Torbiel szyszynki - charakterystyka, leczenie, rokowania i profilaktyka

Co to są torbiele szyszynki?

Zmiany o charakterze torbieli najczęściej są wykrywane przypadkowo, gdyż rzadko wywołują objawy. Wzrost liczby pacjentów z torbielami szyszynki zgłaszających się do specjalistów (neurologów, neurochirurgów czy endokrynologów) wynika przede wszystkim ze zwiększenia liczby wykonywanych badań metodą rezonansu magnetycznego oraz poprawą jakości (rozdzielczości) MRI.
Częstość występowania tego typu zmian jest dość duża. U zdrowych ochotników stwierdzono, że wynosi ona ok. 23%, a w badaniach sekcyjnych zmiany o charakterze torbieli znajdowane są w ok. 22% przypadków.
Jak wspomniano, większość torbieli szyszynki ma przebieg bezobjawowy, ale w przypadkach zmian dużych rozmiarów mogą wystąpić objawy związane z uciskiem na śródmózgowie i/lub zaburzeniem krążenia płynu mózgowo-rdzeniowego. Jeśli torbiel wywołuje powyższe objawy, może być konieczna interwencja neurochirurgiczna, w tym udrożnienie przepływu płynu mózgowo-rdzeniowego. Torbiele o typowym wyglądzie w badaniach obrazowych i cienkiej (poniżej 2 mm), regularnej w przebiegu (linijnej) ścianie są raczej zmianami łagodnymi. Zmiany torbielowate atypowe o grubej ścianie, z nieregularnymi wzmocnieniami w obrazowaniu wymagają regularnej kontroli klinicznej i okresowych badań radiologicznych.
W badaniu MRI klasyczna torbiel jest izodensyjna lub ma nieznacznie wzmożoną intensywność w stosunku do płynu mózgowo-rdzeniowego (obrazy T1-zależne). Ściany torbieli prostej w obrazowaniu po kontraście wzmacniają się regularnie, uwidaczniając linijny przebieg. W ścianach mogą znajdować się zwapnienia.

Jak wygląda charakterystyka torbieli szyszynki i jej okolicy?

W szyszynce i jej okolicy mogą wystąpić różne torbiele. Dlatego wyróżnia się:

• Torbiel pajęczynówki okolicy szyszynki,
• Torbiele naskórkowe i skórzaste.

Torbiel pajęczynówki okolicy szyszynki
Małe torbiele pajęczynówki mają przebieg bezobjawowy i nie wymagają leczenia inwazyjnego. Duże zmiany zlokalizowane w pobliżu zbiornika blaszki czworaczej mogą wywoływać wodogłowie i wówczas konieczna jest interwencja neurochirurgiczna najczęściej z użyciem metod endoskopowych.
Diagnostyka torbieli pajęczynówki opiera się na badaniach obrazowych. Obraz jest typowy, uwidaczniający zmianę wypełnioną treścią zbliżoną jakościowo do płynu mózgowo-rdzeniowego we wszystkich rodzajach badań. Torbiel pajęczynówki wymaga różnicowania z torbielą naskórkową. stosunku do płynu mózgowo-rdzeniowego (obrazy T1-zależne). Ściany torbieli prostej w obrazowaniu po kontraście wzmacniają się regularnie, uwidaczniając linijny przebieg. W ścianach mogą znajdować się zwapnienia.

Torbiele naskórkowe i skórzaste

Zarówno torbiel naskórkowa, jak i skórzasta są zmianami wrodzonymi zawierającymi elementy naskórkowe. Szacuje się, że 3-4% torbieli naskórkowych w ośrodkowym układzie nerwowym ma lokalizację szyszynkową. Szczyt wykrywalności tego typu zmian to trzecia dekada życia. Torbiel naskórkowa rośnie powoli i powiększa swoją objętość przez złuszczanie się naskórka do światła torbieli. Torbiel skórzasta występuje rzadko – do dziesięciu razy rzadziej niż torbiel naskórkowa – a jej występowanie stwierdza się w młodszym wieku (dzieci i młodzież w okresie dojrzewania). Może zawierać włosy, gruczoły potowe i łojowe. Powiększanie się torbieli skórzastej zachodzi dzięki złuszczaniu się elementów naskórkowych oraz czynności wydzielniczej gruczołów skórnych.
W badaniu tomografii komputerowej torbiel naskórkowa wzmacnia się podobnie do płynu mózgowo-rdzeniowego, zaś w przypadku torbieli skórzastej obserwuje się ogniska niskiego wzmocnienia. W obu typach zmian mogą występować zwapnienia. W obrazowaniu z użyciem rezonansu magnetycznego torbiel naskórkowa jest hipointensywna w obrazach T1-zależnych i hiperintensywna w T2-zależnych. Obraz torbieli skórzastej w MRI może być zróżnicowany w zależności od zawartości tłuszczu i włosów.

Jak leczy się torbiel szyszynki i czy można jej zapobiec?

Obecność torbieli szyszynki stwierdza się za pomocą badań rezonansu magnetycznego, tomografii komputerowej oraz biopsji. Lekarz dokonujący rozpoznania skupia się głównie na jej rozmiarze, ponieważ to decyduje o podjęciu leczenia. Jeśli torbiel szyszynki ma poniżej 10 mm i nie daje objawów, najczęściej nie podejmuje się decyzji o leczeniu i zaleca obserwacje torbieli co 3 miesiące. Leczenie torbieli szyszynki o charakterze farmakologicznym obejmuje głównie leczenie objawowe. Torbiel znajdująca się w zaawansowanym stadium rozwoju wymaga natychmiastowej interwencji chirurgicznej. Powiększająca się torbiel uciska na ważne obszary mózgu, ale pozostawiona bez obserwacji może doprowadzić nawet do śpiączki. Warto jednak pamiętać, że zabiegi usuwania torbieli są zawsze inwazyjne i w związku z tym wiążą się z prawdopodobieństwem pojawienia się licznym komplikacji. Dlatego w większości przypadków pacjent z torbielą szyszynki jest pod stałą opieką lekarza prowadzącego i podlega regularnym badaniom np. za pomocą rezonansu magnetycznego. Jak dotąd nie stwierdzono, aby dieta czy styl życia mogły wpływać na prawdopodobieństwo rozwoju torbieli szyszynki. Brak też danych dotyczących mutacji genetycznych mających związek z ryzykiem pojawienia się schorzenia.

Jakie są rokowania w leczeniu torbieli szyszynki?

Jeśli chodzi o rokowania w przypadku torbieli szyszynki, należy przypomnieć i wyraźnie zaznaczyć to, że zmiana ta jest nowotworem łagodnym. Oznacza to, że nie powoduje przerzutów do innych narządów, nie nacieka na inne narządy i nie stanowi bezpośredniego zagrożenia życia. Niektórzy pacjenci, u których zdiagnozowano torbiel szyszynki, nigdy nie podejmują leczenia, a jedynie kontrolują co pewien czas rozrost zmiany. U innych pacjentów może wręcz dochodzić do wchłonięcia się torbieli szyszynki bądź redukcji jej rozmiarów. Dotyczy to zwykle kobiet w okresie menopauzy, u których dochodzi do ogromnych zmian w gospodarce hormonalnej.

Jaka jest profilaktyka torbieli szyszynki?

Profilaktyka w przypadku torbieli szyszynki jest znikoma. Ciężko ustrzec się przed powstaniem samej zmiany, gdyż zwykle nie jest uwarunkowana genetycznie, nie wpływa na nią także styl życia. Jednak w sytuacji, w której torbiel szyszynki wykształci się, bezwzględnie należy pamiętać o kontrolowaniu jej wzrostu, gdyż jej przerost może doprowadzić do pęknięcia torbieli.

Gdzie pójść na konsultację do neurochirurga?

Onkolmed Lecznica Onkologiczna to prywatna przychodnia, w której działa Poradnia Neurochirurgii Ogólnej i Onkologicznej. Przyjmują w niej bardzo dobrzy lekarze z wieloletnim doświadczeniem w leczeniu nowotworów ośrodkowego układu nerwowego, kręgosłupa i nerwów obwodowych.
Onkolmed Lecznica Onkologiczna to prywatna przychodnia, do której warto przyjść na konsultację do neurochirurga.

W celu umówienia się na konsultację u neurochirurga skontaktuj się z Onkolmed Lecznica Onkologiczna pod numerem telefonu: +48222902337

Źródła:
pnmedycznych.pl/wp-content/uploads/2016/01/pnm_2015_846-851.pdf
hellozdrowie.pl/czym-jest-torbiel-szyszynki-i-jakie-sa-metody-leczenia-choroby-rokowania/
medonet.pl/zdrowie,torbiel-szyszynki---przyczyny--objawy--leczenie--rokowania--profilaktyka,artykul,1729528.html#torbiel-szyszynki-rokowania