Młodzieńcze złuszczanie głowy kości udowej - przyczyny, leczenie

Co to jest młodzieńcze złuszczanie głowy kości udowej?

W chorobie młodzieńczego złuszczania głowy kości udowej głowa kości udowej zatraca swoje połączenie z szyjką i ulega ześlizgowi w warstwie komórek przerastających chrząstki nasadowej. Dochodzi do przemieszczenia głowy ku tyłowi i dołowi względem szyjki kości udowej.
Przyczyny młodzieńczego złuszczania głowy kości udowej nie są całkowicie poznane, większość skłania się ku teorii zaburzeń hormonalnych. Występuje u młodzieży znajdującej się przed lub w okresie pokwitania, tj. 10-16 roku życia, dwa razy częściej u chłopców niż u dziewcząt, może występować jednostronnie, lecz częściej obustronnie.
Występuje w dwóch postaciach – typ przewlekły ok. 95% i typ ostry 1 5%.
Postać przewlekła cechuje się powolnym stopniowo postępującym ześlizgiem głowy, która całą swą podstawą przylega do szyjki. W okresie poprzedzającym złuszczenie charakterystyczne są niewielkie pobolewania biodra lub kolana, niekiedy utykanie, ograniczenie ruchów biodra. Z chwilą rozpoczęcia złuszczania narastają dolegliwości bólowe, nasila się utykanie, kończyna zaczyna ustawiać się w rotacji zewnętrznej. Występuje skrócenie kończyny. Ukrwienie głowy jest zachowane.
Postać ostra występuje stosunkowo rzadko i cechuje ją nagłe bolesne przemieszczenie głowy kości udowej u pozornie zdrowej osoby. Głowa ulega nagłemu oddzieleniu od szyjki w warstwie komórek przerastających chrząstki i znacznemu przemieszczeniu.
Pokrywająca szyjkę błona maziowa wraz z przebiegającymi w niej naczyniami ulegają przerwaniu. Ukrwienie głowy jest upośledzone. Przy dalszym przemieszczaniu wszystkie naczynia unaczyniające głowę mogą ulec uszkodzeniu, prowadząc do wtórnej martwicy głowy kości udowej. Obraz kliniczny chorego z ostrym złuszczeniem przypomina w dużym stopniu złamanie szyjki kości udowej. Występuje bardzo silny ból, kończyna jest przywiedziona, zrotowana na zewnątrz i skrócona. Chory wymaga natychmiastowego leczenia szpitalnego.

Młodzieńcze złuszczanie głowy kości udowej – jakie są przyczyny młodzieńczego złuszczania głowy kości udowej?

Przyczyna młodzieńczego złuszczenia głowy kości udowej nie jest w pełni poznana. Najwięcej zwolenników ma teoria zaburzeń hormonalnych. Spostrzega się zaburzenia wzrostu i metabolizmu, które można podzielić na 3 grupy:

• dzieci „za duże” – za wysokie i z nadwagą,
• ci za duże z cechami hypogenitalizmu,
• ci za wysokie z niedorozwojem mięśni i opóźnionym dojrzewaniem.

Istnieją poglądy, że złuszczenie głowy kości udowej jest postacią osteichondrodysplazji ogólnoustrojowej z miejscowymi zaburzeniami kostnienia śródchrzęstnego.
Obecnie sądzi się, że przewlekły stres mechaniczny działający na rosnący staw biodrowy w przypadku zwiększonej masy ciała, ewentualnych zaburzeń hormonalnych, metabolicznych lub genetycznych to czynniki zapoczątkowujące złuszczenie.

Młodzieńcze złuszczanie głowy kości udowej – jakie są objawy młodzieńczego złuszczania głowy kości udowej?

Młodzieńcze złuszczenie głowy kości udowej dotyczy głównie osób w okresie pokwitania, podczas dużego skoku wzrostu. Początkowo pacjenci odczuwają niewielki ból w biodrze. Mogą odczuwać, że promienieje on do uda lub kolana. Bardzo częstym i złudnym objawem jest ból w stawie kolanowym zlokalizowany po stronie przyśrodkowej stawu. Jest to związane ze wspólnym unerwieniem czuciowym stawu biodrowego i kolanowego przez nerw zasłonowy. Ból w kolanie często kieruje diagnostykę na niewłaściwe tory i opóźnia postawienie rozpoznania. Często osoby cierpiące na złuszczenie głowy kości udowej mogą mieć problem z odwodzeniem kończyny, a także wykazują skłonność do utykania. Wraz z rozwojem choroby, czyli pogłębiającym się przemieszczeniem głowy od szyjki kości udowej, pojawiają się charakterystyczne objawy dla tego schorzenia. Jest to m.in. skrócenie względnej długości kończyny oraz objaw Drehmanna, czyli przymusowe ustawianie kończyny dolnej w rotacji zewnętrznej przy próbach jej zgięcia.
Często główną przyczyną schorzenia jest otyłość u dzieci między 10, a 14 rokiem życia, a także zaburzenia hormonalne związane z dorastaniem. Jednakże należy pamiętać o tym, że złuszczenie może wystąpić również u osób nieotyłych.

Młodzieńcze złuszczanie głowy kości udowej – jak przebiega leczenie młodzieńczego złuszczania głowy kości udowej?

Leczenie młodzieńczego złuszczenia głowy kości udowej jest operacyjne. Polega ono na odpowiednim ustawieniu i zespoleniu głowy kości udowej z szyjką za pomocą drutów Kirschnera lub śrub. W przypadkach większych złuszczeń wykonuje się zabieg  poprawczej osteotomii, czyli przecięcia kości i następnie zespolenia jej płytką.
Rokowanie w młodzieńczym złuszczeniu głowy kości udowej u dzieci jest dobre w przypadkach wcześnie wdrożonego leczenia i nie doprowadzenia do powikłań. Do najcięższych powikłań biodra szpotawego należy martwica kości udowej i martwica chrząstki stawowej. W przypadku wystąpienia tego typu powikłań konieczne jest kilkuletnie odciążanie chorej kończyny. Do powikłań późnych zaliczamy zmiany zwyrodnieniowo-zniekształcające chory staw biodrowy.
Po złuszczeniu jednostronnym głowy kości udowej należy pamiętać, że z opóźnieniem (nawet wieloletnim) może dojść do złuszczenia w obrębie drugiego stawu biodrowego, dlatego też dzieci z wywiadem w  kierunku tej choroby powinny być obserwowane, a gdy pojawią się podobne objawy w drugim stawie, należy wdrożyć diagnostykę w celu potwierdzenia lub wykluczenia młodzieńczego złuszczenia głowy kości udowej.

W celu umówienia się na konsultację u ortopedy skontaktuj się z placówką Onkolmed Lecznica Onkologiczna pod numerem telefonu: +48222902337

Szanowni Pacjenci,

Przed zapisem do lekarza specjalisty bardzo prosimy o dokładne zapoznanie się z zakresem działalności danego lekarza (każdy lekarz specjalista leczy inną część ciała). W przypadku problemu z wyborem właściwego specjalisty, prosimy o kontakt z Recepcją Onkolmed. Chętnie służymy pomocą. W celu prawidłowego zapisu do specjalisty, przeprowadzamy wywiad z Pacjentem. Mając tę wiedzę łatwiej jest nam zaoferować konkretną pomoc i wybór odpowiedniego lekarza.

Ze względu na długą listę oczekujących w przypadku rezygnacji z wizyty prosimy o wcześniejsze jej odwołanie. 

Szanujmy się wzajemnie.