Rola hematologa w leczeniu anemii i innych schorzeń krwi

Poniższy artykuł w przystępny sposób omawia rolę hematologa w diagnostyce i leczeniu anemii oraz innych schorzeń krwi. Dowiesz się, czym zajmuje się hematolog, jakie metody diagnostyczne i terapeutyczne stosuje, a także jakie usługi w tym zakresie oferuje Onkolmed Lecznica Onkologiczna w Warszawie. Przedstawiamy także zaproszenie na konsultacje i badania oraz wykaz specjalistów dostępnych w naszej placówce.

Czym zajmuje się hematolog?

Hematolog to lekarz specjalizujący się w diagnozowaniu, leczeniu i profilaktyce chorób krwi, szpiku kostnego i układu chłonnego. W swojej praktyce zajmuje się zarówno schorzeniami nienowotworowymi (np. różne typy anemii, skazy krwotoczne, zaburzenia krzepnięcia), jak i nowotworami hematologicznymi (białaczki, chłoniaki, szpiczak mnogi).

Wykształcenie i kompetencje

Hematolog przechodzi standardową ścieżkę – studia medyczne, rezydenturę z medycyny wewnętrznej lub pediatrii oraz 2–4-letnie szkolenie specjalizacyjne z hematologii/onkologii. Dzięki temu potrafi wykonywać i interpretować zaawansowane badania (np. biopsję szpiku, badania cytogenetyczne), a także prowadzić leczenie skomplikowanych stanów klinicznych.

Rola hematologa w diagnostyce anemii

Anemia jest najczęstszym zaburzeniem hematologicznym. Hematolog podejmuje działania, gdy ogólne przyczyny anemii nie są jasne lub gdy leczenie empiryczne nie przynosi efektu.

Wywiad i badanie przedmiotowe

Lekarz zbiera szczegółowy wywiad dotyczący objawów (osłabienie, bladość, duszność), chorób przewlekłych czy stosowanych leków, a także wykonuje pełne badanie fizykalne w celu wykrycia oznak krwawienia czy powiększenia wątroby i śledziony.

Badania laboratoryjne podstawowe

1. Morfologia z rozmazem (CBC) – określa liczbę krwinek czerwonych, poziom hemoglobiny i hematokrytu. Norma hemoglobiny: 12–16 g/dl u kobiet, 14–18 g/dl u mężczyzn.

2. Retikulocyty – ocena zdolności szpiku do produkcji erytrocytów.

Badania specjalistyczne

• Żelazo, ferrytyna, TIBC – różnicowanie niedoborów i stanów zapalnych.

• Witamina B12 i kwas foliowy – w diagnostyce makrocytowych postaci anemii.

• EPO (erytropoetyna) – ocena pierwotnej czy wtórnej przyczyny niedokrwistości w przewlekłych chorobach nerek.

• Biopsja szpiku – wskazana w podejrzeniu mielodysplazji, aplazji szpiku czy nowotworów .

Rola hematologa w leczeniu anemii

Suplementacja i leczenie farmakologiczne

• Anemia z niedoboru żelaza – doustna lub dożylna suplementacja żelaza; leczenie trwa zwykle kilka miesięcy aż do uzupełnienia zapasów ferrytyny.

• Anemia megaloblastyczna – uzupełnianie witaminy B12 lub foliowej, często w postaci zastrzyków lub dawek wysokich doustnych.

• Niedokrwistość chorób przewlekłych (np. CKD) – stosowanie agonistów receptora EPO (ESA) w celu stymulacji erytropoezy.

Przetoczenia krwi i preparaty krwiopochodne

Przetoczenia erytrocytarne są wskazane przy ciężkich objawach klinicznych (Hb < 7 g/dl) lub gdy terapia przyczynowa wymaga czasu.

Leczenie przyczynowe

Hematolog wdraża terapie ukierunkowane na przyczynę:

• Choroby autoimmunologiczne – immunosupresja w aplazji czy autoimmunohemolizach .

• Mielodysplazja i inne zaburzenia szpiku – chemioterapia, przeszczep allogeniczny szpiku .

Monitorowanie i opieka długoterminowa

Regularne kontrole laboratoryjne pozwalają na ocenę skuteczności leczenia oraz wczesne wykrycie nawrotu lub powikłań.

Rola hematologa w leczeniu innych schorzeń krwi

Skazy krwotoczne

• Choroba von Willebranda – leczenie desmopresyną i koncentratami czynnika von Willebranda.

• Hemofilia – substytucja brakującego czynnika krzepnięcia.

Zaburzenia krzepnięcia

• Zakrzepica i trombofilia – diagnostyka genetyczna i przeciwzakrzepowe leczenie długoterminowe.

Nowotwory układu krwiotwórczego

• Białaczki i chłoniaki – chemioterapia, immunoterapia, przeszczepy komórek macierzystych.

• Szpiczak mnogi – leki celowane, immunomodulujące, przeszczepy autologiczne.

Inne zaburzenia

• MDS (zespół mielodysplastyczny) oraz niedokrwistość aplastyczna – przeszczepy szpiku, immunoterapia, czynniki wzrostu.

Metody diagnostyczne i lecznicze dostępne w Onkolmed Lecznica Onkologiczna

1. Laboratorium hematologiczne: pełna morfologia, retikulocyty, markery żelaza i witamin, badania koagulologiczne.

2. Biopsja i aspiracja szpiku: pod kontrolą USG lub RTG.

3. Przetoczenia krwi i preparatów krwiopochodnych: zgodnie z aktualnymi wytycznymi PTP i EHA.

4. Terapie celowane i immunosupresyjne: w aplazji szpiku i chorobach autoimmunologicznych.

5. Współpraca interdyscyplinarna: onkolog, chirurg, transfuzjolog, nefrolog, endokrynolog.

Specjaliści Onkolmed angażowani w opiekę hematologiczną

• hematolog-onkolog, specjalista ds. anemii i chorób szpiku

• neurolog dziecięcy, konsultacje w hematologicznych powikłaniach neurologicznych

Zaproszenie na konsultacje i badania

Serdecznie zapraszamy na konsultacje hematologiczne oraz kompleksową diagnostykę anemii i innych schorzeń krwi do Onkolmed Lecznica Onkologiczna w Warszawie. Zapewniamy opiekę wykwalifikowanych specjalistów, nowoczesne metody diagnostyczne i leczenie według najnowszych wytycznych.

Źródła

1. Anemia and hematology: How a hematologist can help. Medical News Today.

2. Anemia – Diagnosis & treatment. Mayo Clinic.

3. Anemia. American Society of Hematology.

4. What is a Hematologist? Cleveland Clinic.

5. Iron-Deficiency Anemia. American Society of Hematology.

6. Hematologists – What They Do. WebMD.

7. Hematology. Johns Hopkins Medicine.

8. Anemia – Causes, signs & treatment. VOA Hematologists.

9. Evaluation of Anemia. Merck Manual Professional Edition.

10. Iron Deficiency Anemia Doctors. Healthgrades.

11. Hematologist-Oncologists and What They Do. Verywell Health.

12. An Overview of Aplastic Anemia. Verywell Health.