Czy sport pomaga uniknąć raka prostaty?

Czy aktywność fizyczna wpływa na zdrowie?

Organizm człowieka jest zaprogramowany genetycznie na aktywny styl życia. Dopiero kilka ostatnich pokoleń, wykorzystując stworzone przez siebie udogodnienia cywilizacyjne, w znacznym stopniu ograniczyło własny wysiłek fizyczny. A rola aktywności fizycznej jest niezaprzeczalna:

• w promocji zdrowia – stymuluje rozwój organizmu i utrzymuje go w dobrej formie zarówno fizycznej, jak i psychicznej, a więc poprawia jakość życia,
• w prewencji pierwotnej poprzez zapobieganie rozwojowi chorób przewlekłych,
• w prewencji wtórnej poprzez wspomaganie leczenia chorób, zapobieganiu ich powikłaniom i nawrotom.

Ruch fizyczny ma pozytywny wpływ na pracę układów: krążenia, mięśniowego, kostno-stawowego, oddechowego, nerwowego, zwiększa odporność organizmu i oddziałuje na reakcje hormonalne zachodzące w organizmie (poprawia tolerancję glukozy, podnosi poziom endorfin), a także wpływa na zdrowie psychiczne człowieka.
Udowodniono, że brak systematycznej aktywności fizycznej jest istotnym czynnikiem ryzyka wystąpienia co najmniej 17 chorób przewlekłych, w tym nadwagi i otyłości, miażdżycy, nadciśnienia, cukrzycy, osteoporozy, nowotworów i chorób psychicznych. Ponadto zbyt mała ilość ruchu przyspiesza proces starzenia się organizmu.
Niestety 50-80% dorosłych osób oraz 33-70% dzieci i młodzieży cechuje zbyt niska aktywność fizyczna. Przeważa bierny, siedzący sposób spędzania wolnego czasu, który dwukrotnie zwiększa ryzyko wystąpienie chorób cywilizacyjnych, w tym nadwagi i otyłości, a wystarczy zastosować zalecenia Międzynarodowej Organizacji Zdrowia WHO oraz Amerykańskiego Towarzystwa Kardiologicznego AHA, które są proste i łatwe do wprowadzenia w życie przez każdą osobę chcącą zachować zdrowie:
dziecko powinno poświęcać 60 minut dziennie na aktywność o umiarkowanej i dużej intensywności,
osoba dorosła powinna poświęcać min. 30 minut, a najlepiej godzinę, na umiarkowaną aktywność co najmniej 5 razy w tygodniu. Zalecane ćwiczenia o umiarkowanym natężeniu to: szybki marsz, grabienie liści, powolny bieg, szybki taniec i – najbardziej polecany – aerobic w wodzie. Aktywności te można zastąpić 20 minutami pływania lub niezbyt szybkiego biegu.
Ćwiczenia fizyczne, aby przynosiły spodziewane korzyści zdrowotne muszą być wykonywane regularnie i dopasowane do wieku i możliwości zdrowotnych człowieka.
Podejmując decyzję o zwiększeniu aktywności fizycznej wybierajmy taki jej rodzaj, który lubimy i któremu zapewnimy systematyczność stosowania. Ćwiczenia te powinny dawać poczucie wysiłku, przyspieszać oddech, ale nie mogą powodować dyskomfortu i uczucia wyczerpania. W przypadku osób, których aktywność jest bardzo niska, wysiłek fizyczny powinien być wprowadzany powoli, a ćwiczenia można podzielić na trzy 10-minutowe cykle w ciągu dnia.
Zalecany tygodniowy wydatek energetyczny w czasie wysiłku fizycznego powinien być wyższy niż 1000 kcal, zaś optymalnie wynosić 2000 kcal. Przy takich wartościach, jak wykazano w badaniach, istotnie zmniejsza się ryzyko choroby niedokrwiennej serca i udaru mózgu, a także spada umieralność ogólna o 25–47%.

Co to jest rak prostaty?

Rak prostaty (gruczołu krokowego) to jeden z najczęstszych nowotworów występujących u mężczyzn.
Prawie wszystkie postacie raka prostaty są gruczolakorakami (tj. rakami, które mają swój początek w komórkach wytwarzających i wydzielających śluz oraz inne płyny). Rak prostaty na początku często nie daje żadnych objawów. W zaawansowanym stadium raka prostaty może wystąpić częstsze oddawanie moczu lub słabszy strumień moczu, ale takie objawy mogą być również spowodowane łagodnymi chorobami prostaty.
Rak prostaty często rozwija się bardzo wolno. Większość mężczyzn cierpiących na raka prostaty ma ponad 65 lat i nie umiera na tę chorobę. Rozpoznanie i leczenie raka prostaty przed wystąpieniem objawów może nie mieć wpływu na stan zdrowia i długość życia. Warto porozmawiać z lekarzem o ryzyku wystąpienia raka prostaty i o tym, czy konieczne są badania kontrolne.

Co pokazały badania mające na celu pokazać jak aktywność fizyczna wpływa na raka prostaty?

Regularnie podejmowany wysiłek fizyczny może przedłużyć życie mężczyznom chorującym na raka prostaty. Takie wnioski płyną z badania, którego wyniki opublikowano w Journal of Clinical Oncology. Testy przeprowadzono przez naukowców z University of California w San Francisco.
Uczeni przez osiemnaście lat zbierali dane dotyczące 2705 mężczyzn biorących udział w badaniu Health Professionals Follow-Up Study, u których zdiagnozowano raka prostaty. Pacjenci rejestrowali, ile czasu każdy z nich spędził poddając się jakiejś aktywności fizycznej, takiej jak praca i uprawianie sportu na świeżym powietrzu włączając tu m. in. spacery, bieganie, pływanie, jazdę na rowerze itp.
Okazało się, że mężczyźni codziennie podejmujący jakąś formę treningu mają większe szanse na uniknięcie rozwoju choroby. Styl życia okazuje się mieć nie tylko pozytywny efekt prewencyjny, ale i przydaje korzyści osobom, które już zachorowały.
Wyniki badania wykazały, że mężczyźni nie musieli ćwiczyć na poziomie sportowców, aby uzyskać prozdrowotny skutek Już umiarkowane ćwiczenia miały wpływ na dłuższe życie pacjentów. Intensywniejsze treningi jednak przyniosły bardziej znaczące efekty. Mężczyźni, którzy maszerowali przez 90 minut lub więcej tygodniowo, mieli o 46 procent niższe ryzyko śmierci z powodu raka prostaty niż panowie, którzy wolnym tempem chodzili krócej niż 90 minut tygodniowo.
Intensywna aktywność fizyczna - zdefiniowana jako treningi trwające ponad trzy godziny tygodniowo - wiązała się z redukcją zgonów z powodu raka prostaty. Pacjenci, którzy chodzili, jeździli na rowerze czy też podejmowali jakąkolwiek inną formę ćwiczeń przez ponad trzy godziny w tygodniu, mieli o 61 procent niższe ryzyko śmierci na raka prostaty niż mężczyźni, którzy ćwiczyli krócej niż godzinę w tygodniu. Najniższe prawdopodobieństwo śmierci z powodu raka prostaty zanotowano u panów, którzy byli aktywni fizycznie zarówno przed, jak i po diagnozie.

A co jeśli zachoruje się na raka prostaty?

Jeśli rak prostaty obejmuje tylko gruczoł krokowy i nie ma nacieków na inne narządy i tkanki, wówczas można poddać chorego leczeniu radykalnemu, tzn. całkowicie likwidującemu nowotwór. Metody leczenia radykalnego raka prostaty to:
leczenie chirurgiczne – całkowite wycięcie prostaty z pęcherzykami nasiennymi i węzłami chłonnymi miednicy,
radykalne napromieniowanie stercza,
radioterapia, polegająca na wprowadzeniu do stercza radioizotopu niwelującego nowotwór.
Gdy stopień zaawansowania nowotworu jest duży, skutkuje naciekami i przerzutami, nie można go wyleczyć radykalnie. Wykorzystuje się wówczas leczenie hormonalne. Przerzutom raka prostaty do kości zapobiega przede wszystkim wczesna diagnoza i wczesne podjęcie leczenia. Terapia hormonalna, która jest zastosowana u mężczyzn z udokumentowanym nowotworem po leczeniu wczesnego stadium tej choroby, może opóźnić lub zapobiec rozwojowi przerzutów.
Obecnie ciągle poszukuje się metod, które będą zapobiegały przerzutom raka prostaty. Podaje się leki, które mają zmniejszyć oddziaływanie męskich hormonów – androgenów – na prostatę, które to hormony stymulują rozwój nowotworu. Inne sposoby leczenia to chirurgiczne usunięcie jąder lub podanie leków hamujących wytwarzanie testosteronu przez jądra.
Aby zapobiegać chorobie, mężczyźni powinni zadbać o zdrowy styl życia, czyli o zdrową i lekkostrawną dietę oraz wysoką aktywność fizyczną. Poza tym zalecane są badania kontrolne, które mogą wykryć nowotwór w początkowej fazie, kiedy to można z nim skutecznie walczyć. Dlatego kiedy pojawią się niepokojące objawy mogące świadczyć o raku prostaty, pacjent powinien jak najszybciej udać się do lekarza.

W celu umówienia się na konsultację u androloga, urologa onkologa skontaktuj się z placówką Onkolmed Lecznica Onkologiczna pod numerem telefonu: +48222902337