Charakterystyka kliniczna boreliozy

Co to jest borelioza?

Borelioza to dolegliwość nazywana inaczej chorobą z Lyme lub krętkowicą kleszczową. Po raz pierwszy usłyszano o niej w drugiej połowie lat 80. XX wieku. Za przyczynę jej powstawania uważa się zarażenie bakteriami (Borellia burgdorferi). Bakterie te mogą występować pod kilkoma postaciami (jako krętki i cysty). Te pierwsze charakteryzują się dużą ruchliwością, natomiast cysty (formy przetrwalnikowe) są nieruchome i odporne na antybiotyki, które mogą niszczyć krętki.
Pewne postacie boreliozy wywołują symptomy w okolicy stawowej, natomiast inne dotyczą stanów neurologicznych. Pojawiają się również różnego rodzaju zmiany skórne. Na Medonet Market kupisz suplement diety DuoLife BorelissPro, którego naturalny skład jest pomocny w profilaktyce chorób odkleszczowych oraz łagodzi objawy, gdy dojdzie do zakażenia.

Charakterystyka kliniczna boreliozy

Rumień wędrujący

Rumień wędrujący (EM, erythema migrans) — to wczesna zmiana skórna, która pojawia się na ogół po 3–30 dniach w miejscu ukąszenia kleszcza u 30–60% zakażonych. Powstaje jako plamka, grudka, często z centralnym przejaśnieniem (bull‘s eye) i może osiągać różne rozmiary. U dzieci EM występuje zwykle na skórze głowy, szyi, zaś u dorosłych na kończynch dolnych, w okolicy fałdów pachwinowych. Rumieniowi towarzyszą objawy ogólne zapalenia, takie jak: podwyższona temperatura (39%), bóle głowy (42%), bóle stawów (44%), bóle mięśni (44%) i ogólne złe samopoczucie (54%). U osoby nieleczonej antybiotykami EM ustępuje samoistnie w ciągu 4–12, zwykle 4 tygodni. W niektórych przypadkach dochodzi do rozsiewu krętków drogą krwi lub chłonki do dalej położonych obszarów skóry i powstawania wczesnej rozsianej postaci skórnej boreliozy, zwanej rumieniem wędrującym mnogim (EM multiplex). Zmiany te wyglądem są zbliżone do postaci pierwotnej, różnią się jednak od niej mniejszą średnicą oraz brakiem centralnego przejaśnienia. Brak rumienia wędrującego w wywiadzie nie wyklucza rozpoznania boreliozy.

Chłoniak limfocytowy skóry

Chłoniak limfocytowy skóry (BL, borrelial lymphoma) — stanowi wczesną odpowiedź na infekcję miejscową Borrelia burgdorferi. Zaklasyfikowany jest do grupy rozrostów rzekomochłoniakowatych typu B. Najczęściej ma postać niebolesnego, dobrze odgraniczonego od otoczenia guzka barwy czerwonej lub sinoczerwonej, rzadko bywa rozproszony. Występuje okazjonalnie u około 1% chorych. Na ogół ujawnia się u dzieci, głównie na skórze małżowiny, karku, brodawki sutkowej czy w okolicy moszny. Zmiana jest łagodna. Niekiedy stwierdza się powiększenie regionalnych węzłów chłonnych. Naciek składa się głównie z poliklonalnych limfocytów B i komórek plazmatycznych. Niejednokrotnie w próbkach skóry, pobranych z obszaru zmiany, badania bezpośrednie wykazują obecność krętków.

Neuroborelioza

Neuroborelioza (NB, neuroborreliosis) — jest postacią boreliozy, której zmiany patologiczne i towarzyszące im objawy dotyczą różnych struktur centralnego i obwodowego układu nerwowego. W zależności od czasu utrzymywania się objawów neuroboreliozę dzieli się na wczesną (early NB), kiedy objawy choroby utrzymują się krócej niż 6 miesięcy, i późną (late NB), gdy objawy występują od 6 miesięcy do kilku lub nawet kilkunastu lat od zakażenia. We wczesnym rozsianym stadium do objawów neuroboreliozy zalicza się: porażenie nerwów czaszkowych (szczególnie jedno- lub obustronne n. VII), limfocytarne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i/lub mózgu oraz zapalenie korzeni nerwowych i nerwów. Współistnienie zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, porażenia nerwów czaszkowych i zespołu korzeniowego nazywa się triadą Bannwartha (meningoradiculoneuritis) lub zespołem Garin-Bujadoux-Bannwarth. Zespół ten jest patognomiczny dla neuroboreliozy. Objawy późnej neuroboreliozy obejmują: obwodową, symetryczną polineuropatię, mononeuritis multiplex, objawy udarowe, przewlekłe zapalenie mózgu, rdzenia i opon mózgowych. U niektórych pacjentów występują zaburzenia poznawcze, zaburzenia pamięci i koncentracji.
Kryteria rozpoznania NB nie zostały dotychczas jeszcze opracowane. Przyjmuje się, że do rozpoznania NB powinny być spełnione przynajmniej 2 z 3 poniższych kryteriów:

• objawy neurologiczne neuroboreliozy;
• stwierdzenie pleocytozy płynu mózgowo-rdzeniowego;
• stwierdzenie swoistych przeciwciał przeciwko Borrelia sp. wytwarzanych wewnątrzoponowo.

Zapalenie opon mózgowych częściej występuje u dzieci niż u dorosłych. Manifestuje się ono bólami głowy, sztywnością karku, łagodną encefalopatią. Ostre objawy mogą ustąpić bez leczenia, zaś u chorych nieleczonych łagodne objawy często utrzymują się latami.

Postać sercowa

Postać sercowa (LC, Lyme carditis) występuje u około 5% chorych. Coraz rzadziej dochodzi do zapalenia serca w związku z tym, że borelioza jest szybciej rozpoznawana i skuteczniej leczona. Postać ta manifestuje się: zapaleniem mięśnia sercowego i/lub osierdzia/wsierdzia, zaburzeniami przewodnictwa (blok przedsionkowo-komorowy, blok prawej i lewej odnogi pęczka Hisa), migotaniem przedsionków lub częstoskurczem. Należy ją podejrzewać u osób w młodszym wieku, zwłaszcza płci męskiej, po incydentach omdlenia i w przypadkach wydłużenia odstępu PQ powyżej 300 ms. Następstwem Lyme carditis może być kardiomiopatia.

Zmiany dotyczące układu mięśniowo-stawowego

Zmiany dotyczące układu mięśniowo-stawowego (LA, Lyme arthritis) mogą pojawić się we wczesnej rozsianej lub w późnej fazie choroby. Przebieg kliniczny ma charakter nawracający z ostrymi napadami zapalenia i okresami remisji. Choroba ma przebieg jedno- lub kilkustawowy. Obejmuje najczęściej duże stawy: kolanowe, skokowe, biodrowe, łokciowe, nadgarstkowe, rzadziej stawy drobne rąk, stóp czy stawy skroniowo-żuchwowe. Masywny, niesymetryczny obrzęk stawu, czasami ze znacznym jego uciepleniem i zaczerwienieniem może trwać przez kilka tygodni. Objawy zapalenia stawów po zastosowaniu celowanej antybiotykoterapii zwykle ustępują w ciągu 1–2 miesięcy. Według aktualnych rekomendacji leczenie to nie powinno być powtarzane częściej niż 2–3 razy. Stwierdzenie cech arthritis mimo zastosowania antybiotykoterapii sugeruje wystąpienie opornego zapalenia stawów (antibiotic-resistant arthritis) i wówczas dalsza eradykacja bakterii zależy od identyfikacji DNA krętka w błonie maziowej lub płynie stawowym. W przypadku braku aktywnej infekcji zalecane jest stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych, glikokortykosteroidów dostawowo lub wykonanie synowektomii.
W stadium późnym boreliozy częściej niż we wczesnym występuje zapalenie pochewek ścięgnistych i kaletek maziowych. Rzadko przewlekłe boreliozowe zapalenie stawów przybiera postać przypominającą reumatoidalne zapalenie stawów ze zwężeniem szpar stawowych i obecnością nadżerek.

Przewlekłe zanikowe zapalenie skóry

Przewlekłe zanikowe zapalenie skóry (ACA, acrodermatitis chronica atrophicans; choroba Herxheimera) zaliczane jest do późnych objawów boreliozy, które pojawiają się po kilku latach od zakażenia. Charakteryzują się jednostronnymi rozległymi zmianami skóry dystalnych części ciała na ogół poprzedzonymi siniczym zapalnym stadium obrzękowym. Zmiany mogą dotyczyć także skóry twarzy i tułowia.
Można wyróżnić kilka stadiów ACA, między innymi fazę zapalno-obrzękową (,,objaw błękitnego palca”— zasinienie i obrzęk jednego palca ręki lub stopy; ogniska hiperpigmentacji oraz teleangiektazje), zanikową (,,skóra bibułkowata”, barwy białej) i twardzinopodobną (linijne stwardnienia świadczące o nadmiernym włóknieniu, gdy dochodzi do degradacji włókien elastynowych). Często zmianom skórnym towarzyszy ból, świąd, pieczenie, który może być spowodowany neuropatią obwodową.

Gdzie mogę przebadać się pod kątem boreliozy?

Onkolmed Lecznica Onkologiczna to przychodnia w której przyjmują lekarze rodzinni i specjaliści leczący choroby nowotworowe. Można przyjść na wizytę do lekarza na konsultację i przy okazji zbadać się pod kątem zakażenia boreliozą.

W celu umówienia się na konsultację i badanie na boreliozę skontaktuj się z przychodnią Onkolmed Lecznica Onkologiczna pod numerem telefonu: +48222902337.

Źródła:
journals.viamedica.pl/rheumatology_forum/article/view/47201/37438
medonet.pl/choroby-od-a-do-z/ukaszenia--uzadlenia-i-zadrapania,borelioza---objawy--profilaktyka--leczenie--test-na-borelioze--skutki-choroby,artykul,1577850.html