Rak nerki - leczenie farmakologiczne

Co to jest rak nerki?

Rak nerki to bardzo rzadko występujący nowotwór, który stanowi tylko 3% wszystkich nowotworów złośliwych. W Polsce odnotowuje się znaczną liczbę zachorowań wśród mężczyzn (około 1500), którzy ukończyli 45 lat, natomiast u kobiet nowotwór występuje zazwyczaj po 55. roku życia (ryzyko zachorowania wzrasta wraz z wiekiem). Rak nerki pojawia się w wyniku rozrostu w okolicy miąższu nerki podejrzanej masy, i chociaż występuje rzadko to jest bardzo podstępny, gdyż może rozwijać się długo nie dając żadnych niepokojących objawów. Uniemożliwienie wczesnego rozpoznania i leczenia nowotworu może prowadzić przerzutów pochodzących zwykle z komórek nabłonka.

Ważne!

Wśród nowotworów nerek wyodrębnia się tzw. nerczaka złośliwego, który pojawia się tylko u dzieci. Może mieć on postać wrodzoną lub nabytą. Pochodzenie tego raka wiąże się z mutacjami genów u dziecka, a konkretnie WT1 oraz WT2. Oprócz tego wpływ na powstawanie choroby mogą mieć niektóre wrodzone wady oraz schorzenia układu moczowego i nerek.

Jakie jest leczenie farmakologiczne raka nerki?

Chemioterapia raka nerki

Klasyczna chemoterapia cytostatykami może być rozpatrywane w leczeniu raka nerki jedynie u chorych na zaawansowanego raka jasnokomórkowego o zróżnicowaniu miskowatym i wywodzącym się z kanalików zbiorczych. W takim przypadku rozważa się zastosowanie gemcytabiny w monoterapii lub w skojarzeniu z doksorubicyną. W przypadku innych podtypów RCC, w tym przede wszystkim raka jasnokomórkowego nerki, nie wykazano wystarczającej aktywności żadnego z klasycznych leków cytotoksycznych. 

Terapia celowana molekularnie w leczeniu raka nerki

Systemowe leczenie raka nerki w postaci terapii celowanej molekularnie oraz immunoterapii stosuje się u chorych z chorobą miejscowo zaawansowaną (którzy nie mogą mieć wykonanej radykalnej operacji) oraz w rozsianym procesie nowotworowym. Główną rolę w nowoczesnym leczeniu raka nerkowokomórkowego odgrywają leki działające na określone mutacje genetyczne, takie jak inhibitory mTOR czy inhibitory kinaz. Skuteczne są także leki hamujące powstawanie nowych naczyń krwionośnych (angiogenezę).
Wprowadzenie nowych leków ukierunkowanych molekularnie było przełomem w leczeniu raka nerki i istotnie poprawiło rokowanie chorych na nowotwory nerki w stadium zaawansowanym, a mediany czasu przeżycia całkowitego u pacjentów poddanych terapii celowanej uległy znaczącemu wydłużeniu. Zdecydowana większość leków ukierunkowanych molekularnie zarejestrowanych do leczenia raka nerki jest wskazana u chorych z podtypem jasnokomórkowym.

Terapia celowana raka nerki

Terapia celowana raka nerki obejmuje 3 grupy leków:

• inhibitory receptorowych kinaz tyrozynowych (sunitynib, sorafenib, pazopanib, aksytynib) - inhibitory receptorowych kinaz tyrozynowych działają poprzez wiązanie i blokowanie domeny odpowiedzialnej za wiązanie ATP, w centrum katalitycznym enzymu. Połączenie to zapobiega aktywacji kinazy, a w efekcie kaskady białek przekazujących sygnał proliferacyjny do jądra komórkowego. Większość inhibitorów nie jest całkowicie specyficzna i wykazuje powinowactwo do kilku kinaz tyrozynowych,
• inhibitory kinazy serynowo-treoninowej mTOR (temsyrolimus, ewerolimus) - inhibitory kinazy serynowo-treoninowej, które poprzez wiązanie z cytozolowym kompleksem utworzonym z połączenia białka FK506 z innym — FKBP-12 wywierają hamujący wpływ na mTOR — kinazę pełniącą funkcję regulatorową w cyklu komórkowym. W ten sposób doprowadzają do zahamowania translacji kluczowych białek regulatorowych fazy G1 cyklu komórkowego poprzedzającego replikację. Tym samym uniemożliwiają przejście komórki do fazy S.,
• przeciwciało monoklonalne anty-VEGF (bewacyzumab) - przeciwciało monoklonalne niewnika do komórki — neutralizuje krążący w płynie tkankowym VEGF, eliminując jego oddziaływanie para- i autokrynne.

W celu zwiększenia efektywności leczenia zaawansowanego raka nerkowokomórkowego podejmowane są próby sekwencyjnego lub skojarzonego stosowania leków ukierunkowanych molekularnie. Nowe leki stosowane w kolejnych liniach terapeutycznych pozwalają wydłużyć życie pacjentów z rozsianym rakiem nerki nawet o kilka lat.
Nowością w leczeniu zaawansowanego raka nerki jest rejestracja cząsteczki niwolumab (immunoterapia nowotworów), która została zatwierdzona przez Komisję Europejską w kwietniu 2016 roku jako dodatkowe wskazanie dla uprzednio leczonych pacjentów z zaawansowanym rakiem nerkowokomórkowym (RCC). Leczenie raka nerki z wykorzystaniem niwolumabu (tzw. inhibitorem PD-1 ) pozwala reaktywować uśpiony przez działanie nowotworu układ odpornościowy pacjenta i poprawia rokowanie w zaawansowanym stadium choroby.
W maju 2018 roku na zaktualizowanej liście leków refundowanych pojawiły się nowe terapie, a wśród nichterapia immunoonkologiczna (niwolumab) oraz kabozantynib – lek z grupy inhibitorów kinazy tyrozynowej stosowanych w terapiach celowany. W Polsce są one dostępne w drugiej linii leczenia.
Warto dodać, że w ostatnim czasie Komisja Europejska zarejestrowała kolejny nowy standard immunoterapii dla chorych z rozsianym rakiem nerki. Innowacyjne leczenie polega na połączeniu dwóch leków immunokompetentnych – niwolumab oraz ipilimumab,u chorych wcześniej nie poddanych terapii systemowej. Jak wykazano w badaniu klinicznym CheckMate 214, taka skojarzona terapia immunologiczna jest skuteczna u chorych z grup o pośrednim i niekorzystnym rokowaniu. 

Gdzie pójść do urologa, onkologa, chemioterapeuty?

Onkolmed Lecznica Onkologiczna to przychodnia, w której działa Poradnia Nowotworów Układu Moczowego. Pracują w niej bardzo dobrzy lekarze urolodzy, onkolodzy a wśród nich prof. nadzw. dr hab. n. med. Paweł Wiechno. Zajmuje się on między innymi diagnozowaniem i leczeniem raka nerki.

W celu umówienia się na konsultację u urologa, onkologa, chirurga  skontaktuj się z placówką Onkolmed Lecznica Onkologiczna pod numerem telefonu: +48222902337

Źródła:
.medonet.pl/magazyny/dbaj-o-nerki,rak-nerki---objawy--rokowania--przerzuty-i-leczenie-nowotworu,artykul,1580050.html
zwrotnikraka.pl/leczenie-raka-nerki-aktualne-standardy-postepowania/
akademiamedycyny.pl/wp-content/uploads/2016/05/201104_Farmacja_005.pdf
journals.viamedica.pl/oncology_in_clinical_practice/article/download/9221/7848
journals.viamedica.pl/oncology_in_clinical_practice/article/download/9237/7857
immuno-onkologia.pl/rak-nerki-nowe-terapie/