Gastrektomia częściowa i całkowita w leczeniu raka żołądka

Wprowadzenie

Rak żołądka jest jedną z najczęściej występujących chorób nowotworowych przewodu pokarmowego, a jego leczenie wymaga wielospecjalistycznego podejścia ścisłej współpracy chirurga, onkologa, radioterapeuty i chemioterapeuty. Główną metodą leczenia miejscowo zaawansowanego raka żołądka jest resekcja chirurgiczna obejmująca gastrektomię częściową lub całkowitą, podparta odpowiednio dobraną terapią uzupełniającą. Wybór rodzaju zabiegu zależy od lokalizacji guza, stopnia zaawansowania choroby oraz ogólnego stanu pacjenta. Celem artykułu jest szczegółowe omówienie wskazań do poszczególnych metod oraz prezentacja kompleksowej oferty diagnostyczno–terapeutycznej Onkolmed Lecznica Onkologiczna w Warszawie.

Wskazania do gastrektomii częściowej

Rodzaje gastrektomii częściowej

Gastrektomia częściowa (subtotala, także dystalna) polega na resekcji zmienionego chorobowo odcinka żołądka, najczęściej w jego odźwiernikowej części. Wykonuje się ją w przypadku guzów zlokalizowanych w części dalszej, gdy możliwe jest uzyskanie marginesu resekcji ≥5 cm bez konieczności usuwania całego żołądka.

Wskazania kliniczne

Główne wskazania do gastrektomii częściowej obejmują raki w zaawansowaniu T1–T2 bez naciekania okolicznych struktur oraz pacjentów, u których zachowanie proksymalnej części żołądka pozwala na lepszą jakość życia po zabiegu. Ponadto chirurdzy coraz częściej wybierają resekcję subtotalsubtotalną u chorych z ograniczonymi zmianami rozsianymi do wnęki żołądka przy zachowaniu odpowiedniego marginesu onkologicznego.

Techniką laparoskopową

Zabiegi dystalnej gastrektomii w technice laparoskopowej zyskują na popularności ze względu na szybszą rekonwalescencję i mniejszą utratę krwi, potwierdzoną 5-letnimi wynikami przeżycia porównującymi laparoskopowo wspomaganą i otwartą resekcję dystalną. Laparoskopowa gastrektomia częściowa jest uznawana za równoważną wczesnym pacjentom z otwartą metodą chirurgiczną, przy jednoczesnym skróceniu hospitalizacji i obniżeniu wskaźnika powikłań około­operacyjnych.

Wskazania do gastrektomii całkowitej

Zasady kwalifikacji

Gastrektomia całkowita wskazana jest w guzach umiejscowionych w górnej części żołądka (fundus, kaloryczny odźwiernik) lub w przypadkach, gdy resekcja częściowa nie zapewnia marginesu onkologicznego. Zaleca się ją również w zaawansowanych zmianach T3–T4 czy przy obecności zmian wieloogniskowych w obrębie jamy żołądka.

Technika chirurgiczna

W technice otwartej lub laparoskopowej wykonuje się całkowite wycięcie żołądka wraz z przyległym fragmentem przełyku i węzłami chłonnymi grup 1–3 zgodnie z zaleceniami ESMO. Nowoczesne podejście minimalnie inwazyjne, łączące gastrektomię całkowitą z ochroną wnęki śledzionowej, wykazuje dobre wyniki onkologiczne i niską śmiertelność około­operacyjną.

Konsekwencje pooperacyjne

Po gastrektomii całkowitej pacjent wymaga rekonstrukcji przewodu pokarmowego, najczęściej metodą Roux-en-Y, co pozwala na utrzymanie pasażu pokarmowego i redukcję objawów zespołu poposiłkowej hipoglikemii. Edukacja dietetyczna i psychoonkologiczna odgrywa kluczową rolę w adaptacji pacjenta do życia bez żołądka.

Metody diagnostyczne

Badania endoskopowe i histopatologia

Podstawą diagnostyki raka żołądka jest gastroskopia z pobraniem wycinków do badania histopatologicznego, co pozwala na potwierdzenie typu histologicznego guza i stopnia zróżnicowania. W Onkolmed można wykonywać zaawansowane badania histopatologiczne i immunohistochemiczne dzięki współpracy z certyfikowanymi laboratoriami.

Obrazowanie radiologiczne

Do oceny zaawansowania lokalnego i naciekania struktur sąsiednich stosuje się tomografię komputerową jamy brzusznej i miednicy mniejszej oraz rezonans magnetyczny przy podejrzeniu naciekania przepony czy naczyń dużego kalibru. Poszerzony protokół obejmuje także ultrasonografię endoskopową dla dokładnej oceny głębokości naciekania ściany żołądka.

Badania molekularne

Współczesne podejście rekomenduje oznaczanie ekspresji HER2 i profilu mikrosatelitarnej niestabilności MSI, co pozwala na dobór terapii celowanej oraz immunoterapii. Badania genetyczne, wykonywane w Onkolmed, umożliwiają wykrycie dziedzicznych zespołów predysponujących, jak mutacje CDH1.

Metody leczenia uzupełniającego

Chemioterapia perioperacyjna

U pacjentów z zaawansowaniem ≥T2 lub zajętymi węzłami chłonnymi zaleca się chemioterapię przed i po operacji, co istotnie poprawia przeżycie 5-letnie w porównaniu z samą chirurgią. Standardowe schematy opierają się na połączeniu fluoropirimidyn i platyny, np. FLOT.

Radioterapia i immunoterapia

Radioterapię rozważa się u chorych z niecałkowitym usunięciem guza lub w przypadku wznowy miejscowej. Immunoterapia (np. inhibitory PD-1) znajduje zastosowanie w zidentyfikowanych przypadkach MSI-H lub po niepowodzeniu wielolekowych schematów chemicznych.

Zespół specjalistów Onkolmed

W Onkolmed Lecznica Onkologiczna pacjent otoczony jest przez wielodyscyplinarny zespół:

• Onkolog kliniczny – koordynuje chemioterapię i immunoterapię.

• Chirurg onkolog – wykonuje gastrektomie częściowe i całkowite metodami otwartymi i laparoskopowymi.

• Radioterapeuta – planuje i prowadzi radioterapię uzupełniającą.

• Psychoonkolog – wspiera pacjenta w adaptacji pooperacyjnej.

• Genetyk kliniczny – ocenia ryzyko dziedzicznych zespołów nowotworowych i zaleca badania molekularne.

Zaproszenie na konsultacje i badania

Serdecznie zapraszamy na konsultacje do Onkolmed Lecznica Onkologiczna w Warszawie, gdzie zapewniamy kompleksową diagnostykę i leczenie raka żołądka. Skontaktuj się z nami, by umówić wizytę u specjalistów i wykonać pełny pakiet badań przedoperacyjnych w naszym laboratorium.

Źródła

1. ESMO Clinical Practice Guideline – Gastric Cancer

2. Krajowy Rejestr Nowotworów: Rak żołądka – leczenie chirurgiczne

3. NCI PDQ®: Gastric Cancer Treatment

4. American Cancer Society: Tests for Stomach Cancer

5. Shao et al., 5-Year Survival Outcomes of Laparoscopy-Assisted vs Open Distal Gastrectomy

6. Wang et al., Outcomes of Laparoscopic Total Gastrectomy Combined With Spleen-Preserving Splenic Hilar Lymphadenectomy

7. Polski konsensus diagnostyki i leczenia raka żołądka

8. StatPearls: Gastric Cancer Diagnosis and Treatment

9. Onkolmed Lecznica Onkologiczna – opis konsultacji i badań

10. Onkolmed Lecznica Onkologiczna – oferta badań laboratoryjnych i obrazowych

11. Shenoy et al., Top Gastric Cancer Articles from 2022 and 2023 – Review

12. NCCN Guidelines Insights: Gastric Cancer

13. NCI: Treatment of Stomach Cancer overview

14. Medycyna Praktyczna: Rak żołądka, rozdz. Chirurgia żołądka

15. A Comprehensive and Comparative Review of Global Gastric Cancer Treatment Guidelines