08 Maj 2025
Esophagektomia otwarta i minimalnie inwazyjna, kiedy się stosuje i na czym polega
Streszczenie
Esophagektomia to podstawowy zabieg chirurgiczny stosowany w leczeniu raka przełyku oraz zaawansowanej dysplazji przełykų, wykonywany zarówno w technice otwartej, jak i minimalnie inwazyjnej. Otwarte techniki (Ivor Lewis, McKeown, dostępu przez przeponę) pozostają standardem w przypadkach zaawansowanych guzów, skomplikowanej anatomii lub konieczności szerokiej limfadenektomii. Minimalnie inwazyjne esophagektomie (MIE) – laparoskopowe, torakoskopowe lub hybrydowe – oferują korzyści w postaci mniejszej śmiertelności okołooperacyjnej i krótszej hospitalizacji, szczególnie u pacjentów we wczesnym lub średniozaawansowanym stadium choroby. Decyzję o wyborze techniki podejmuje zespół wielodyscyplinarny, uwzględniając wydolność pacjenta, lokalizację guza oraz wyniki badań obrazowych i endoskopowych. W Onkolmed Lecznica Onkologiczna w Warszawie oferujemy pełen zakres diagnostyki oraz zarówno otwarte, jak i minimalnie inwazyjne techniki esophagektomii, koordynowane przez doświadczonych chirurgów onkologów, radiologów, chemioterapeutów i radioterapeutów wykonywane w szpitalach, w których pracują nasi lekarze.
1. Wskazania do esophagektomii
1.1 Nowotwory złośliwe
Esophagektomia jest wskazana u pacjentów z pierwotnym rakiem przełyku (gruczolakorak lub rak płaskonabłonkowy) w stadium zaawansowanym, ale wciąż resekcyjnym, po wykluczeniu odległych przerzutów.
Minimalnie inwazyjne esophagektomie zaleca się u pacjentów o dobrym stanie ogólnym, bez masywnych zmian węzłowych i wczesnym lub pośrednim stadium choroby (T1–T3, N0–N1).
1.2 Dysplazja wysokiego stopnia i choroba Barretta
Wysokiego stopnia dysplazja w przebiegu zespołu Barretta, niereagująca na leczenie endoskopowe, może być wskazaniem do esophagektomii oszczędzającej część piersiową przełyku.
1.3 Wskazania palliatywne
U pacjentów z zaawansowaną chorobą i objawami utrudniającymi przełykanie, esophagektomia palliacyjna może poprawić jakość życia, choć częściej stosuje się stenty i radioterapię bezpośrednio łagodzącą objawy.
2. Diagnostyka i przygotowanie do zabiegu
2.1 Obrazowanie
Przed decyzją o esophagektomii wykonuje się endoskopię z pobraniem wycinków, ultrasonografię endoskopową (EUS) do oceny głębokości nacieku oraz limfadenektomii oraz tomografię komputerową (TK) i PET/CT w celu wykluczenia odległych przerzutów.
2.2 Ocena sprawności ogólnej
Wymagana jest ocena wydolności oddechowej (spirometria), układu krążenia (EKG, echokardiografia) oraz konsultacja anestezjologiczna, by minimalizować ryzyko okołooperacyjne.
2.3 Neoadjuwantowa terapia
Standardowo wdraża się chemioterapię i/lub radioterapię neoadjuwantową (protokół CROSS), co potwierdza długoterminową korzyść przeżycia u chorych na raka przełyku.
3. Technika otwartej esophagektomii
3.1 Ivor Lewis (transthoracic)
Operacja w dwóch etapach: laparotomia z mobilizacją żołądka i limfadenektomią, następnie torakotomia prawostronna, resekcja przełyku i anastomoza w jamie piersiowej.
3.2 McKeown (przezkarkotynowa)
Trzyetapowa procedura: laparotomia, torakotomia, cięcie szyjne i anastomoza szyjna; stosowana przy guzach środkowej części przełyku.
3.3 Dostęp przez przeponę (transhiatal)
Laparotomia i cięcie szyjne bez torakotomii, ograniczona widoczność śródpiersia, mniejsza inwazyjność, ale potencjalnie gorsza limfadenektomia.
4. Technika minimalnie inwazyjna
4.1 Laparoskopia i torakoskopia
MIE polega na mobilizacji żołądka przez laparoskopię i resekcji przełyku przez zabieg torakoskopowy, z anastomozą w klatce piersiowej lub szyi, bez rozcinania ściany klatki piersiowej.
4.2 Hybrydowe esophagektomie
Łączą laparoskopię z otwartą torakotomią lub odwrotnie; hybrydowy protokół zmniejsza śmiertelność okołooperacyjną w porównaniu z całkowicie otwartą operacją.
4.3 Robotyczne techniki
W ośrodkach referencyjnych rośnie zastosowanie robotów chirurgicznych, umożliwiając większą precyzję w trudnych anatomiach, choć dostępność jest ograniczona.
5. Wyniki kliniczne i powikłania
5.1 Porównanie MIE vs. open
Badanie TIME wykazało mniejszą częstość powikłań płucnych i krótszy pobyt w szpitalu przy MIE, przy równoważnym przeżyciu całkowitym po 3 latach.
5.2 Powikłania
Niezależnie od techniki największym ryzykiem są przecieki anastomotyczne, powikłania oddechowe i zaburzenia chodu żołądkowo-przełykowego; leczenie wymaga współpracy chirurgów, radiologów i dietetyków.
6. Specjaliści i terapie w Onkolmed Lecznica Onkologiczna
Chirurg onkolog – prowadzi esophagektomię otwartą i minimalnie inwazyjną.
Chemioterapeuta onkologiczny – koordynuje neoadjuwantową i adiuwantową chemioterapię.
Radioterapeuta – planuje i wykonuje radiochemioterapię zgodnie z protokołem CROSS.
7. Zaproszenie na konsultacje i badania
Serdecznie zapraszamy Państwa do Onkolmed Lecznica Onkologiczna w Warszawie na konsultacje z naszym zespołem specjalistów oraz pełną diagnostykę i leczenie chirurgiczne raka przełyku. Oferujemy najnowsze techniki esophagektomii otwartej i minimalnie inwazyjnej, kompleksową opiekę onkologiczną oraz indywidualne podejście do każdego pacjenta. Skontaktuj się z nami, aby umówić wizytę i uzyskać szczegółowe informacje na temat dostępnych metod leczenia.
Źródła
Technique of Open Ivor Lewis Esophagectomy
Minimally Invasive Esophagectomy - Medscape
Minimally Invasive Versus Open Esophageal Resection (TIME trial)
Minimally Invasive Approach to Esophagectomy - PMC
StatPearls: Esophageal Reconstruction
MMCTS: Minimally invasive esophagectomy tutorial
Traditional invasive vs. minimally invasive esophagectomy (TIME)
Transhiatal Esophagectomy - StatPearls
Laparoscopic and thoracoscopic esophagectomy
ASCO: The Randomized Controlled CROSS Trial
Mount Sinai: Open esophagectomy description
Stanford Health Care: MIE
Lancet: Minimally invasive versus open oesophagectomy
Medscape: Transhiatal Esophagectomy Technique
AATS Primer: Esophagectomy basics
NEJM: Preoperative Chemoradiotherapy (CROSS)
FDG PET/CT and EUS staging
PMC: EUS staging of esophageal cancer
Medscape: Esophageal Cancer Staging overview
ESMO Clinical Practice Guideline: Oesophageal cancer staging
