju nieprawidłowe pobudzenie włókien nerwowych, odpowiedzialnych za przekazywanie bodźców bólowych. Tego typu ból często trudno opanować z użyciem środków farmakologicznych (stąd potrzeba przeprowadzenia odpowiednich zabiegów, np. termolezji).
Do najczęstszych przyczyn bólu neuropatycznego zaliczyć można zmiany zwyrodnieniowe stawów kręgowych, zwłaszcza w odcinku lędźwiowym kręgosłupa – powstające w tych warunkach zmiany powodują podrażnienie nerwów i przekazywanie wrażeń bólowych.
Poza chorobą zwyrodnieniową kręgosłupa, w której bólu nie można skutecznie opanować innymi metodami, wśród wskazań do termolezji wymienić można takie, jak:

• choroby kręgosłupa związane z trudnym do leczenia bólem, np. w przebiegu niektórych przypadków dyskopatii;
• neuralgia nerwu trójdzielnego, klasterowe bóle głowy – są to stany neurologiczne, związane z nieprawidłową aktywacją włókien odpowiedzialnych za przewodzenie bólu;
• przerzuty nowotworowe do kości – często związane są z bardzo silnym, opornym na leczenie bólem.

Termolezję wdraża się również w innych stanach, gdy istnieją uzasadnione przypuszczenie, że okaże się skuteczna. Ponieważ termolezja to zabieg inwazyjny, ważne jest, aby przed jego wykonaniem dokładnie określić źródło bólu – osiąga się to przez wykonanie wcześniej blokady farmakologicznej odpowiednich nerwów – jeśli jest ona skuteczna, dowodzi to, że dany nerw odpowiedzialny jest za odczuwanie bólu i wskazuje, że to on powinien być poddany termolezji.

Jakie są przeciwwskazania do stosowania termolezji?

Należy pamiętać, że z termolezji nie mogą korzystać wszyscy. Przeciwwskazaniami do terapii są: niewydolność serce, ciąża, zmiany zapalne skóry, a nawet niektóre choroby psychiczne. Kobiety w ciąży nie mogą skorzystać z tej metody, ponieważ istnieje bardzo duże ryzyko poważnych uszkodzeń płodu przez promieniowanie jonizujące. Osoby borykające się z problemami dermatologicznymi (np. ropniami) nie powinny stosować termolezji, jeśli ich choroba uniemożliwia wprowadzenie igły we właściwe miejsce (ich skóra pokryta jest zmianami). Ponadto nie zaleca się zabiegu osobom z wyraźną poprawą stanu zdrowia po leczeniu innymi metodami (termolezja nie jest terapią uzupełniającą), a także z wyraźnym źródłem bólu (np. w przebiegu przepukliny krążka międzykręgowego). Z zabiegu nie powinny korzystać osoby, które nie zareagowały na próby blokady poszczególnych nerwów oraz z udowodnionymi nieprawidłowościami neurologicznymi.

Jak wygląda kwalifikacja do termolezji?

Nie ma możliwości, aby decyzję o przeprowadzeniu termolezji lekarz mógł podjąć podczas jednej wizyty, konieczne jest ich przynajmniej kilka. W pierwszej kolejności należy zrobić precyzyjne, czasem skomplikowane badania diagnostyczne. Ważne jest też nawiązanie dobrego kontaktu pomiędzy lekarzem a chorym i uzyskania od niego jak najbardziej precyzyjnych informacji o charakterze bólu, jaki ma miejsce w jego przypadku. W tym celu każdy pacjent otrzymuje do wypełnienia specjalną, bardzo szczegółową ankietę, która daje możliwość lekarzowi znacznie lepiej poznać pacjenta i określić jego poziom odczuwania bólu.
Kolejnym etapem procesu przygotowania do termolezji jest badanie ogólne i neurologiczne oraz wykonanie RTG kręgosłupa i podstawowej analizy. W Następnej kolejności wykonuje się blokadę diagnostyczną zwaną tez prognostyczną. Po kolejne cztery tygodnie pacjent musi codziennie notować występowanie bólu oraz jego nasilenie.
Siła bólu podlega ocenie w umownej skali od 1 do 10 – gdzie jedynka oznacza ból słaby, a dziesiątka – trudny do zniesienia. Chory sam deklaruje jakiego poziomu bólu nie wytrzymuje. Jeżeli blokada przyniesie oczekiwane efekty (co nie zawsze ma miejsce) można zastosować zabieg termolezji.

Jakie są narzędzia zabiegowe oraz przebieg termolezji?

Igły – ich długość dobiera się w uwzględniając miejsce wkłucia. Najkrótszej używa się do nakłuwania szyi, natomiast najdłuższe są używane aby dostać się do nerwu sympatycznego, który znajduje się w pobliżu kręgosłupa. Tępy koniec jest połączony przewodem z generatorem wysokich fal. Przez całą długość igły przebiega kanalik, który u ujścia zakończony jest pojemniczkiem pozwalającym po jednym wkłuciu igły wykonać kilka różnych czynności. To właśnie tą drogą podaje się leki znieczulające lub w czasie stawiania diagnozy – kontrast oraz środki, które na jakiś czas dokonają wyłączenia nerwów. Głównym jednak zadaniem igły jest wytworzenie leczniczego ciepła.
Za każdym razem, w trakcie zabiegu asystuje anestezjolog, bez przerwy kontrolujący pracę serca chorego. Pacjent leży w tym czasie na stole. Na ekranie monitora można dokładnie zobaczyć miejsce, gdzie została wprowadzona igła. Jest ona podłączona do generatora wytwarzającego prąd stymulujący. Obserwację nerwu dodatkowo ułatwia podany kontrast. Jeżeli chory reaguje na bodźce czuciowe, oznacza to, że igła znalazła się w odpowiednim miejscu. Natomiast, mimowolne ruchy lub drgawki oznaczają, ze igła może znajdować się w pobliżu tzw. strefy nerwów ruchowych i należy ją niezwłocznie wycofać. Dzięki temu zapobiega się uszkodzeniu nerwów, co oznaczałoby ich nieodwracalne zniszczenie, które prowadzi do paraliżu.
Po wprowadzeniu igły we właściwe miejsce lekarz podaje znieczulenie. Następnie igła zostaje podłączona do generatora, który wysyła prąd elektryczny o określonej częstotliwości. Dochodzi do niewielkiej koagulacji (ścięcia się białka) w nerwie, ale jego tkanki nie zostają zniszczone. Mają możliwość regeneracji. Przerwaniu ulega jedynie przewodzenie bodźców bólowych. Jednak tego momentu pacjent nie czuje. Zabieg termolezji przeciętnie trwa około 20 minut.
Termolezja przynosi oczekiwany efekt na mniej więcej pół roku. Można go powtarzać wielokrotnie bez ograniczeń. Należy zaznaczyć, że termolezja nie leczy podstawowej choroby, jedynie usuwa ból. Do zlikwidowania niektórych jego rodzajów nie jest konieczna. Czasem wystarczy jedynie stymulacja nerwów. Podczas niej pobudza się nerwy, próbując przywrócić im pierwotne funkcje, np. przewodzenie odczuwania. W termolezji nerwy się wyłącza.
Bóle które można likwidować przy pomocy zabiegu termolezji: pochodzące z kręgosłupa i z nerwów czaszkowych, z korzonków nerwowych układu współczulnego, wynikające z chorób naczyniowych, nerwu trójdzielnego spowodowane niektórymi chorobami onkologicznymi, zwłaszcza rakiem trzustki, żołądka.

Gdzie pójść na konsultację do neurochirurga?

Jest wiele ośrodków zdrowia gdzie można pójść na konsultację do neurochirurga. Najważniejsze by przyjmował tam bardzo dobry specjalista. Jednym z takich miejsc jest Onkolmed Lecznica Onkologiczna w Warszawie, gdzie w Poradni Nowotworów Głowy i Szyi przyjmuje pacjentów bardzo dobry neurochirurg.

W celu umówienia się na konsultację do neurochirurga skontaktuj się z placówką Onkolmed Lecznica Onkologiczna pod nr tel. +48222902337

Źródła:
zwrotnikraka.pl/neuroliza-termolezia-blokada-zabiegi/
wylecz.to/kosci-i-stawy/termolezja-termoablacja-co-to-jest-termolezja-i-jakie-sa-wskazania-do-zabiegu/
zdrowie.tvn.pl/a/termolezja-cel-zabiegu-i-ewentualne-powiklania
zdrowyportal.org/273/termolezja/

Szanowni Pacjenci,

Przed zapisem do lekarza specjalisty bardzo prosimy o dokładne zapoznanie się z zakresem działalności danego lekarza (każdy lekarz specjalista leczy inną część ciała). W przypadku problemu z wyborem właściwego specjalisty, prosimy o kontakt z Recepcją Onkolmed. Chętnie służymy pomocą. W celu prawidłowego zapisu do specjalisty, przeprowadzamy wywiad z Pacjentem. Mając tę wiedzę łatwiej jest nam zaoferować konkretną pomoc i wybór odpowiedniego lekarza.

Ze względu na długą listę oczekujących w przypadku rezygnacji z wizyty prosimy o wcześniejsze jej odwołanie. 

Szanujmy się wzajemnie.