Wulwektomia – co to za zabieg, kiedy jest konieczny i jak wygląda leczenie?

Wulwektomia to poważny, ale ratujący życie zabieg chirurgiczny polegający na częściowym lub całkowitym usunięciu sromu, czyli zewnętrznych narządów płciowych kobiety. Choć sama nazwa może brzmieć obco, wulwektomia jest stosowana w leczeniu określonych nowotworów narządów płciowych, przede wszystkim raka sromu (carcinoma vulvae), ale także w przypadkach zmian przedrakowych (np. neoplazji sromu VIN – vulvar intraepithelial neoplasia), które nie reagują na leczenie zachowawcze.

Czym jest wulwektomia?

Wulwektomia to operacja polegająca na usunięciu części lub całości zewnętrznych narządów płciowych kobiety. W zależności od zaawansowania zmian nowotworowych oraz lokalizacji guza, może być wykonana:

• jako wulwektomia częściowa – usuwa się jedynie część sromu,

• jako wulwektomia całkowita – usunięcie całego sromu, czasem z przylegającymi tkankami,

• w formie wulwektomii radykalnej – obejmuje także usunięcie węzłów chłonnych pachwinowych i udowych.

Zabieg ten jest najczęściej stosowany w leczeniu raka sromu, który stanowi ok. 5–8% nowotworów żeńskich narządów płciowych.

Kiedy wykonuje się zabieg wulwektomii?

Wskazania do wulwektomii to przede wszystkim:

• rak sromu – zarówno w postaci inwazyjnej, jak i rozległych zmian przedrakowych,

• VIN (vulvar intraepithelial neoplasia) – zmiany przednowotworowe, które nie ustępują po leczeniu miejscowym,

• nawrotowy rak po wcześniejszych zabiegach,

• rak z przerzutami, gdy inne formy leczenia są niewystarczające.

Niektóre przypadki mogą także dotyczyć rzadkich chorób skóry, np. liszaja twardzinowego, który uległ transformacji nowotworowej.

Rodzaje wulwektomii

W zależności od lokalizacji i rozległości nowotworu, wyróżnia się kilka typów zabiegu:

1. Wulwektomia prosta (simple vulvectomy):
   – usunięcie całego sromu bez węzłów chłonnych.

2. Wulwektomia częściowa (partial vulvectomy):
   – usunięcie części sromu z guzem, z zachowaniem zdrowych marginesów.

3. Wulwektomia radykalna (radical vulvectomy):
   – całkowite usunięcie sromu oraz pobliskich węzłów chłonnych.

4. Wulwektomia radykalna jednostronna/dwustronna:
   – usunięcie węzłów chłonnych pachwinowo-udowych po jednej lub obu stronach ciała.

Przebieg zabiegu

Zabieg wykonywany jest w znieczuleniu ogólnym. W zależności od rozległości nowotworu może trwać od 1,5 do nawet 5 godzin. Po jego wykonaniu pacjentka pozostaje pod opieką zespołu medycznego na oddziale chirurgii onkologicznej.

Po zabiegu:

• zakładany jest dren w miejscu rany operacyjnej,

• rana wymaga regularnej kontroli i opatrunków,

• możliwe jest zastosowanie plastyki rekonstrukcyjnej w celu poprawy komfortu pacjentki.

Leczenie uzupełniające – chemioterapia i radioterapia

W zależności od wyników badania histopatologicznego oraz oceny marginesów onkologicznych, konieczne może być leczenie uzupełniające:

• Radioterapia – stosowana, gdy występują przerzuty do węzłów chłonnych lub marginesy są dodatnie.

• Chemioterapia – rzadziej stosowana, ale może być rozważana w przypadkach nowotworów zaawansowanych lub z przerzutami.

W Onkolmed Lecznica Onkologiczna w Warszawie możliwe jest zaplanowanie kompleksowego leczenia w oparciu o indywidualny przypadek pacjentki.

Powrót do zdrowia po wulwektomii

Rekonwalescencja po operacji zależy od rozległości zabiegu oraz ogólnego stanu zdrowia pacjentki. Okres gojenia trwa zazwyczaj od kilku tygodni do kilku miesięcy.

Co obejmuje rekonwalescencja:

• kontrolę ran pooperacyjnych,

• unikanie wysiłku fizycznego i stosunków płciowych przez kilka tygodni,

• rehabilitację w przypadku obrzęku limfatycznego kończyn dolnych.

Wsparcie psychologiczne i seksualne po operacji

Zabieg wulwektomii znacząco wpływa na jakość życia pacjentki – zarówno fizyczną, jak i psychiczną. Dlatego niezwykle ważne jest wsparcie psychoonkologa, seksuologa oraz specjalistów ds. rehabilitacji seksualnej.

W Onkolmed dostępni są także lekarze ginekolodzy oraz onkolodzy, którzy pomagają pacjentkom w adaptacji pooperacyjnej i powrocie do aktywności życiowej.

Specjaliści zajmujący się leczeniem raka sromu w Onkolmed Lecznica Onkologiczna

W naszej przychodni w Warszawie pacjentki są pod opieką doświadczonych specjalistów:

• Ginekolog onkolog – diagnozuje i kwalifikuje do zabiegu.

• Chirurg onkologiczny – wykonuje operację wulwektomii.

• Radioterapeuta – planuje leczenie uzupełniające.

• Chemioterapeuta – dobiera leczenie systemowe.

• Psychoonkolog– zapewniają wsparcie pooperacyjne.

Diagnostyka raka sromu – jakie badania wykonać?

W Onkolmed oferujemy pełną diagnostykę:

• kolposkopia – badanie oceniające zmiany w obrębie sromu (wykonywane w ośrodku referencyjnym),

• biopsja sromu – potwierdza obecność komórek nowotworowych,

• USG przezpochwowe i przezbrzuszne – ocena sąsiednich struktur,

• rezonans magnetyczny miednicy (MRI) – ocena rozległości nacieku (wykonywane w ośrodku referencyjnym),

• PET-CT – przy podejrzeniu przerzutów (wykonywane w ośrodku referencyjnym),

• cytologia, HPV DNA test – badania przesiewowe.

Zaproszenie na konsultacje i badania w Onkolmed w Warszawie

Jeśli zauważyłaś niepokojące zmiany w obrębie sromu – świąd, pieczenie, guzki lub owrzodzenia – nie czekaj. Skonsultuj się z ginekologiem-onkologiem w Onkolmed Lecznica Onkologiczna w Warszawie.

Zapewniamy:

• szybki dostęp do specjalistów,

• pełną diagnostykę,

• kompleksowe leczenie onkologiczne,

• opiekę psychoonkologiczną.

Źródła:

1. ACOG Practice Bulletin: “Vulvar Cancer” (American College of Obstetricians and Gynecologists, 2023)

2. National Cancer Institute (NCI): Vulvar Cancer Treatment (PDQ)

3. ESGO Guidelines 2022 – Vulvar Cancer Management

4. "Gynecologic Oncology" – Berek & Hacker, 7th Edition

5. Onkolmed Lecznica Onkologiczna – materiały wewnętrzne, konsultacje z lekarzami specjalistami

6. ClinicalTrials.gov – aktualne badania kliniczne nad leczeniem raka sromu