Abrazja macicy – co to jest, kiedy się ją wykonuje, wskazania i przeciwwskazania

Abrazja macicy, znana również jako łyżeczkowanie jamy macicy, to zabieg ginekologiczny, który polega na mechanicznym usunięciu części błony śluzowej macicy (endometrium). Choć może budzić obawy, jest to procedura szeroko stosowana zarówno w diagnostyce, jak i leczeniu schorzeń ginekologicznych. W tym artykule wyjaśnimy, na czym dokładnie polega abrazja, jakie są jej wskazania i przeciwwskazania, a także jak wygląda przygotowanie oraz przebieg tego zabiegu.

Na czym polega abrazja macicy?

Abrazja macicy polega na usunięciu fragmentów błony śluzowej wyściełającej wnętrze macicy za pomocą specjalnej łyżeczki chirurgicznej (kirety). Wykonywana jest w warunkach aseptycznych w sali zabiegowej lub operacyjnej, zazwyczaj w znieczuleniu ogólnym lub miejscowym.

Celem abrazji może być:

• diagnostyka (pobranie tkanki do badania histopatologicznego),
• leczenie (usunięcie patologicznych zmian w endometrium, takich jak polipy czy resztki po poronieniu).

Kiedy wykonuje się abrazję macicy?

Zabieg przeprowadza się zarówno w celach diagnostycznych, jak i terapeutycznych. Poniżej przedstawiamy główne wskazania do wykonania abrazji macicy.

Wskazania diagnostyczne

1. Nieprawidłowe krwawienia z dróg rodnych – u kobiet w wieku reprodukcyjnym, w okresie okołomenopauzalnym lub po menopauzie.
2. Podejrzenie raka endometrium – w celu pobrania próbek tkankowych do badania histopatologicznego.
3. Zaburzenia cyklu miesiączkowego – gdy standardowe badania nie pozwalają na ustalenie przyczyny.
4. Niepłodność – jako uzupełnienie diagnostyki niepłodności, szczególnie w przypadkach podejrzenia nieprawidłowości w budowie macicy.

Wskazania terapeutyczne

1. Usunięcie resztek po poronieniu lub porodzie – aby zapobiec zakażeniom i powikłaniom.
2. Leczenie polipów endometrialnych – które mogą być przyczyną krwawień lub trudności z zajściem w ciążę.
3. Przerost endometrium – w przypadku, gdy inne metody leczenia są nieskuteczne.
4. Usunięcie mięśniaków podśluzówkowych – jeśli znajdują się one w jamie macicy i powodują objawy.

Przeciwwskazania do abrazji macicy

Choć abrazja jest bezpiecznym zabiegiem, istnieją sytuacje, w których jej wykonanie nie jest zalecane. Przeciwwskazania obejmują:

1. Aktywne infekcje narządów rodnych – takie jak zapalenie pochwy, szyjki macicy czy przydatków.
2. Podejrzenie ciąży – w przypadku niepotwierdzonego poronienia niekompletnego.
3. Zaburzenia krzepnięcia krwi – mogące zwiększać ryzyko powikłań, takich jak krwawienie.
4. Zły stan ogólny pacjentki – np. niewyrównane choroby przewlekłe.
5. Zrosty wewnątrzmaciczne (synechie) – mogą uniemożliwić przeprowadzenie zabiegu lub wymagać innego podejścia terapeutycznego.

Jak przygotować się do abrazji macicy?

Przed zabiegiem konieczna jest wizyta u ginekologa, który zleci odpowiednie badania. Do standardowej diagnostyki należą:

1. badania krwi i moczu (morfologia, koagulogram, poziom CRP),
2. USG przezpochwowe – w celu oceny stanu macicy i przydatków,
3. cytologia – jeśli nie była wykonana w ciągu ostatnich 6–12 miesięcy.

Na 6–8 godzin przed zabiegiem należy powstrzymać się od jedzenia i picia, jeśli abrazja będzie przeprowadzona w znieczuleniu ogólnym.

Przebieg zabiegu

1. Znieczulenie – najczęściej stosuje się krótkotrwałe znieczulenie ogólne. Możliwe jest także znieczulenie miejscowe.
2. Rozszerzenie szyjki macicy – lekarz używa narzędzi chirurgicznych lub specjalnych preparatów farmakologicznych, aby umożliwić dostęp do jamy macicy.
3. Usunięcie tkanek – za pomocą kirety lekarz usuwa fragmenty błony śluzowej macicy.
4. Kontrola – po zakończeniu zabiegu lekarz ocenia stan macicy i upewnia się, że zabieg został przeprowadzony prawidłowo.

Cały zabieg trwa zwykle 10–20 minut.

Rekonwalescencja po abrazji macicy

Po zabiegu pacjentka może odczuwać niewielkie bóle podbrzusza oraz obserwować plamienie lub lekkie krwawienie, które zazwyczaj ustępuje po kilku dniach. Zaleca się unikanie współżycia seksualnego przez około 1–2 tygodnie oraz powstrzymanie się od stosowania tamponów.

W razie wystąpienia niepokojących objawów, takich jak:

• gorączka,
• obfite krwawienie,
• silny ból brzucha,
• należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem.

Możliwe powikłania

Chociaż abrazja macicy jest procedurą bezpieczną, może wiązać się z pewnym ryzykiem, takim jak:

• infekcje,
• uszkodzenie ściany macicy,
• powstanie zrostów wewnątrzmacicznych (zespół Ashermana),
• nadmierne krwawienie.

Ryzyko powikłań jest jednak minimalne, jeśli zabieg jest przeprowadzony przez doświadczonego lekarza.

Podsumowanie

Abrazja macicy to ważny zabieg diagnostyczno-terapeutyczny, który pomaga w wykrywaniu i leczeniu wielu schorzeń ginekologicznych. Przeprowadzenie procedury wymaga odpowiedniego przygotowania, a także współpracy z lekarzem w okresie rekonwalescencji. Choć zabieg może budzić obawy, w większości przypadków jest bezpieczny i skuteczny. Jeśli masz wątpliwości dotyczące wskazań lub przeciwwskazań do abrazji, warto skonsultować się z ginekologiem, który dobierze najlepsze rozwiązanie dla Twojego zdrowia.

Źródła:
1. Berek J.S., Novak E. "Ginekologia". Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2018.
2. ACOG Practice Bulletin. Clinical Management Guidelines for Obstetrician–Gynecologists, 2021.
3. WHO Guidelines on Safe Abortion and Postabortion Care, 2022.