Czerniak - kto jest najbardziej narażony i jak go uniknąć?

Jaką chorobą jest czerniak?

Czerniak jest bez wątpienia jednym z najbardziej niebezpiecznych nowotworów. Choć nie daje tak spektakularnych objawów, jak choćby rak płuc, to jednak daje on dość małe szanse na przeżycie. Najczęściej rozwija się on u rasy białej – niepokojące jest jednak to, że częstość zachorowań na świecie z roku na rok sukcesywnie rośnie!
Nowotwór złośliwy skóry rozwijający się z jej komórek barwnikowych, tzw. melanocytów. Poza skórą rzadko występuje w innych lokalizacjach, ale może pojawić się na błonach śluzowych jamy ustnej, przełyku, gałkach ocznych czy narządach płciowych męskich bądź żeńskich.
Ze względu na swoją oporność na leczenie oraz występowanie częstych przerzutów do innych organów, jest najzłośliwszym ze wszystkich nowotworów skóry. Jego nacieki szybko wzrastają oraz wcześnie zajmują kolejne narządy wewnętrzne.

Czerniak - Kto jest w grupie największego ryzyka?

Na to pytanie odpowiedzi najlepiej udzielił prof. dr hab. n. med. Piotr Rutkowski – konsultujący  pacjentów w Onkolmed Lecznica Onkologiczna:
„W grupie zwiększonego ryzyka wystąpienia czerniaka skóry są osoby o jasnej skórze, blond oraz rudych włosach, z piegami, ze skłonnością do oparzeń słonecznych, posiadające dużo różnorodnych znamion o nietypowej lokalizacji (np. na stopach, dłoniach, skórze owłosionej głowy), określanych jako tzw. zespół znamion atypowych. Takie osoby powinny zgłaszać się przynajmniej raz w roku na okresową kontrolę skóry do specjalisty. W przypadku występowania licznych znamion, zaleca się również prowadzenie dokumentacji fotograficznej skóry. Duża liczba znamion atypowych może świadczyć o większym ryzyku wystąpienia czerniaka skóry.
Z podejrzanymi zmianami na skórze zgłosić się należy do dermatologów lub chirurgów-onkologów, którzy wnikliwie i dokładnie obejrzą znamię za pomocą dermatoskopu lub wideodermatoskopu i postawią rozpoznanie. Należy również pamiętać, że stuprocentowe rozpoznanie czerniaka można postawić jedynie po chirurgicznym usunięciu zmiany i przebadaniu jej przez histopatologa. Nie usuwa się chirurgicznie znamion, które nie są podejrzane w badaniu dermatoskopowym przez lekarza – większość badań skóry trwa 5-7 minut i kończy się stwierdzeniem przez lekarza, że zmiany wymagają jedynie kontroli."

Jak rozpoznać czerniaka?

Objawy raka skóry we wczesnej postaci są dość trudne w interpretacji. Mają one bowiem postać czerwonej płytki, która jest wyraźnie odgraniczona od zdrowej tkanki. W miarę upływu czasu płytka przekształca się w guzek lub brodawkę, która dodatkowo podlega owrzodzeniu. Dochodzi do charakterystycznego pogrubienia brzegów, co przypomina obwałowanie np. paznokcia.
Istnieją dwie postacie kliniczne zmian nowotworowych. Pierwszą z nich stanowią wrzodziejące objawy, które posiadają twarde, nacieczone tkanką włóknistą brzegi. Drugim rodzajem jest postać brodawkująca, u której obwałowanie jest dużo mniejsze, jednak zmiany są zazwyczaj dużo większe. Rak skóry kolczystokomórkowy lokuje się najczęściej na pograniczu skóry i błon śluzowych, przez to na nosie, wardze lub w okolicy oczodołów.

Czerniak - jak zminimalizować ryzyko zachorowania na czerniaka?

Na to pytanie również odpowiedzi udzielił prof. dr hab. n. med. Piotr Rutkowski – konsultujący  pacjentów w Onkolmed Lecznica Onkologiczna:
"Profilaktyka jest prosta. Powinniśmy chronić skórę przed promieniowaniem ultrafioletowym (UV), ponieważ pod jego wpływem skóra nie tylko szybciej się starzeje, ale też dochodzi do uszkodzenia jej komórek. Jeśli uszkodzeniu ulegną melanocyty, czyli komórki barwnikowe skóry, może dojść do rozwoju czerniaka. Dlatego w ogóle nie powinniśmy korzystać z solarium. Nie opalać się w godzinach najsilniejszego operowania słońca, czyli między 10 a 15, by nie dopuścić do oparzeń. Gdy praży słońce – osłaniać skórę przewiewnym ubraniem. Te zalecenia dotyczą także dzieci.
Opalajmy się z głową. Każdy, kto przebywa na słońcu, powinien nanieść na skórę kosmetyki do opalania z filtrem anty-UV. W naszej strefie klimatycznej powinniśmy sięgać po kosmetyki z filtrami anty-UV nie mniejszym niż 30. Osoby o bardzo jasnej karnacji, a więc te bardziej zagrożone nowotworem, powinny używać kosmetyków o wyższym faktorze, np. 40 lub 50. Ważne też, aby wybierając krem sprawdzić, czy daje on ochronę przed promieniowaniem UVA i UVB. I jeszcze jedno. Musimy pamiętać o prawidłowym ich nakładaniu, np. po wyjściu z wody należy krem nałożyć ponownie na całą odsłoniętą skórę.”

W celu umówienia się na konsultację u chirurga, onkologa skontaktuj się z placówką Onkolmed Lecznica Onkologiczna pod numerem telefonu: +48222902337