Nowotwory jamy nosowej - rodzaje, objawy i leczenie

Co to jest nowotwór nosa?

Nowotwory jamy nosowej i zatok obocznych nosa są nieprawidłowym i niepohamowanym rozrostem komórek nabłonka wyściełającego jamę i zatoki oboczne nosa. Guzy tej lokalizacji mają najczęściej postać raków czyli nowotworów złośliwych (zaawansowanych). Dzieje się tak, ponieważ z powodu niecharakterystycznych objawów nowotworów (raka) nosa do rozpoznania dochodzi zwykle w stadium znacznego zaawansowania miejscowego, z naciekaniem struktur kostnych. Nowotwory jamy nosowej i zatok obocznych nosa charakteryzują się skłonnością do ekspansji miejscowej, przy niskiej zdolności do dawania przerzutów drogą naczyń chłonnych i krwionośnych. Nie udało się określić szczegółowo czynników predysponujących do rozwoju raka nosa, jednak wydaje się, że istotne jest narażenie na dym papierosowy, pyły drzewne i różnego rodzaju substancje chemiczne.

Nowotwory jamy nosowej - jakie są rodzaje?

Zarówno złośliwe jak i łagodne typy nowotworów (raków) nosa mogą rozwijać się z różnych tkanek, z tego powodu wyróżniamy guzy:

• pochodzące z komórek zapalnych,
• tkanek miękkich,
• krwiolimfatyczne,
• kości i chrząstek,
• neuroektodermalne,
• pochodzenia nabłonkowego (zaliczamy do nich raka płasonabłonkowego oraz gruczolaki i inne guzy nabłonkowe, np. brodawczaki zatok przynosowych).

Nowotwory jamy nosowej - jakie są objawy?

Objawy kliniczne występują zwykle dość późno i są bagatelizowane przez chorego. Dzieje się tak dlatego, że zarówno w zatokach, jak i jamie nosowej jest wystarczająco dużo miejsc, by nowotwór mógł się rozwijać, a przy tym nie powodował dysfunkcji.
Podstawowym i najbardziej charakterystycznym objawem jest jednostronna niedrożność nosa, często przebiegająca z wydzieliną, a nawet podbarwiona krwią.
Dołączają się także niespecyficzne dolegliwości, jak parestezje twarzy, czyli przykre uczucie mrowienia, drętwienia lub zmiany temperatury po stronie zmiany oraz zaburzenia czucia.
Wzrost guza prowadzi do pojawienia się dolegliwości bólowych. W zależności od lokalizacji występują także inne objawy.
Guzy wywodzące się z dolnej ściany zatoki szczękowej często naciekają podniebienie, co w efekcie powoduje owrzodzenie i powstanie przetoki-otworu łączącego zatokę i jamę ustną. Skutkuje to rozchwianiem i wypadaniem zębów, a w miejscu po jego usunięciu powstaje niegojące się owrzodzenie lub ziarnina. Czasami nowotwór nacieka też okoliczne mięśnie – żwacze i skrzydłowe, przez co u chorego występuje szczękościsk. Jeśli dochodzi do zajęcia nerwów, dolegliwości bólowe są bardzo intensywne.
Rozwój nowotworu w środkowej i górnej części zatoki rozrastając się, może powodować deformację policzka i nosa. Dodatkowo niejednokrotnie wzrasta w kierunku ściany oczodołu, przez co następuje wypchnięcie gałki ocznej, podwójne widzenie, łzawienie, aż w końcu – utrata wzroku. Nowotwory wywodzące się pierwotnie z zatoki sitowej, mogą również powodować objawy ze strony narządu wzroku.
Guz jamy nosowej natomiast może w niektórych przypadkach spowodować zamknięcie trąbki słuchowej. Jest to kanał łączący jamę bębenkową ucha środkowego z częścią górną gardła, służący do wyrównywania ciśnień po obu stronach błony bębenkowej. Skutkuje to gorszym przekazywaniem fali dźwiękowej do kolejnych struktur narządu słuchu, przez co upośledzeniem słuchu, a nawet całkowitą głuchotą. Nowotwory nosa często również powodują wysiękowe zapalenie ucha. Duży rozrost skutkuje deformacją kości nosa.

Nowotwory jamy nosowej - jak wygląda rozpoznanie?

Rozpoznanie nowotworów we wczesnym stadium zaawansowania jest prawie niemożliwe, ponieważ ich objawy są mało specyficzne. Podstawą w diagnostyce raka nosa oraz zatok przynosowych jest wykonanie badania palpacyjnego przez lekarza (ocena układu chłonnego) oraz dokładne oglądanie z wziernikowaniem nosa i USG układu chłonnego szyi. Zmiany zlokalizowane wewnątrz przewodu nosowego mogą zostać wykryte za pomocą rynoskopii oraz badania endoskopowego. Natomiast za najważniejsze badanie uważa się biopsję, w trakcie której pobiera się materiał do badania histopatologicznego (niekiedy ten rodzaj badania poszerzony jest o diagnostykę immunohistochemiczną, gdy wykryte zostają rzadko występujące guzy, np. czerniak). Ponadto wykonuje się tomografię komputerową, która ujawnia wszelkie ubytki i patologie w jamie nosowej i zatokach przynosowych.
Oprócz wyżej wymienionych metod diagnostycznych należy również zwrócić uwagę na symetrię twarzy chorego. Istotne jest określenie czy doszło do wytrzeszczu, deformacji policzka czy zapadnięcia gałki ocznej.

Nowotwory jamy nosowej - jak wygląda leczenie?

Leczenie w przypadku raka nosa nie jest tak skuteczne jak w nowotworach o innym umiejscowieniu, ponieważ nowotwory nosa i zatok przynosowych rozwijają się w początkowym okresie w sposób utajony. W porę zauważone objawy wzrostu guza złośliwego stwarzają jednak szansę na skuteczne leczenie. Dlatego w razie pojawienia się któregokolwiek z wymienionych objawów należy bezzwłocznie zgłosić się do lekarza laryngologa.
Zwykle wykonuje się zabieg operacyjny z rekonstrukcją, a następnie uzupełniająco wdraża się radioterapię lub chemioterapię. Jest to standardowe postępowanie w przypadku złośliwych nowotworów. Rodzaj leczenia powinien być dobrany do chorego w sposób indywidualny, dlatego należy wziąć pod uwagę poniższe czynniki: 

• stopień zaawansowania narządowego
• histologię guza
• ogólny stan pacjenta
• inwazyjność operacji
• możliwość rekonstrukcji oraz leczenia skojarzonego
• czynniki socjalne i ekonomiczne
• oczekiwania pacjenta wobec lekarzy.

Wśród metod operacyjnych możemy wyróżnić resekcję:

• szczęki częściowej górnej wraz z usunięciem zawartości oczodołu
• szczęki całkowitej z lub bez usunięcia zawartości oczodołu
• szczęki częściowej środkowej
• szczęki częściowej dolnej.

Szanse na całkowite wyleczenie nowotworu nosa i zatok przynosowych to około 40 proc. Natomiast pięcioletnie przeżycie to około 20-40% w zależności od zaawansowania nowotworu, jego rozmieszczenia oraz histologii guza.

Nowotwory jamy nosowej - gdzie do onkologa?

Polecaną poradnią leczenia raka jamy nosowej jest Poradnia Nowotworów Głowy i Szyi w Onkolmed lecznica Onkologiczna w mieście Warszawa. Pracują w niej najlepsi w Polsce specjaliści onkolodzy w  dziedzinie nowotworów głowy i szyi. Należą do nich prof. dr hab. n. med. Andrzej Kawecki i  prof. dr hab. n. med. Romuald Krajewski. Obaj profesorowie cieszą się wielkim uznaniem i posiadają bardzo duże doświadczenie w leczniu tego typu nowowtworów.

W celu umówienia się na konsultację u onkologa, chemioterapeuty skontaktuj się z placówką Onkolmed Lecznica Onkologiczna pod numerem telefonu: +48222902337