Diagnostyka hematologiczna – jakie badania zleca hematolog?

Krótkie podsumowanie

Diagnostyka hematologiczna to zestaw specjalistycznych badań służących ocenie elementów krwi i funkcjonowania układu krwiotwórczego, niezbędnych przy rozpoznawaniu anemii, zaburzeń krzepnięcia, chorób szpiku oraz nowotworów układu krwiotwórczego. W ramach wstępnej diagnostyki wykonuje się morfologię krwi obwodowej, rozmaz ręczny, oznaczenia układu krzepnięcia (PT/INR, APTT), parametry retikulocytarne oraz oznaczenia biochemiczne takie jak ferrytyna, żelazo czy LDH. Zaawansowane metody obejmują immunofenotypowanie krwi i szpiku, badania cytogenetyczne (FISH, PCR), biopsję szpiku oraz elektroforezę białek surowicy. Obrazowanie (USG jamy brzusznej, RTG klatki piersiowej, PET-CT) jest często niezbędne przy ocenie powiększonych węzłów chłonnych i zmian narządowych. Higiena diagnostyki i interpretacja wyników leżą w gestii hematologa, we współpracy z onkologiem, radiologiem, chemioterapeutą i radioterapeutą. W Onkolmed Lecznica Onkologiczna w Warszawie oferujemy pełen zakres konsultacji hematologicznych, diagnostykę laboratoryjną oraz nowoczesne terapie zgodne z aktualnymi wytycznymi.

Co to jest diagnostyka hematologiczna?

Diagnostyka hematologiczna to zbiór badań laboratoryjnych, obrazowych i inwazyjnych ukierunkowanych na ocenę:

• ilości i jakości krwinek (erytrocytów, leukocytów, płytek) oraz ich parametrów morfologicznych,

• funkcji układu krzepnięcia,

• parametrów biochemicznych odzwierciedlających procesy produkcji i niszczenia komórek krwi (żelazo, ferrytyna, LDH, bilirubina),

• wyników badań genetycznych i immunologicznych, służących precyzyjnemu określeniu typu zaburzenia lub nowotworu,

• obrazowania narządowego, pozwalającego na ocenę węzłów chłonnych, śledziony czy wątroby.

Kiedy zgłosić się do hematologa?

Powinieneś skonsultować się z hematologiem, gdy wystąpią:

• objawy ogólne: przewlekłe osłabienie, duszność, bladość skóry, krwawienia, łatwe siniaczenie,

• nieprawidłowości w podstawowych badaniach, wykryte podczas rutynowej morfologii lub odczynu Biernackiego (OB),

• podejrzenie chorób układu krzepnięcia: skazy krwotoczne, zakrzepica, powiększone węzły chłonne czy śledziona,

• monitorowanie leczenia onkologicznego: kontrola efektów ubocznych chemioterapii, potrzeba transfuzji krwi.

Podstawowe badania laboratoryjne

Morfologia krwi obwodowej

Morfologia jest pierwszym krokiem w diagnostyce hematologicznej. Obejmuje:

• liczbę erytrocytów, leukocytów i płytek,

• stężenie hemoglobiny i hematokrytu,

• wskaźniki erytrocytarne (MCV, MCH, MCHC).

Nieprawidłowości wskazują na anemię, infekcje, stany zapalne, czy zaburzenia szpiku.

Rozmaz ręczny i automatyczny

Rozmaz pozwala na ocenę kształtu komórek i wykrycie blastów (nowotworowych prekursorów), a także detekcję mikroaglutynin i pasożytów krwi.

Badania układu krzepnięcia

Standardowe testy:

• PT/INR – ocena zewnętrznej drogi krzepnięcia,

• APTT – badanie wewnętrznej drogi,

• fibrynogen i D-dimer – w ocenie ryzyka zakrzepowego i krwotocznego.

Parametry retikulocytarne

Oznaczenie liczby retikulocytów informuje o zdolności szpiku do produkcji erytrocytów, istotne w anemii hemolitycznej i niedokrwistości po leczeniu.

Parametry żelaza i witamin

Uzupełniają diagnostykę anemii:

• żelazo całkowite,

• ferrytyna,

• TIBC (całkowita zdolność wiązania żelaza),

• witamina B12, kwas foliowy.

Markery biochemiczne

Badania takie jak:

• LDH – marker hemolizy,

• bilirubina (całkowita i bezpośrednia),

• haptoglobina – wskaźniki niszczenia erytrocytów.

Zaawansowane techniki diagnostyczne

Immunofenotypowanie (cytometria przepływowa)

Pozwala na identyfikację podtypów białaczek i chłoniaków na podstawie antygenów powierzchniowych komórek.

Cytogenetyka i badania molekularne

• FISH, PCR – wykrywanie translokacji genowych (np. BCR-ABL w przewlekłej białaczce szpikowej),

• panel mutacji – rokowanie i dobór terapii celowanej.

Biopsja i aspiracja szpiku

• trepanobiopsja – ocena architektury szpiku,

• aspiracja – morfologia i rozmaz komórek szpikowych.

Elektroforeza białek surowicy

Diagnostyka gammapatii monoklonalnych, szpiczaka mnogiego ­– wykrywa M-białko.

Badania obrazowe

• USG jamy brzusznej – ocena wielkości śledziony i węzłów chłonnych,

• RTG klatki piersiowej – ocena zmian w węzłach śródpiersiowych,

• PET-CT – zaawansowane badanie w nowotworach rozrostowych układu chłonnego.

Specjaliści zaangażowani w diagnostykę i leczenie

• Hematolog – lekarz prowadzący diagnostykę i leczenie chorób krwi, w tym białaczek i chłoniaków.

• Onkolog – współpracuje przy chorobach rozrostowych, dobiera chemioterapię.

• Radiolog – wykonuje i interpretuje badania obrazowe USG, RTG, PET-CT.

• Chemioterapeuta, radioterapeuta – prowadzą terapię przeciwnowotworową.

Metody terapeutyczne w Onkolmed Lecznica Onkologiczna

W naszej placówce w Warszawie oferujemy:

• chemioterapię i immunoterapię zgodnie z najnowszymi protokołami ASH/EHA,

• terapie celowane (np. inhibitory kinaz tyrozynowych),

• monitorowanie parametrów krwi z wykorzystaniem automatycznych analizatorów w nowoczesnym laboratorium.

Dodatkowo współpracujemy z renomowanymi ośrodkami onkologicznymi, co pozwala na dostęp do badań klinicznych i terapii eksperymentalnych.

Zaproszenie do Onkolmed Lecznica Onkologiczna w Warszawie

Serdecznie zapraszamy Cię na konsultację hematologiczną oraz kompleksowe badania diagnostyczne w naszej przychodni Onkolmed Lecznica Onkologiczna w Warszawie. Nasi doświadczeni hematolodzy, onkolodzy, chemioterapeuci i radioterapeuci są do Twojej dyspozycji. Zadzwoń już dziś, aby umówić wizytę i zadbać o swoje zdrowie hematologiczne!

Źródła

1. Synevo.pl: Hematologia | Badania hematologiczne

2. diag.pl: Hematologia – Diagnostyka

3. Enelsklep.pl: Jakie badania zleca hematolog?

4. Zwrotnikraka.pl: Rola hematologa i badania w diagnostyce

5. mp.pl: Badania układu krzepnięcia (PT, APTT)

6. hematoonkologia.pl: Badania obrazowe u hematologa

7. kliniki.pl: Na czym polega badanie hematologiczne (morfologia, OB)

8. Bionesis.pl: Podstawowe parametry morfologiczne