21 Sty 2025
Plazmocytoma – nowotwór wywodzący się z komórek plazmatycznych
Plazmocytoma, czyli szpiczak plazmocytowy, to rzadki nowotwór wywodzący się z plazmocytów – komórek układu odpornościowego, które produkują przeciwciała. Może występować w dwóch postaciach:
- Plazmocytoma odosobniona (plazmocytoma pojedyncza) – nowotwór ograniczony do jednej kości lub tkanki miękkiej.
- Szpiczak mnogi (multiple myeloma) – uogólniona postać choroby, obejmująca wiele miejsc w organizmie.
Plazmocytoma najczęściej lokalizuje się w kościach osiowych (kręgosłup, miednica, żebra), a także w tkankach miękkich, np. w górnych drogach oddechowych. W niektórych przypadkach plazmocytoma pojedyncza może przekształcić się w szpiczaka mnogiego.
Przyczyny i czynniki ryzyka plazmocytomy
Dokładne przyczyny powstawania plazmocytomy nie są do końca znane, jednak istnieje kilka czynników, które mogą zwiększać ryzyko zachorowania:
- Predyspozycje genetyczne – występowanie nowotworów krwi w rodzinie.
- Ekspozycja na substancje chemiczne – kontakt z benzenem, pestycydami i innymi toksynami środowiskowymi.
- Promieniowanie jonizujące – wcześniejsza radioterapia lub kontakt z promieniowaniem.
- Choroby autoimmunologiczne – długotrwała aktywacja układu immunologicznego może zwiększać ryzyko nowotworu plazmocytów.
- Płeć i wiek – choroba częściej występuje u mężczyzn, zwykle po 50. roku życia.
Objawy plazmocytomy
Objawy plazmocytomy mogą być niespecyficzne, co często prowadzi do późnej diagnozy. Najczęściej pacjenci skarżą się na:
- Ból kości – zwykle w okolicy kręgosłupa, żeber lub miednicy; ból może się nasilać w nocy.
- Złamania patologiczne – osłabienie struktury kostnej prowadzi do złamań przy niewielkich urazach.
- Niedokrwistość (anemia) – osłabienie, bladość skóry, uczucie zmęczenia.
- Infekcje – nawracające zakażenia z powodu osłabionej odporności.
- Hiperkalcemia – wzrost poziomu wapnia we krwi, który może powodować nudności, zaparcia, osłabienie mięśni.
- Zaburzenia czynności nerek – nadmiar białek produkowanych przez plazmocyty może uszkadzać nerki, prowadząc do ich niewydolności.
Lokalizacje plazmocytomy
Najczęstsze miejsca występowania plazmocytomy obejmują:
- Kości kręgosłupa – mogą prowadzić do złamań kompresyjnych i ucisku na rdzeń kręgowy.
- Kości czaszki – mogą powodować bóle głowy, zaburzenia widzenia.
- Żebra i miednica – powodują ból i osłabienie struktury kostnej.
- Tkanki miękkie – najczęściej w rejonie nosa, gardła i zatok przynosowych.
Diagnostyka plazmocytomy
Diagnostyka plazmocytomy wymaga dokładnego badania pacjenta oraz zastosowania zaawansowanych metod obrazowych i laboratoryjnych. W Onkolmed Lecznica Onkologiczna w Warszawie oferujemy kompleksową diagnostykę obejmującą:
Badania obrazowe:
- RTG kości – pomaga wykryć ubytki kostne i złamania patologiczne.
- Rezonans magnetyczny (MRI) – szczegółowa ocena zmian w kościach i tkankach miękkich.
- Tomografia komputerowa (CT) – określenie rozmiaru i lokalizacji guza.
- Scyntygrafia kości – pozwala wykryć zmiany nowotworowe w całym ciele.
Badania laboratoryjne:
- Elektroforeza białek surowicy (SPEP) – wykrywanie białka M (monoklonalnego), charakterystycznego dla plazmocytomy.
- Immunofiksacja – precyzyjne określenie rodzaju białka M.
- Biopsja szpiku kostnego – ocena liczby plazmocytów w szpiku.
- Badania moczu (test Bence-Jonesa) – wykrywanie białek charakterystycznych dla choroby.
Leczenie plazmocytomy
Leczenie plazmocytomy zależy od jej postaci – pojedynczej lub mnogiej. W Onkolmed Lecznica Onkologiczna w Warszawie stosujemy nowoczesne metody terapii obejmujące:
Chirurgia
- Stosowana w przypadku plazmocytomy pojedynczej w celu usunięcia guza z marginesem zdrowej tkanki.
Radioterapia
- Jest główną metodą leczenia plazmocytomy pojedynczej. Promieniowanie niszczy komórki nowotworowe i zapobiega nawrotom choroby.
Chemioterapia
- Wykorzystywana w przypadku progresji do szpiczaka mnogiego. Najczęściej stosowane leki to:
- Bortezomib
- Lenalidomid
- Deksametazon
Immunoterapia i terapia celowana
- Nowoczesne leki, takie jak daratumumab (przeciwciała monoklonalne), mogą pomóc w zwalczaniu nowotworu poprzez selektywne niszczenie komórek plazmatycznych.
Przeszczep szpiku kostnego
- Autologiczny przeszczep komórek macierzystych jest stosowany u pacjentów z rozsianą postacią choroby.
Rokowania i powikłania
Rokowanie w plazmocytomie pojedynczej jest zazwyczaj dobre, pod warunkiem skutecznego leczenia radioterapią lub chirurgią. W przypadku szpiczaka mnogiego choroba ma charakter przewlekły i wymaga długotrwałego leczenia.
Najczęstsze powikłania obejmują:
- Przerzuty do innych kości
- Niewydolność nerek spowodowaną nadmiarem białek monoklonalnych
- Ciężką anemię i osłabienie układu odpornościowego
- Złamania kompresyjne kręgosłupa prowadzące do porażeń
Konsultacja w Onkolmed Lecznica Onkologiczna w Warszawie
Jeśli masz objawy sugerujące plazmocytomę, nie zwlekaj i skonsultuj się ze specjalistami w Onkolmed Lecznica Onkologiczna w Warszawie. Nasz zespół doświadczonych onkologów, hematologów i radioterapeutów zapewni kompleksową diagnostykę i nowoczesne leczenie dostosowane do Twoich potrzeb.
Zapisz się na konsultację już dziś i zadbaj o swoje zdrowie!