Nowotwory układu chłonnego u kobiet w ciąży – objawy, diagnostyka i leczenie

Nowotwory układu chłonnego to grupa chorób, które mogą występować również u kobiet w ciąży, choć są one stosunkowo rzadkie. Mimo to stanowią poważne wyzwanie diagnostyczne i terapeutyczne, ponieważ lekarze muszą jednocześnie troszczyć się o zdrowie matki i rozwijającego się dziecka. Najczęstszymi nowotworami układu chłonnego występującymi w ciąży są chłoniaki, w tym chłoniak Hodgkina (ziarnica złośliwa) i chłoniaki nieziarnicze (NHL).

Czym są nowotwory układu chłonnego?

Układ chłonny (limfatyczny) odpowiada za odporność organizmu. Składa się z węzłów chłonnych, śledziony, grasicy, migdałków oraz naczyń limfatycznych. Komórki tego układu – głównie limfocyty – zwalczają infekcje i inne zagrożenia.

Nowotwory układu chłonnego powstają, gdy limfocyty zaczynają dzielić się w sposób niekontrolowany, tworząc guz nowotworowy. W ciąży tego rodzaju choroby są bardzo rzadkie – szacuje się, że występują z częstością około 1 na 6000–7500 ciąż.

Najczęstsze rodzaje chłoniaków u kobiet w ciąży

1. Chłoniak Hodgkina (ziarnica złośliwa)
   – Stanowi około 30–40% przypadków nowotworów układu chłonnego w ciąży.
   – Zwykle rozwija się powoli i daje szansę na skuteczne leczenie nawet w czasie ciąży.

2. Chłoniaki nieziarnicze (Non-Hodgkin lymphoma, NHL)
   – Są bardziej agresywne.
   – Wymagają szybszego wdrożenia terapii, często już w trakcie ciąży.

Objawy chłoniaków u kobiet w ciąży

Objawy chłoniaków mogą być mylone z dolegliwościami typowymi dla ciąży, dlatego tak ważna jest czujność i dokładna diagnostyka. Uważaj na poniższe symptomy:

• Pojawienie się powiększonych, niebolesnych węzłów chłonnych (np. na szyi, pod pachami, w pachwinach),

• Gorączka bez infekcji,

• Nadmierna potliwość nocna,

• Utrata masy ciała (niezwiązana z ciążą),

• Silne zmęczenie,

• Kaszel, duszność, ból w klatce piersiowej (gdy guz zajmuje śródpiersie),

• Powiększenie śledziony lub wątroby.

Diagnostyka nowotworów układu chłonnego w ciąży

Diagnostyka nowotworów chłonnych w ciąży wymaga ostrożności i indywidualnego podejścia. W Onkolmed Lecznica Onkologiczna w Warszawie wykonujemy kompleksowe badania diagnostyczne, dostosowane do stanu pacjentki.

Etapy diagnostyczne:

1. Wywiad lekarski i badanie fizykalne
   – Ocena węzłów chłonnych, śledziony, objawów ogólnych.

2. Badania obrazowe:
   – USG jamy brzusznej i szyi – całkowicie bezpieczne w ciąży, pozwala wykryć powiększone węzły chłonne.
   – Rezonans magnetyczny (MRI) – można wykonać bez kontrastu, gdy konieczne jest dokładniejsze zobrazowanie zmian.
   – RTG i TK (tomografia komputerowa) są stosowane tylko w uzasadnionych przypadkach i przy ochronie płodu.

3. Biopsja węzła chłonnego –
   – Kluczowa dla rozpoznania. Najczęściej wykonuje się biopsję chirurgiczną (wycięcie całego węzła) lub cienkoigłową (BAC).

4. Badania laboratoryjne:
   – Morfologia krwi, OB, CRP, LDH (dehydrogenaza mleczanowa), poziomy limfocytów i markerów nowotworowych.

Leczenie chłoniaków u kobiet w ciąży

W Onkolmed Lecznica Onkologiczna opracowujemy indywidualny plan leczenia, który uwzględnia typ nowotworu, jego zaawansowanie, wiek ciążowy oraz ogólny stan zdrowia matki.

Najważniejsze zasady leczenia:

1. Leczenie może być prowadzone w ciąży – zwłaszcza w II i III trymestrze. Wczesna interwencja zwiększa szanse przeżycia matki i zdrowia dziecka.

2. Chemioterapia
   – Standardem jest stosowanie schematów leczenia takich jak ABVD (dla chłoniaka Hodgkina) lub CHOP (dla chłoniaków nieziarniczych).
   – Chemioterapię zwykle wprowadza się od II trymestru, kiedy ryzyko dla płodu jest znacznie mniejsze.

3. Radioterapia
   – Rzadko stosowana w ciąży, ale możliwa w wybranych przypadkach z zastosowaniem zabezpieczenia płodu.

4. Poród i dalsze leczenie
   – W przypadkach zaawansowanych nowotworów często planuje się wcześniejsze zakończenie ciąży (po 34. tygodniu), by kontynuować intensywną terapię po porodzie.

Specjaliści, którzy zajmują się chłoniakami u kobiet w ciąży w Onkolmed:

• Onkolog kliniczny – nadzoruje całość leczenia.

• Chemioterapeuta – odpowiedzialny za wdrożenie bezpiecznej farmakoterapii.

• Ginekolog-położnik – monitoruje przebieg ciąży i rozwój płodu.

• Radiolog – wykonuje badania obrazowe, interpretacja wyników.

• Hematolog – ocenia zaburzenia krwi i układu chłonnego.

• Neurolog i neurochirurg – gdy nowotwór nacieka struktury układu nerwowego.

• Endokrynolog – monitoruje hormonalne zmiany wpływające na ciążę i nowotwór.

Bezpieczeństwo dziecka a leczenie matki

Wieloośrodkowe badania wykazały, że leczenie onkologiczne w II i III trymestrze jest stosunkowo bezpieczne dla płodu. Dzieci rodzą się zdrowe, choć wymagają częstszej kontroli pediatrycznej.

Dlaczego szybka diagnostyka jest kluczowa?

• Wczesne rozpoznanie chłoniaka zwiększa szanse wyleczenia.

• Im szybciej rozpoczęta terapia, tym mniejsze ryzyko przerzutów i powikłań.

• Odpowiednio poprowadzone leczenie pozwala na urodzenie zdrowego dziecka i wyleczenie matki.

Zaproszenie do Onkolmed Lecznica Onkologiczna w Warszawie

Jeśli jesteś w ciąży i zauważyłaś niepokojące objawy – nie czekaj. W Onkolmed oferujemy:

• Szybką diagnostykę i konsultacje z zespołem specjalistów,

• Nowoczesne metody obrazowania i biopsji,

• Leczenie onkologiczne bezpieczne dla kobiet w ciąży,

• Kompleksową opiekę interdyscyplinarną.

Źródła i opracowania naukowe:

1. Azim HA Jr, Pavlidis N, Peccatori FA. "Treatment of the pregnant mother with cancer: a systematic review on the use of cytotoxic, endocrine, targeted agents and immunotherapy during pregnancy." Cancer Treat Rev. 2010 Feb;36(2):101-9.

2. Cardonick E, et al. "Chemotherapy during pregnancy: a review of the literature." Obstet Gynecol Surv. 2004.

3. National Comprehensive Cancer Network (NCCN). Guidelines for Hodgkin and Non-Hodgkin Lymphoma.

4. American Society of Clinical Oncology (ASCO). Clinical Practice Guidelines.

5. Sznurkowski JJ. "Leczenie nowotworów w czasie ciąży." Ginekologia Polska, 2021.

6. Onkolmed Lecznica Onkologiczna – materiały wewnętrzne i doświadczenie kliniczne specjalistów.