Jak rozpoznać, czy zmiana skórna jest nowotworowa?

Zmiany skórne mogą mieć różne przyczyny – niektóre są zupełnie nieszkodliwe, inne mogą być objawem poważnych chorób, w tym nowotworów skóry. Jak rozpoznać, czy zmiana skórna jest nowotworowa? Na co zwrócić uwagę? Kiedy konieczna jest konsultacja z dermatologiem lub onkologiem?

Rodzaje nowotworów skóry

Nowotwory skóry dzielą się na złośliwe i łagodne. Najczęstsze nowotwory złośliwe skóry to:

• Czerniak – najbardziej agresywny nowotwór skóry, rozwijający się z melanocytów (komórek barwnikowych). Może szybko dawać przerzuty.
• Rak podstawnokomórkowy (BCC, basal cell carcinoma) – najczęstszy nowotwór skóry, rozwijający się powoli i rzadko dający przerzuty.
• Rak kolczystokomórkowy (SCC, squamous cell carcinoma) – bardziej agresywny niż BCC, może dawać przerzuty, zwłaszcza gdy nie jest wcześnie wykryty.

Wśród zmian łagodnych mogą występować:

• brodawki,
• włókniaki,
• naczyniaki,
• znamiona barwnikowe (pieprzyki), które mogą się przekształcić w czerniaka.

Niepokojące objawy zmian skórnych – ABCDE czerniaka

Aby ocenić, czy znamię lub inna zmiana skórna może być nowotworowa, stosuje się zasadę ABCDE:

• A (asymmetry) – asymetria – jeśli połowa zmiany różni się od drugiej, może to być niepokojące.
• B (border) – brzegi – nierówne, poszarpane lub rozmyte granice mogą świadczyć o nowotworowym charakterze zmiany.
• C (color) – kolor – jeśli znamię ma więcej niż jeden kolor (np. czarny, brązowy, czerwony, niebieskawy), warto skonsultować się z lekarzem.
• D (diameter) – średnica – zmiany powyżej 6 mm mogą być podejrzane.
• E (evolution) – ewolucja – każda zmiana w wyglądzie znamienia (np. powiększanie się, krwawienie, swędzenie) wymaga konsultacji.

Inne objawy alarmujące

Nie tylko znamiona mogą stać się nowotworowe. Na nowotwór skóry mogą wskazywać także inne zmiany:

• niegojące się owrzodzenie,
• krwawiąca lub sącząca się rana,
• zgrubienie na skórze, które powiększa się,
• zaczerwienienie wokół zmiany,
• ból, pieczenie, świąd w miejscu zmiany.

Czynniki ryzyka raka skóry

Nie każdy pieprzyk oznacza raka, ale pewne czynniki zwiększają ryzyko nowotworów skóry:

• Ekspozycja na promieniowanie UV – częste opalanie, korzystanie z solarium, poparzenia słoneczne.
• Jasna karnacja i piegi – osoby o jasnej skórze są bardziej narażone na czerniaka i inne nowotwory skóry.
• Duża liczba znamion – jeśli masz więcej niż 50 pieprzyków, ryzyko czerniaka rośnie.
• Historia nowotworów skóry w rodzinie – jeśli bliscy krewni chorowali na czerniaka, warto regularnie kontrolować skórę.
• Obniżona odporność – np. po przeszczepach narządów, w wyniku terapii immunosupresyjnej czy u osób z HIV.
• Kontakt z substancjami chemicznymi – np. arsenem, smołą pogazową.

Diagnostyka zmian skórnych

W Onkolmed Lecznica Onkologiczna w Warszawie możesz skonsultować każdą podejrzaną zmianę skórną z lekarzami specjalistami, takimi jak:

• onkolog,
• chirurg onkologiczny.

Podstawowe metody diagnostyczne to:

• Dermatoskopia – badanie zmian skórnych w powiększeniu, pozwalające ocenić ich charakter.
• Videodermatoskopia – zaawansowana metoda umożliwiająca cyfrową analizę znamion.
• Biopsja skóry – pobranie fragmentu zmiany i badanie histopatologiczne w celu oceny, czy jest nowotworowa.

Leczenie nowotworów skóry

Leczenie zależy od rodzaju nowotworu i jego zaawansowania. W Onkolmed stosujemy:

• Chirurgiczne usunięcie zmiany – podstawowa metoda leczenia czerniaka i raków skóry.
• Krioterapia – zamrażanie zmiany ciekłym azotem, stosowane przy niektórych nowotworach skóry (na razie nie dostępna w Onkolmed).
• Terapia fotodynamiczna (PDT) – wykorzystanie światła do niszczenia komórek nowotworowych (na razie nie dostępna w Onkolmed).
• Radioterapia i chemioterapia – w bardziej zaawansowanych przypadkach.

Jak zapobiegać nowotworom skóry?

Aby zmniejszyć ryzyko zachorowania:

• unikaj nadmiernej ekspozycji na słońce,
• stosuj kremy z filtrem SPF 30-50,
• regularnie kontroluj znamiona,
• raz w roku wykonuj badanie dermatoskopowe,
• noś ubrania ochronne w słoneczne dni.

Podsumowanie

Jeśli zauważyłeś niepokojącą zmianę na skórze, nie zwlekaj! W Onkolmed Lecznica Onkologiczna w Warszawie możesz skonsultować się ze specjalistami, wykonać badania i uzyskać odpowiednie leczenie. Skontaktuj się z nami już dziś, by zadbać o swoje zdrowie!