Zakażenia układu moczowego u dziecka - jak rozpoznać i leczyć?

Układ moczowy u dziecka to częsta lokalizacja zakażeń. Zakażenie układu moczowego (ZUM) u dzieci jest stanem zapalnym wywołanym obecnością bakterii (rzadziej wirusów lub grzybów) w drogach moczowych. Szacuje się, że objawy zakażenia układu moczowego u dzieci  pojawiają się u około 8% dziewczynek i 2% chłopców do 7. roku życia.
W ciągu 3 pierwszych miesięcy życia infekcje układu moczowego, które częściej występują u chłopców. Za przyczynę takiego stanu rzeczy uważa się częstsze występowanie wad układu moczowego u chłopców.
Po 1. roku życia zakażenia układu moczowego  przeważają u dziewczynek – ze względu na krótszą cewkę moczową.
Wyróżniamy kilka postaci klinicznych zakażenia układu moczowego u dzieci:

• ostre i przewlekłe odmiedniczkowe zapalenie nerek,
• urosepsa,
• objawowe zakażenie dolnego odcinka układu moczowego ( zapelnie cewki moczowej i pęcherza moczowego u dziecka),
• bezobjawowe zakażenie układu moczowego,
• bezobjawowy bakteriomocz.

Jakie są przyczyny zakżenia układu moczowego u dziecka?

Najczęstszą przyczyną zakażeń układu moczowego u dzieci są bakterie. Bakterią najczęściej powodującą około 80 % zakażenia układu moczowego u dzieci jest Escherichia coli.
Inne bakterie będące przyczyną infekcji dróg moczowych to m,in,: Klebsiella, Proteus, Pseudomonas aeruginosa, Enterobacter, Morganella morganii oraz Staphylococcus.
Rzadziej ZUM wywoływane jest przez bakterie bytujące wewnątrzkomórkowo: Chlamydia, Mycoplazma. Oprócz bakterii przyczyną zakażenia układu moczowego u niemowląt i dzieci mogą być również wirusy i grzyby.

Czynniki sprzyjające powstawaniu zakażeniu układu moczowego:

• krótka cewka moczowa u dziewczynek,
• stany sprzyjajace zaleganiu moczu np.: (refluks pęcherzowo-moczowy, kamica nerkowa, zparcia, wady budowy układu moczowego, które utrudniają przepływ moczu),
• cewnikowanie

Jakie są objawy zakażeń układu moczowego u dziecka?

Spośród objawów ZUM u dzieci możemy wyróżnić objawy ogólne oraz objawy miejscowe. Ogólne objawy ZUM u dzieci, niespecyficzne, mało charakterystyczne to:

• biegunki,
• gorączka,
• nudności i wymioty,
• ból brzucha i tkliwość brzucha,
• osłabienie apetytu (niechęć do jedzenia charakterystyczna zwłaszcza dla noworodków i niemowląt).

Najbardziej typowe objawy zapalenia układu moczowego u dzieci to:

• bolesne oddawanie moczu (dyzuria),
• pieczenie oraz szczypanie w czasie dodawania moczu,
• częste oddawania moczu,
• bolesne parcie na pęcherz,
• dyskomfort w podbrzuszu,
• zmiana zapchu oraz koloru moczu (bardziej mętny lub może występowac ropa w moczu),
• tkliwość i ból w okolicy lędźwiowej lub ból podbrzusza.

Jakie badania trzeba wykonać by zdjagnozować zakażenie układu moczowego u dziecka?

Podstawowym badaniem w diagnostyce zakażenia układu moczowego, które pozwala je potwierdzić jest badanie bakteriologiczne moczu, czyli posiew moczu.
Mocz do badania zarówno ogólnego, jak i bakteriologicznego musi zostać prawidłowo pobrany. Powinien być pobrany po dokładnym umyciu, ze środkowego strumienia. Mocz może zostać pobrany także na drodze punkcji nadłonowej, czyli nakłucia pęcherza przez skórę w okolicy nadłonowej oraz z cewnika założonego do dróg moczowych przez cewkę moczową.
Dodatkowymi badaniami, które mogą stwierdzić diagnostykę ZUM u dzieci są:

• wskaźniki stanu zpalnego OB i CRP,
• morfologia krwi,
• badanie oólne moczu (krwiomocz charakterystyczny dla zakażeń wirusowych i białkomocz),
• stężenie prokalcytoniny.
• Zakażenia układu moczowego mogą być związane z nieprawidłowościami w budowie i funkcji układu moczowego, a do ich wykluczenia przydatne są badania obrazowe:
• USG układu moczowego (pozwala na ocenę układu moczowego),
• RTG przeglądowe jamy brzusznej (uwidacznia zwapnienia).

O konieczności wykonywania dodatkowych badań w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w badaniu USG, decyduje lekarz.

Jak przebiega leczenie ZUM u dzieci?

Podstawą w leczeniu zakażeń układu moczowego u dzieci jest stosowanie antybiotyków oraz chemioterapeutyków. Dobór leku, droga jego podania (doustna, dożylna, domięśniowa) oraz długość antybiotykoterapii zależą między innymi od wieku dziecka oraz ciężkości objawów.
Niemowlęta i małe dzieci z ciężkim przebiegiem ZUM nierzadko muszą być leczone w warunkach szpitalnych. Antybiotyk wybierany jest albo na podstawie antybiogramu, albo empirycznie, to znaczy stosuje się antybiotyk skuteczny w zakażeniu wywołanym przez Escherichia coli.
Najczęściej stosowanymi lekami są: nitrofurantoina, trimetoprim z sulfametoksazolem, amoksycylina, aksetyl cefuroksymu oraz ceftriakson.

Gdzie jest urolog dziecięcy?

Bardzo ważna jest szybka reakcja rodziców oraz wizyta u lekarza urologa dziecięcego, ponieważ nieleczone zakażenie układu moczowego u dziecka lub niewłaściwe postępowanie mogą prowadzić do przewlekłej choroby nerek i ich niewydolności.
Urolog dziecięcy, z dużym doświadczeniem lek. med. Jan Karol Wolski konsultuje w Poradnii Urologii Dziecięcej w Onkolmed Lecznica Onkologiczna na Ursynowie w mieście Warszawa.

W celu umówienia się na konsultację u urologa dziecięcego skontaktuj się zplacówką Onkolmed Lecznica Onkologiczna pod numerem telefonu: +48222902337