Co to jest kamica układu moczowego?

Kamica układu moczowego najczęściej dotyka osoby między 30. a 50. rokiem życia i zwykle przysparza wiele cierpienia. Na szczęście kamienie można usunąć i zmniejszyć ryzyko powstawania nowych. Początkom kamicy układu moczowego nie towarzyszą żadne objawy. Dopiero wtedy, gdy w nerkach lub przewodach moczowych zgromadzi się piasek, pojawia się ból przy oddawaniu moczu.
Kamica nerkowa to bolesna przypadłość. Kiedy kamień nerkowy zaczyna przesuwać się z nerki do moczowodu, ból jest trudny do zniesienia, promieniuje w dół brzucha i krocza. To atak kolki nerkowej. Jeżeli kamień utknie w moczowodzie i zablokuje go, w nerce dochodzi do zastoju moczu – rozwija się zakażenie i wysoka gorączka. W takiej sytuacji potrzebna jest szybka interwencja medyczna.
Kamica moczowodowa jest określeniem występowania złogów w świetle moczowodu. Złogi w moczowodzie pochodzą z nerek i mogą być różnej wielkości.

Kamica układu moczowego – jakie są rodzaje kamieni moczowych?

Kamienie moczowe dzieli się na:
fosforanowo-wapniowe,
szczawianowo-wapniowe,
moczanowe (z kwasu moczowego),
cysty nowe,
struwitowe – powstające w przebiegu przewlekłych zakażeń układu moczowego.

Kamica układu moczowego – jakie są przyczyny?

Do tej pory nie ustalono jednoznacznie dlaczego u niektórych ludzi tworzą się kamienie w nerkach. Wiadomo jednak, że rozwojowi kamicy moczowej mogą sprzyjać:

• bogata dieta mleczna (nadmiar wapnia),
• picie dużej ilości twardej wody (nadmiar węglanu wapnia),
• przedłużające się zakażenie dróg moczowych,
• zmiany anatomiczne w układzie moczowym, które powodują zaleganie moczu, np. zwężenia moczowodu, wady rozwojowe układu moczowego,
• długotrwałe unieruchomienie po złamaniach,
• poprzeczne uszkodzenie rdzenia kręgowego,
• zaburzenia czynności nerek,
• zaburzenia przemiany materii prowadzące do nadmiernego wydalania z moczem wapnia, szczawianów, kwasu moczowego, fosforanów,
• niedobór witaminy A,
• zaburzenia hormonalne: nadczynność przytarczyc, kory nadnerczy,
• choroby kości, np. szpiczak mnogi, przerzuty rakowe,
• przedawkowanie witaminy D3,
• nadużywanie leków zobojętniających.
• kamica moczowa może rozwijać się również w przebiegu niektórych chorób krwi.

Gdy przyczyna kamicy jest nieznana, określa się ją mianem kamicy samorodnej.
Kamica może dotyczyć również pęcherza moczowego. Wówczas najczęściej rozwija się w następstwie innych chorób urologicznych i w zdecydowanej większości występuje u mężczyzn. Podłożem tworzenia się kamieni pęcherzowych jest zastój moczu w pęcherzu i rozwijające się zakażenie.

Kamica układu moczowego – jakie są objawy?

Kamica układu moczowego może objawiać się typową kolką nerkową, jednak u dużej części pacjentów objawy są niecharakterystyczne lub nie występują żadne dolegliwości, a złogi zostają wykryte w trakcie rutynowej diagnostyki. Rodzaj i nasilenie objawów zależą przede wszystkim od lokalizacji złogów w układzie moczowym, dlatego z klinicznego punktu widzenia można wyróżnić kamicę nerkową i moczowodową. Kamica nerkowa przebiega najczęściej bezobjawowo lub z niewielkimi niecharakterystycznymi objawami. Pacjenci mogą zgłaszać okresowo nawracające, nietypowe, tępe bóle okolicy lędźwiowej lub jamy brzusznej. Przy prawidłowym odpływie moczu nawet obecność dużych odlewowych złogów w układzie kielichowo-miedniczkowym nerki może jednak nie powodować dolegliwości bólowych. Kamica moczowodowa jest wtórna do kamicy nerkowej i powstaje w momencie przejścia złogów z nerki do moczowodu. W przypadku złogów (najczęściej >2 mm) przechodzących przez moczowód może dojść do zaburzeń w odpływie moczu, poszerzenia układu kielichowo-miedniczkowego oraz mikrourazów moczowodu (miejscowe niedokrwienie), co może doprowadzić do silnych objawów bólowych – kolka nerkowa. Napadowi kolki nerkowej towarzyszą następujące objawy:

• ból o bardzo dużym nasileniu w okolicy lędźwiowej, promieniujący do okolicy dołu biodrowego i podbrzusza; dolegliwo- ści bólowe nie są zależne od pozycji ciała,
• objawy dyzuryczne takie jak: parcia naglące, częstomocz, pieczenie przy oddawaniu moczu ze współistniejącym krwiomoczem (makro- lub mikroskopowym),
• często pojawiające się nudności, wymioty, wzdęcia, niechęć do spożywania płynów i pokarmów (większość chorych jest silnie odwodniona),
• w bardzo rzadkich przypadkach bezmocz (w przebiegu obustronnej kamicy moczowodowej oraz u pacjentów z jedną czynną nerką).

W badaniu fizykalnym u chorych z kolką nerkową stwierdza się dużą tkliwość nerki, charakterystyczną cechą jest dodatni objaw Goldflama (nasilenie bólu w czasie wstrząsania okolicy lędźwiowej).

Kamica układu moczowego – jak wygląda leczenie?

W leczeniu kamicy układu moczowego stosuje się leczenie:

• farmakologiczne,
• operacyjne,
• szpitalne.

Leczenie kamicy nerkowej może obejmować zastosowanie następujących leków:

• antybiotyki,
• leki moczopędne,
• wodorowęglan sodu lub cytrynian sodu.
• Czasami konieczne jest leczenie szpitalne lub pilna konsultacja urologiczna. Wskazaniami do takiego postępowania są:
• skąpomocz lub bezmocz,
• towarzysząca kolce nerkowej gorączka i inne objawy świadczące o zakażeniu układu moczowego,
• brak poprawy po zastosowanym leczeniu farmakologicznym (zwłaszcza jeśli złóg jest większy niż 5 mm).

Leczenie inwazyjne, czyli zabiegowe, stosowane jest w indywidualnych przypadkach. Polega ono na:

• litotrypsji pozaustrojowej (ESWL) − zabieg ten polega na rozkruszaniu złogów nerkowych i moczowodowych falami uderzeniowymi generowanymi pozaustrojowo (np. falami
• elektromagnetycznymi). Zabieg ten wykonuje się w znieczuleniu,
• litotrypsji ureterorenoskopowej (URSL) − usunięcie złogu za pomocą endoskopu wprowadzonego przez cewkę moczową i pęcherz do moczowodu,
• nefrolitotrypsji przezskórnej (PCNL) − usunięcie złogu z nerki lub moczowodu przez endoskop wprowadzony bezpośrednio przez powłoki brzuszne,
• operacyjnym usunięciu złogu bądź całej nerki – aktualnie stosunkowo rzadko stosowane.
   

W celu umówienia się na konsultację u urologa skontaktuj się z placówką Onkolmed Lecznica Onkologiczna pod numerem telefonu: +48222902337