Hematologia a nowoczesne terapie – co warto wiedzieć?

Podsumowanie kluczowych informacji

Hematologia to dziedzina, która w ostatnich latach przeżywa prawdziwą rewolucję: standardowe leczenie oparte na cytostatykach uzupełniają teraz terapie celowane, immunoterapia przeciwciałami oraz zaawansowane terapie komórkowe, takie jak CAR-T. Dzięki wprowadzeniu doustnych leków celowanych i możliwości leczenia ambulatoryjnego pacjent może unikać długiego pobytu w szpitalu, zachowując wysoką skuteczność terapii. Nowoczesna diagnostyka hematologiczna – obejmująca morfologię, immunofenotypowanie, biopsję szpiku, badania molekularne i monitorowanie minimalnej resztkowej choroby (MRD) – pozwala na precyzyjne dopasowanie terapii do profilu genetycznego choroby. W Warszawie szczególnie polecamy Poradnię Hematologii Ogólnej i Onkologicznej Onkolmed Lecznica Onkologiczna, gdzie konsultacje prowadzi doświadczony zespół specjalistów pracujących na co dzień w Centrum Onkologii – w tym lek. med. Anna Ejduk (Hematolog Warszawa, poradnia Hematologii Warszawa, Onkolog Warszawa, poradnia onkologiczna Warszawa - Onkolmed). W dalszej części omówimy diagnostykę, najważniejsze klasy nowoczesnych terapii, dostępne metody leczenia w Onkolmed oraz instytucje współpracujące przy transplantacjach.

Rola diagnostyki w hematologii

Morfologia i immunofenotypowanie

Każde rozpoznanie choroby hematologicznej rozpoczyna się od badania morfologii krwi oraz immunofenotypowania komórek szpiku lub krwi obwodowej metodą cytometrii przepływowej. Badanie immunofenotypowe pozwala na precyzyjne zdefiniowanie typu komórek nowotworowych i odróżnienie różnych leukemii czy chłoniaków.

Biopsja, cytologia i histopatologia

W Poradni Hematologii Onkolmed pacjenci mają dostęp do biopsji szpiku, cytologii i badań histopatologicznych, które umożliwiają ocenę architektury szpiku oraz dokładną analizę morfologiczną komórek (Onkolog Warszawa, poradnia onkologiczna Warszawa - Onkolmed). Te metody są kluczowe dla postawienia ostatecznego rozpoznania, zwłaszcza przy rzadkich lub nietypowych postaciach choroby.

Badania molekularne i monitorowanie MRD

Diagnostyka molekularna wykorzystuje techniki PCR oraz sekwencjonowania nowej generacji (NGS), pozwalając na identyfikację mutacji napędowych (np. BCR-ABL1 w CML czy mutacje IDH1/2 w AML) oraz monitorowanie minimalnej resztkowej choroby (MRD) z czułością do 0,001%. Dzięki temu lekarze mogą wcześnie wykrywać nawroty i modyfikować terapię, co znacząco wpływa na rokowanie pacjenta.

Nowoczesne terapie celowane

Inhibitory kinaz tyrozynowych (TKI)

Przełomem w leczeniu przewlekłej białaczki szpikowej (CML) było wprowadzenie imatynibu w 2000 r., co pozwoliło obniżyć śmiertelność z 10–20% do 1–2% rocznie. Obecnie stosuje się kolejne generacje TKI: dasatinib, nilotinib, bosutinib, ponatinib oraz asciminib (inhibitor allosteryczny BCR-ABL1), które poprawiają wskaźniki odpowiedzi i umożliwiają osiągnięcie remisji nawet przy oporności na leczenie początkowe.

Terapie celowane w AML i innych białaczkach

W ostrej białaczce szpikowej (AML) coraz większe znaczenie mają inhibitory FLT3, IDH1/2, a także nowe związki blokujące białko menina czy przeciwciała złączone z toksyną (ADC) przeciwko CD123. Refundacja w Polsce inhibitorów IDH1 w połączeniu z azacytydyną trzykrotnie wydłużała medianę całkowitego przeżycia w opublikowanych badaniach klinicznych.

Inhibitory BTK w CLL

W przewlekłej białaczce limfocytowej (CLL) kluczową rolę odgrywają inhibitory kinazy Brutona (BTK), takie jak ibrutinib, akalabrutinib i zanubrutinib, a w najnowszej odsłonie – odwracalne inhibitory (pirtobrutinib) oraz degradery BTK (NX-5948). Te leki doprowadziły do głębokich remisji i poprawy jakości życia pacjentów.

Immunoterapia i przeciwciała monoklonalne

Przeciwciała anty-CD20 i anty-CD38

Monoklonalne przeciwciała, takie jak rituximab i obinutuzumab (CD20) w chłoniakach czy daratumumab (CD38) w szpiczaku mnogim, zmieniły standard leczenia, wprowadzając chemioterapię skojarzoną z immunoterapią, co poprawia odsetek remisji i czas przeżycia pacjentów.

Bispecyficzne przeciwciała i Engagery

Blinatumomab, bispecyficzny Engager (BiTE) łączący CD3 i CD19, oraz nowo refundowane w Polsce glofitamab (CD20×CD3) dają możliwość leczenia chorych z chłoniakiem grudkowym, DLBCL oraz szpiczakiem plazmocytowym w warunkach ambulatoryjnych.

Terapie komórkowe: CAR-T

Chimeric Antigen Receptor T-cell (CAR-T) to przełomowa terapia komórkowa dla schorzeń B-komórkowych. W Polsce pierwsze leczenie CAR-T wykonano w listopadzie 2019 r., a dostępne produkty to axicabtagene ciloleucel i tisagenlecleucel – stosowane w opornym/nawrotowym DLBCL oraz ALL u dzieci i młodych dorosłych. Remisja występuje u 70–90% leczonych pacjentów. Terapia wiąże się jednak z ryzykiem zespołu uwalniania cytokin (CRS) i neurotoksyczności (ICANS), wymagających specjalistycznego monitorowania.

Dostępność terapii w Onkolmed i współpraca z ośrodkami

• Onkolmed Lecznica Onkologiczna to prywatna przychodnia onkologiczna na Ursynowie w Warszawie, założona w 2010 r., oferująca chemioterapię, immunoterapię, radioterapię oraz udział w badaniach klinicznych.

• Poradnia Hematologii Ogólnej i Onkologicznej w Onkolmed prowadzi pełną diagnostykę hematologiczną (badania krwi, biopsje, cytometria, USG, biopsje​ histopatologiczne) oraz konsultacje z lek. med. Anną Ejduk – hematologiem z wieloletnim doświadczeniem.

• Lekarze Onkolmed na co dzień pracują w Centrum Onkologii w Warszawie, co zapewnia pacjentom dostęp do najnowszych standardów terapii i technologii medycznych.

• Pacjenci wymagający transplantacji komórek krwiotwórczych kierowani są do wyspecjalizowanych ośrodków, m.in. Department of Lymphoid Malignancies MSCI Warszawa (HCT Unit).

• W razie potrzeby wykonywane są badania HLA i pobieranie komórek krwiotwórczych w wyspecjalizowanych ośrodkach współpracujących z Onkolmed.

Zaproszenie na konsultacje

Drogi Czytelniku, jeśli podejrzewasz u siebie zaburzenia układu krwiotwórczego lub chcesz skonsultować wyniki badań, zapraszamy do Poradni Hematologii Ogólnej i Onkologicznej Onkolmed Lecznica Onkologiczna w Warszawie. Umów się z lek. med. Anną Ejduk pod numerem +48 22 290 23 37 lub poprzez formularz online. Twoje zdrowie jest dla nas priorytetem! (Hematolog Warszawa, poradnia Hematologii Warszawa)

Źródła

1. Hematologia w 2024, Prof. dr hab. n. med. Krzysztof Giannopoulos, Hematoonkologia.pl, 22 października 2024,

2. Poradnia Hematologii Ogólnej i Onkologicznej, Onkolmed Lecznica Onkologiczna, Hematologia, konsultacje i diagnostyka,

3. Onkolmed Lecznica Onkologiczna – O nas, współpraca z Centrum Onkologii w Warszawie,

4. Monoklonalne przeciwciała w immunoterapii nowotworów, Manjeet Kothari i in., Antibodies 2025, MDPI,

5. Where dreams come true: CAR-T cell therapy in Poland!, Jan Styczyński i in., ResearchGate, 2022,

6. Chronic myeloid leukemia: 2025 update on diagnosis, therapy, and monitoring, Elias Jabbour i in., Am. J. Hematol. (Wiley),

7. Minimal residual disease – Detection & metody, Wikipedia,

8. Philadelphia chromosome – BCR::ABL1 translocation, Wikipedia,

9. Role of NGS in hematologic malignancies, Blood Research.or.kr,

10. Immunofenotypowanie szpiku – Hematoonkologia.pl,

11. Current status & future directions in AML, Nat. Rev. Hematol. 2024,

12. Covalent BTK inhibitors in CLL: ibrutinib, acalabrutinib, zanubrutinib, PubMed,

13. Nowoczesne terapie w Onkolmed: chemioterapia, immunoterapia, radioterapia, badania kliniczne, ZnanyLekarz.pl,

14. Metody diagnostyczne Onkolmed: biopsje, cytologia, USG, badania krwi i moczu,

15. Department of Lymphoid Malignancies, MSCI Warszawa – HCT Unit, OECI PDF,