
01 Lip 2025
Kluczowe szlaki metaboliczne wspierające wzrost guza
Witaj! Jeśli interesujesz się tematem nowotworów i chcesz zrozumieć, jak komórki nowotworowe rosną i rozwijają się, ten artykuł jest właśnie dla Ciebie. Dowiesz się, jakie procesy metaboliczne są kluczowe dla wzrostu guza, jak specjaliści z Onkolmed Lecznica Onkologiczna w Warszawie diagnozują i leczą nowotwory, oraz jakie nowoczesne metody są dostępne, aby skutecznie przeciwdziałać rozwojowi choroby.
1. Co to są szlaki metaboliczne i dlaczego są ważne w nowotworach?
Szlaki metaboliczne to zestawy reakcji chemicznych zachodzących w komórkach, które umożliwiają im pozyskiwanie energii, budowanie ważnych składników i przetrwanie. W przypadku nowotworów komórki te przeprogramowują swoje szlaki metaboliczne, aby szybko się dzielić i przetrwać w trudnych warunkach.
Dlaczego to ważne? Bo nowotwór to nie tylko niekontrolowany wzrost komórek, ale także ich zdolność do adaptacji metabolicznej, która pomaga im rosnąć nawet wtedy, gdy mają ograniczony dostęp do składników odżywczych i tlenu.
2. Glikoliza tlenowa i efekt Warburga
Jednym z najbardziej znanych procesów jest tzw. efekt Warburga. Normalne komórki w obecności tlenu przetwarzają glukozę w mitochondriach, aby wytworzyć dużo energii (ATP). Tymczasem komórki nowotworowe preferują metabolizm glukozy przez glikolizę nawet przy dostępie do tlenu, co prowadzi do produkcji kwasu mlekowego.
Dlaczego tak się dzieje?
Glikoliza dostarcza szybciej energii, choć mniej efektywnie, ale umożliwia produkcję metabolitów niezbędnych do budowy nowych komórek.
Produkcja kwasu mlekowego zmienia mikrośrodowisko guza, sprzyjając jego rozwojowi i ucieczce przed układem odpornościowym.
Diagnostyka i leczenie
Specjaliści onkolodzy, tacy jak ci z Onkolmed Lecznica Onkologiczna, korzystają z metod obrazowania metabolicznego, np. pozytonowej tomografii emisyjnej (PET) z użyciem znacznika glukozy (FDG-PET), by ocenić aktywność metaboliczną guza.
W leczeniu wykorzystuje się inhibitory enzymów szlaku glikolitycznego oraz nowoczesne terapie celowane, które ograniczają dostęp guza do glukozy.
3. Szlak pentozofosforanowy (PPP)
Ten szlak jest kluczowy dla produkcji NADPH oraz rybozy, które są niezbędne do syntezy kwasów nukleinowych i obrony przed stresem oksydacyjnym.
NADPH pomaga komórkom nowotworowym neutralizować szkodliwe wolne rodniki.
Ryboza jest materiałem wyjściowym do produkcji DNA i RNA, więc wspiera szybki podział komórek.
Zwiększona aktywność PPP w komórkach nowotworowych sprzyja ich proliferacji i odporności na uszkodzenia.
Diagnostyka i leczenie
Endokrynolodzy oraz onkolodzy w Onkolmed mogą zlecać badania biochemiczne oraz molekularne, które pomagają ocenić aktywność tego szlaku. W terapii stosuje się substancje hamujące enzymy PPP, które ograniczają zdolność guza do naprawy i wzrostu.
4. Szlak syntetyczny lipidów
Nowotwory potrzebują lipidów do budowy błon komórkowych podczas intensywnego podziału. Dlatego aktywne są szlaki syntezy kwasów tłuszczowych i cholesterolu.
Enzym syntaza kwasów tłuszczowych (FASN) jest często nadaktywna w komórkach nowotworowych.
Lipidy wpływają także na sygnalizację komórkową, wspierając przeżycie guza.
Diagnostyka i leczenie
Specjaliści z Onkolmed, w tym onkolodzy i endokrynolodzy, wykorzystują badania molekularne do oceny poziomu aktywności FASN oraz stosują inhibitory tej syntazy w nowoczesnych terapiach.
5. Szlak glutaminolizy
Glutamina jest kolejnym ważnym paliwem dla komórek nowotworowych. Szlak glutaminolizy pozwala na pozyskiwanie energii i budowę niezbędnych składników.
Komórki nowotworowe zużywają glutaminę do produkcji ATP i prekursorów do syntezy białek i nukleotydów.
Szlak ten wspiera także obronę antyoksydacyjną.
Diagnostyka i leczenie
Urolog i onkolog z Onkolmed mogą zlecić badania metabolomiczne oraz molekularne w celu oceny roli glutaminolizy w danym typie nowotworu. Terapie celowane skupiają się na blokowaniu kluczowych enzymów tego szlaku.
6. Regulacja przez czynniki transkrypcyjne — HIF-1α i mTOR
Kluczowym elementem w adaptacji metabolicznej guza jest czynnik HIF-1α (Hypoxia-Inducible Factor 1 alpha), który aktywuje geny pozwalające komórkom przetrwać w warunkach niedotlenienia, promując glikolizę i angiogenezę (tworzenie nowych naczyń krwionośnych).
mTOR to białko regulujące wzrost komórek i ich metabolizm, które jest często nadaktywne w guzach.
Diagnostyka i leczenie
Radiolodzy i onkolodzy z Onkolmed stosują badania genetyczne i molekularne do oceny aktywności tych czynników, a także nowoczesne inhibitory mTOR i HIF-1α jako część terapii celowanej.
7. Podsumowanie i zaproszenie do Onkolmed Lecznica Onkologiczna
Jak widzisz, wzrost guza to skomplikowany proces, w którym komórki nowotworowe wykorzystują różne szlaki metaboliczne, by szybko się dzielić, przetrwać i unikać leczenia.
W Onkolmed Lecznica Onkologiczna w Warszawie oferujemy kompleksowe konsultacje u specjalistów: onkologów, endokrynologów, urologów, radiologów i wielu innych, którzy posiadają doświadczenie w diagnostyce i terapii nowoczesnymi metodami celowanymi, opartymi na najnowszej wiedzy medycznej i wynikach badań klinicznych.
Zapraszamy na konsultacje oraz specjalistyczne badania diagnostyczne, takie jak PET, badania molekularne, czy testy metaboliczne, które pozwolą nam dobrać najlepszą terapię dla Ciebie lub Twoich bliskich.
Źródła wiedzy i rekomendacje:
Hanahan D., Weinberg R.A. Hallmarks of cancer: the next generation. Cell. 2011;144(5):646-74.
Vander Heiden M.G., Cantley L.C., Thompson C.B. Understanding the Warburg effect: the metabolic requirements of cell proliferation. Science. 2009;324(5930):1029-33.
Pavlova N.N., Thompson C.B. The Emerging Hallmarks of Cancer Metabolism. Cell Metab. 2016;23(1):27-47.
DeBerardinis R.J., Chandel N.S. Fundamentals of cancer metabolism. Sci Adv. 2016;2(5):e1600200.
Latest clinical trials database (clinicaltrials.gov) – informacje o terapii celowanej i inhibitorach mTOR, HIF-1α, FASN.