16 Mar 2018
Niepłodność u mężczyzn da się leczyć!
Niepłodność u mężczyzn oznacza zaburzenia spermatogenezy, czyli procesu produkowania i dojrzewania gamet męskich (plemników). Rozpoznanie przyczyn niepłodności może być pierwszym krokiem do pozbycia się problemów z zajściem w ciążę partnerki, a co za tym idzie - uwolnienia się od czynnika odpowiedzialnego za stresującą atmosferę, niepotrzebne spięcia oraz utratę spontaniczności życia seksualnego w związku.
Niepłodność u mężczyzn – jakie są przyczyny?
Najczęstszą przyczyną niepłodności męskiej jest niska jakość nasienia – obniżona ilość plemników (poniżej 20 mln w ml. nasienia) lub też ich zmniejszona ruchliwość czy zmiany w budowie. Na taki stan rzecz wpływ mają m.in. choroby przenoszone drogą płciową czy długotrwałe przegrzewanie jąder (obcisła, nieprzewiewana garderoba, częste korzystanie z sauny, spędzanie wielu godzin za kierownicą).
Przyczyną niepłodności u mężczyzn bywa także uszkodzenie jąder lub nasieniowodów w wyniku infekcji (np. rzeżączki) czy też urazu. Skutkiem tego może być brak dojrzałych plemników w nasieniu, a w niektórych przypadkach nawet całkowita bezpłodność. Przyczyn niepłodności może być naprawdę wiele. Powodować ją mogą także nieprawidłowości w budowie narządów rozrodczych zarówno mężczyzn jak i kobiet, choroby układu rozrodczego oraz schorzenia, które wydawać by się mogło, że nie powinny mieć żadnego wpływu na płodność (choroby serca, płuc, nerek). Dlatego też badania mające na celu ustalenie źródła problemu bywają bardzo żmudne i trzeba uzbroić się w cierpliwość.
Plemniki gorszej jakości są “znakowane” przez ubikwitynę, a potem niszczone. Dzięki temu rośnie ilość zdrowych plemników, które normalnie produkowane są w mniejszych ilościach. Badanie nasienia pod kątem zawartości ubikwityny umożliwia dokładną diagnostykę bezpłodności u mężczyzn.
Ubikwityna występuje w zasadzie w całym organizmie człowieka. Do niedawna pomniejszano jego rolę sądząc, iż działa ono jedynie wewnątrz komórek. Zewnątrzkomórkowe działanie tego białka opisał amerykański biolog komórkowy Peter Sutovsky wraz ze swoimi kolegami z Oregon Health Sciences University w Beaverton. Wyniki badań przeprowadzonych przez wyżej wymienionych naukowców opublikowane zostały w Journal of Cell Science. Otóż na zewnątrz komórek białko to odpowiedzialne jest za kontrolę jakości spermy. Sperma przed ejakulacją przechowywana jest w najądrzach, czyli tkance znajdującej się w pobliżu jąder. To właśnie tam odbywa się kontrola nasienia.
Niepłodność u mężczyzn – jakie są choroby wpływające na płodność?
Świnka
Ta wirusowa choroba, jedna z typowych dla wieku dziecięcego, przebiegająca z bolesnym obrzmieniem ślinianek, szyi i żuchwy, jest bardzo niebezpieczna, i to nie tylko dlatego, że powodujący ją paramiksowirus jest niezwykle zaraźliwy (łatwo się rozprzestrzenia drogą kropelkową, ale nawet przez oddech lub używanie tych samych naczyń). Głównie dlatego, że u ok. 1/3 chłopców, już po osiągnięciu dojrzałości płciowej może wystąpić zapalny obrzęk jąder. Jest to powikłanie, które może stać się przyczyną niepłodności. Dopóki w latach 70. nie wprowadzono skutecznej szczepionki, świnka była bardzo częstą chorobą u dzieci. Dziś występuje sporadycznie. Ocenia się jednak, że u ok. 5 proc. osób szczepionka nie wykształca pożądanej odporności. W takich przypadkach mogą wystąpić również powikłania, których objawami jest wysoka gorączka (powyżej 39,5 st. C), wymioty, zmiany zapalne lub obrzęk jąder, silne bóle głowy. Pojawienie się powikłań wymaga szybkiej interwencji lekarza.
Żylaki powrózka nasiennego
Schorzenie polega na poszerzeniu, skręceniu i wydłużeniu naczyń żylnych, zbierających krew z jądra i tworzących w obrębie moszny tzw. splot wiciowaty. Splot ten wchodzi w skład powrózka nasiennego, w jego odcinku mosznowym, nad jądrem. Żylaki powrózka nasiennego najczęściej spotyka się u młodych mężczyzn. Pojawiają się u ok. 15 proc. mężczyzn, głównie po stronie lewej (90 proc.). Ok. 30-40 proc. mężczyzn, szukających porady z powodu niepłodności, to pacjenci z żylakami powrózka nasiennego. Przyczyn schorzenia upatruje się w niewydolności lub wrodzonym braku zastawek w żyłach jądrowych. Upośledza to odpływ krwi żylnej, która „zalega” w żyłach, wywierając nadmierne ciśnienie na splot wiciowaty i powodując jego poszerzenie, wydłużenie i skręcenie.
Żylaki powrózka powodują zmiany degeneracyjne w jądrach – jądra stają się przewlekle niedotlenione, przegrzane. I tak do prawidłowego rozwoju plemników temperatura w mosznie powinna być o 2–3 st. C niższa niż w jamie brzusznej. U chorego z żylakami powrózka ta różnica temperatur wynosi zaledwie 0,1 st. C. I mimo że żylaki powrózka występują zasadniczo jednostronnie, zmiany degeneracyjne często dotyczą obu jąder (temperatura podwyższa się w całej mosznie). Zmiany w jądrach powodują zmniejszenie całkowitej liczby plemników w nasieniu i wzrost odsetka plemników nieprawidłowych.
Zespół Kallmanna
To zaburzenie genetyczne, charakteryzujące się głównie brakiem lub upośledzeniem powonienia, ale też opóźnionym dojrzewaniem lub wręcz jego brakiem. U mężczyzn dotkniętych zespołem Kallmanna stwierdza się bardzo małe jądra, małe prącie, bardzo niski poziom testosteronu i nieobecne opuszki węchowe. Przyczyną schorzenia jest niedobór wydzielania gonadoliberyny – hormonu uwalniającego gonadotropiny (GnRH). Jeśli zespół Kallmanna zostaje zdiagnozowany powyżej 16.r.ż, często występują eunuchoidalne proporcje budowy ciała. Rozpiętość ramion może przewyższać wzrost o 6 cm, a proporcja górnej do dolnej części ciała może być obniżona.
Zespół Kallmanna daje dość dobre rokowania terapeutyczne, jeśli chodzi o zachowanie drugorzędnych cech płciowych, uzyskanie płodności jest nieco gorsze. Lepsze rokowania mają pacjenci o rozmiarze jąder powyżej 2,5 cm.
Niewydolność przysadki mózgowej
Choroby przysadki mózgowej (np. gruczolak przysadki) często wiążą się z niedoborem gonadotropin, a temu towarzyszy m.in. niepłodność.
Zakażenia przenoszone drogą płciową
W wyniku zakażeń przenoszonych drogą płciową, wywołanych głównie przez Chlamydia trachomatis lub Mycoplasma hominis może dojść do rozwoju powikłań, które mogą prowadzić do trwałej niepłodności. Również zakażenia innymi bakteriami może doprowadzić do dojrzewania nieprawidłowych plemników. Stany zapalne jąder i najądrzy, spowodowane wniknięciem np. E.coli, Enterococcus faecalis, Ureaplasmaeuraelyticum może doprowadzić do zwłóknień w jądrach, co spowoduje ich zmniejszenie i nawet zanik.
Zapalenie gruczołu krokowego i pęcherzyków nasiennych
Schorzenie to może uniemożliwić odbywanie stosunków płciowych, a ponadto prowadzić do niekorzystnych zmian w nasieniu, w znacznym stopniu obniżających zdolność plemników do zapłodnienia.
Niepłodność u mężczyzn – jak przebiega leczenie?
Bez względu na przyczynę, pierwszą rzeczą do zrobienia jest udanie się do lekarza, urologa lub androloga. Po ogólnym badaniu i wykluczeniu fizycznych kwestii, lekarz prawdopodobnie zleci analizę nasienia, które sprawdzi jakość i ilość plemników. Nie należy się tego obawiać, wyniki zaoszczędzą wielu miesięcy niepokoju i stresu. Wyniki wskazujące na zły stan zdrowia, potwierdzone dodatkowymi badaniami moczu i krwi, pozwolą zadbać o pozytywne zmiany czy to diety, czy stylu życia, które to są najczęściej kluczem do sukcesu w staraniach się o dziecko.
Niektóre problemy fizyczne mogą być łatwo wyeliminowane zmianą pewnych przyzwyczajeń i stylu życia, inne wymagają szczegółowych konsultacji u lekarza i być może zabiegów medycznych. Problemy hormonalne najczęściej można zneutralizować odpowiednio dobranymi kuracjami, a blokady psychiczne wizytami w poradni, rozmowami z partnerką i odkryciem sedna problemu. Im więcej zdobędziemy informacji na dany temat, tym większa szansa na powodzenie.
Nie ma złotego środka, gdyż tak jak w przypadku kobiet, problemy z niepłodnością mają bardzo różnorodne przyczyny. Zmiana nawyków, dbałość o zdrowie w połączeniu z odpowiednią suplementacją może wpływać na sprawność seksualną i zwiększać szansę na zapłodnienie.
W celu umówienia się na konsultację u androloga skontaktuj się z placówką Onkolmed Lecznica Onkologiczna pod numerem telefonu: +48222902337