Immunoterapia w leczeniu raka piersi — co musisz wiedzieć (przystępnie, krok po kroku)

Drogi Czytelniku — jeśli słyszysz o immunoterapii i zastanawiasz się, czy to rozwiązanie może pomóc przy raku piersi — dobrze trafiłeś. Poniżej znajdziesz jasne wyjaśnienie, kto może skorzystać z immunoterapii, jakie badania są potrzebne, jakie są korzyści i ryzyka oraz jak wygląda ścieżka diagnostyczno-terapeutyczna w Onkolmed Lecznica Onkologiczna w Warszawie.

1. Co to jest immunoterapia?

Immunoterapia to grupa metod leczenia, które pobudzają układ odpornościowy do rozpoznawania i niszczenia komórek nowotworowych. Najczęściej stosowane w raku są tzw. inhibitory kontrolnych punktów (immune checkpoint inhibitors), które „odblokowują” limfocyty T, by mogły atakować guz. To nie jest chemioterapia — działa poprzez układ odpornościowy, a nie bezpośrednio toksycznie na komórki. Przeglądy naukowe opisują szybki postęp tej dziedziny, zwłaszcza w określonych podtypach raka piersi.

2. Które podtypy raka piersi najczęściej korzystają z immunoterapii?

Na dziś immunoterapia ma największe, dobrze udokumentowane zastosowanie w triple-negative breast cancer (TNBC) — czyli raku piersi, który nie ma receptorów estrogenowych, progestero)nowych ani nadekspresji HER2. W TNBC immunoterapia dodana do chemioterapii zmniejszyła ryzyko progresji i w określonych grupach — poprawiła przeżycie. Dla wybranych pacjentek z wczesnym, wysokiego ryzyka TNBC immunoterapia w połączeniu z chemioterapią przed operacją (neoadjuwant) oraz potem po operacji (adjuwant) także wykazała korzyść w dłuższym przeżyciu.

3. Jakie badania musisz wykonać, by sprawdzić, czy immunoterapia jest opcją?

Przed rozpoczęciem immunoterapii potrzebujesz dokładnej diagnostyki:

• Biopsja i badanie histopatologiczne z oceną receptorów (ER, PR, HER2) — konieczne do określenia podtypu. (badania wykonywane w Onkolmed: biopsje i histopatologia).

• Test PD-L1 (immunohistochemia) — w praktyce klinicznej dla TNBC jest to kluczowy biomarker decydujący o wskazaniu do inhibitorów PD-1/PD-L1 (np. pembrolizumab).

• Ocena stopnia zaawansowania: badania obrazowe (TK, rezonans MRI, PET-CT w zależności od wskazań). Część badań obrazowych (np. PET-CT) wykonywana jest często w ośrodkach partnerskich. Onkolmed wykonuje na miejscu USG piersi, biopsje, badania laboratoryjne i histopatologię; bardziej zaawansowane badania obrazowe (PET-CT, czasem MRI czy TK) mogą być realizowane w ośrodkach referencyjnych/partnerskich.

4. Kto kwalifikuje się do immunoterapii przy raku piersi?

• Pacjentki z zaawansowanym (nielokalnie zaawansowanym lub przerzutowym) TNBC i wysoką ekspresją PD-L1 (np. CPS ≥ 10 w badaniach klinicznych) — to grupa, w której dodanie pembrolizumabu do chemioterapii poprawiło wyniki leczenia.

• Pacjentki z wczesnym (wysokiego ryzyka) TNBC — u których neoadjuwantowe dodanie pembrolizumabu do chemii, a następnie kontynuacja po operacji, poprawiły m.in. odsetek całkowitej odpowiedzi patologicznej i parametry przeżycia (wyniki KEYNOTE-522). To sprawia, że w tych wskazaniach immunoterapia stała się częścią standardu leczenia w wielu krajach.

5. Jakie leki i protokoły są stosowane (krótko, informacyjnie)?

Najczęściej wymieniane w badaniach to inhibitory PD-1/PD-L1 (np. pembrolizumab — Keytruda). Stosowane są najczęściej w połączeniu z chemioterapią (w linii pierwszej lub w neoadjuwancji) i podawane dożylnie w określonych schematach (informacje o dawkowaniu i schemacie są w dokumentacji rejestracyjnej i zależą od wskazania). Dawkowanie i decyzję o rozpoczęciu leczenia podejmuje lekarz prowadzący.

6. Jakie są możliwe korzyści?

• Zmniejszenie ryzyka progresji choroby i — w wybranych populacjach TNBC — poprawa przeżycia.

• W niektórych przypadkach zwiększenie odsetka odpowiedzi patologicznej po leczeniu przed operacją, co może wpłynąć na rokowanie i dalsze decyzje terapeutyczne.

7. Jakie są ryzyka i działania niepożądane?

Immunoterapia może wywoływać tzw. odczyny autoimmunologiczne (immune-related adverse events, irAEs). Mogą to być zapalenia skóry, tarczycy, płuc (pneumonitis), jelit (colitis), wątroby czy zapalenia nerek i inne. W większości przypadków są one odwracalne przy szybkim rozpoznaniu i leczeniu (np. sterydoterapii). Właśnie dlatego przed i podczas immunoterapii konieczne są regularne kontrole i szybka reakcja zespołu medycznego. W praktyce klinicznej istnieją rekomendacje dotyczące wykrywania i leczenia irAEs.

8. Co oznacza „badanie PD-L1” i dlaczego jest ważne?

PD-L1 to białko, które może być obecne na komórkach nowotworowych i w otaczających je komórkach immunologicznych. Wynik testu (np. CPS — combined positive score) pomaga określić, czy pacjentka ma większe szanse odpowiedzieć na inhibitory PD-1/PD-L1. W praktyce klinicznej dla TNBC próg CPS ≥ 10 był używany w wielu badaniach, by wskazać pacjentki, które najbardziej skorzystały z dodania pembrolizumabu do chemioterapii. Test PD-L1 wykonuje się na pobranym materiale z biopsji i wymaga specyficznej techniki immunohistochemicznej.

9. Jak wygląda ścieżka pacjenta w Onkolmed (diagnostyka → decyzja → leczenie)?

1. Konsultacja onkologiczna — wstępny wywiad, opis badań, ocena stanu ogólnego i historii choroby. Onkolmed oferuje poradnię nowotworów piersi z zespołem specjalistów.

2. Badania diagnostyczne na miejscu: Onkolmed wykonuje na miejscu m.in. USG piersi, biopsje (cienkoigłowe i inne), badania histopatologiczne, markery nowotworowe i badania laboratoryjne. To pozwala szybko uzyskać materiał do badań molekularnych i immunohistochemicznych (np. PD-L1).

3. Badania obrazowe / staging: w zależności od potrzeby — TK, MRI lub PET-CT; część zaawansowanych badań obrazowych (jak PET-CT) Onkolmed kieruje do placówek partnerskich. To standardowa praktyka — łączenie badań lokalnych i partnerskich, by uzyskać pełen obraz choroby.

4. Ocena kwalifikacji do immunoterapii: na podstawie histopatologii, PD-L1 i oceny zaawansowania. Jeśli kwalifikacja jest pozytywna, lekarz omawia plan leczenia, możliwe działania niepożądane i harmonogram.

5. Podawanie leczenia i monitorowanie: immunoterapia podawana jest w warunkach ambulatoryjnych/infuzyjnych — z regularnymi kontrolami i monitoringiem ewentualnych działań niepożądanych. Onkolmed oferuje chemioterapię i immunoterapię oraz współpracę z radioterapeutami i chirurgami, by zapewnić pełną opiekę.

10. Kto w Onkolmed zajmuje się rakiem piersi i immunoterapią?

W Poradni Nowotworów Piersi Onkolmed przyjmują doświadczeni specjaliści: m.in. dr n. med. Jacek Piechocki, dr n. med. Zbigniew Mentrak (chirurdzy onkologiczni), dr n. med. Agnieszka Jagiełło-Gruszfeld, lek. med. Małgorzata Meluch, lek. med. Ewa Szombara (leczenie systemowe/chemioterapia/onkologia kliniczna). W zespole są też radioterapeuci (np. prof. Mateusz Spałek, lek. med. Piotr Saniewski), radiolodzy i patomorfolodzy — czyli pełna kadra potrzebna do prowadzenia immunoterapii i jej monitorowania.

11. Które badania i zabiegi ZROBISZ NA MIEJSCU w Onkolmed, a które w placówkach partnerskich?

• Na miejscu w Onkolmed (dostępne): USG piersi, biopsja (cienkoigłowa i inne procedury biopsyjne), badania histopatologiczne, markery nowotworowe, badania laboratoryjne, chemioterapia i podawanie leków (w tym immunoterapia), poradnictwo onkologiczne.

• W placówkach partnerskich / referencyjnych: zaawansowane badania obrazowe (szczególnie PET-CT), wybrane badania genetyczne lub molekularne, a także specjalistyczne procedury diagnostyczne wymagające sprzętu referencyjnego. Onkolmed współpracuje z ośrodkami referencyjnymi i kieruje tam pacjentki, gdy jest to konieczne.

12. Badania kliniczne — czy warto się o nie pytać?

Tak. Onkolmed prowadzi (i prowadził) badania kliniczne w onkologii, w tym badania III fazy w raku piersi i innych nowotworach. Dla niektórych pacjentek uczestnictwo w badaniu klinicznym może dać dostęp do nowych terapii, w tym kombinacji immunoterapii. Warto zapytać o to podczas konsultacji.

13. Praktyczne wskazówki dla pacjentki / pacjenta

• Zbierz dokumentację: wyniki biopsji, histopatologię, badania obrazowe i laboratoryjne.

• Zapytaj o PD-L1 — to ważny test przy TNBC.

• Omów historię chorób autoimmunologicznych (niektóre choroby autoimmunologiczne wpływają na wybór terapii).

• Porozmawiaj z zespołem o możliwościach badań klinicznych i o planie monitorowania działań niepożądanych.

Zaproszenie do Onkolmed — pomocny zespół blisko Ciebie

Jeśli chcesz omówić swoją sytuację osobiście — zapraszamy na konsultację do Onkolmed Lecznica Onkologiczna, ul. Nowoursynowska 139L, Warszawa (Ursynów). Rejestracja pod numerem: +48 22 290 23 37 lub e-mail: recepcja@onkolmed.pl. W Poradni Nowotworów Piersi przyjmują m.in. dr Jacek Piechocki, dr Zbigniew Mentrak, dr Agnieszka Jagiełło-Gruszfeld, lek. Małgorzata Meluch i lek. Ewa Szombara — specjaliści, którzy pomogą przeprowadzić diagnostykę i zaplanować leczenie (wraz z opcją immunoterapii, jeśli będzie wskazana).

Podsumowanie

• Immunoterapia to ważne uzupełnienie terapii raka piersi — szczególnie przy TNBC.

• Kluczowe są biopsja + PD-L1 i komplet badań obrazowych. Onkolmed wykonuje wiele z nich na miejscu (USG, biopsje, histopatologia, markery), a w razie potrzeby kieruje na badania referencyjne (PET-CT, TK, MRI).

• Decyzję o immunoterapii podejmuje zespół specjalistów po dokładnej analizie wyników; warto rozważyć też udział w badaniach klinicznych.

Źródła (wybrane, najważniejsze)

1. Onkolmed — Poradnia Nowotworów Piersi (lista lekarzy, oferta diagnostyczna i terapeutyczna).

2. Onkolmed — Badania (USG piersi, biopsje, badania histopatologiczne, markery, chemioterapia, immunoterapia).

3. Onkolmed — informacje o PET-CT i badaniach wykonywanych w placówkach partnerskich (wyjaśnienie zakresu).

4. Przeglądy i konsensusy naukowe nt. immunoterapii w raku piersi (przegląd statusu, biomarkerów, rekomendacje).

5. Wyniki kluczowych badań klinicznych: KEYNOTE-522 (pembrolizumab w wczesnym, wysokiego ryzyka TNBC) — opis i komunikaty; KEYNOTE-355 (pembrolizumab w zaawansowanym/metastatycznym TNBC) — wyniki poprawy PFS/OS w PD-L1-dodatnich guzach.