Powiększona śledziona - przyczyny, objawy, badania

Powiększenie śledziony to stan, który powinien zaniepokoić i skłonić do wizyty u lekarza. Splenomegalia jest spowodowana wystąpieniem chorób: zakaźnych, metabolicznych, spichrzeniowych, a także nowotworowych. W związku z tym, że jest objawem innych chorób, sygnalizuje nam ich wystąpienie. Śledziona może wrócić do swoich rozmiarów pod warunkiem rozpoczęcia leczenia. Jakie choroby są zatem przyczyną powiększania się śledziony?
Śledziona to mały organ w jamie brzusznej człowieka. Znajduje się po lewej stronie, pod żebrami, między żołądkiem a lewą nerką. Jej głównym zadaniem jest oczyszczanie krwi ze starych krwinek. Kolejnym ważnym zadaniem jest zwalczanie drobnoustrojów: bakterii, wirusów i innych.
Powiększenie śledziony jesteśmy w stanie wyczuć palcami, kiedy przekroczy ona pod 1.5 razy swoją wielkość, a jej waga wzrośnie do ponad 200g.

Jakie są przyczyny powiększonej śledziony?

Do splenomegalii może dojść w przebiegu nowotworów krwi/szpiku, m.in. przewlekłej białaczki szpikowej, białaczki włochatokomórkowej, przewlekłej białaczki limfatycznej czy ostrej białaczki. Również mielofibroza, ziarnica złośliwa (nowotwór systemu limfatycznego), chłoniaki (nowotwory węzłów chłonnych), jak i rak śledziony (może to być zarówno nowotwór pierwotny śledziony, jak i przerzut do tego narządu) mogą doprowadzić do powiększenia tego narządu.
Choroby zakaźne

• wirusowe, np. cytomegalia, wirusowe zapalenie wątroby, mononukleoza zakaźna, różyczka;
• bakteryjne, np. gruźlica, dur brzuszny, borelioza, kiła;
• grzybicze, np. kandydoza;
• pierwotniakowe, np. malaria, toksoplazmoza;
• pasożytnicze, np. bąblowica.

W związku z tym, że śledziona m.in. filtruje krew - zatrzymuje cząsteczki obce dla organizmu, np. bakterie i wirusy (by następnie je zniszczyć), przyczyną jej powiększenia może być każdy patogen.

Choroby autoimmunologiczne

Do powiększenia śledziony może również dojść w przebiegu chorób autoimmunologicznych i układowych, gdzie układ odpornościowy atakuje i niszczy komórki własnego organizmu. Do tej grupy schorzeń można zaliczyć m.in. reumatoidalne zapalenie stawów, toczeń rumieniowaty układowy, sarkoidozę.

Marskość wątroby

Jedną z przyczyn powiększenia śledziony może być marskość wątroby. W przebiegu tej choroby może dojść do podniesienia ciśnienia krwi wewnątrz naczynek śledziony, co jest przyczyną jej powiększenia.

Choroby spichrzeniowe

Inną przyczyną splenomegalii są choroby spichrzeniowe, w przebiegu których dochodzi do odkładania się różnych substancji w narządach, także w śledzionie, co jest przyczyną jej powiększenia. Są to m.in. choroba Gauchera, choroba Niemanna-Picka, mukopolisacharydoza oraz skrobiawica (amyloidoza) pierwotna i wtórna.

Torbiele śledziony

Torbiel śledziony to patologiczna narośl powstająca w obrębie tego narządu. Może być ona wrodzona lub powstać po urazach (pourazowa), a także po zawale śledziony (torbiel pozawałowa śledziony), czyli po obumarciu części śledziony na skutek zatkania się tętnicy doprowadzającej do niej krew.
Ropień śledziony

Ropień śledziony jest rzadkim i potencjalnie groźnym dla życia schorzeniem. Objawy ropnia śledziony to bóle brzucha, gorączka, objawy zapalenie otrzewnej i ból klatki piersiowej związany z zapaleniem opłucnej.

Jakie są objawy powiększonej śledziony?

Rozmiar śledziony jest uzależniony od ilości zmagazynowanej w niej krwi. U zdrowej osoby waga nie przekracza 150 g. O powiększonej śledzionie mówimy wtedy, gdy waży 200 g i więcej. Do pierwszych objawów sugerujących powiększenie śledziony należą:

• uczucie pełności w jamie brzusznej;
• uczucie ucisku w okolicy żeber podczas wykonywania podstawowych czynności, takich jak: chodzenie, schylanie się czy siadanie;
• nudności i/lub wymioty;
• ból pleców promieniujący do jamy brzusznej;
• ból brzucha.

Jeśli śledziona osiągnie bardzo duże rozmiary, oprócz wymienionych wyżej objawów pojawiają się:

• skłonność do występowania wybroczyn na skórze oraz siniaków;
• bladość powłok skórnych;
• uciążliwe zmęczenie oraz duszności;
• podatność na infekcje.

Czy powiększenie śledziony wpływa na wątrobę?

Niektóre schorzenia prowadzące do splenomegalii wywołują również powiększenie wątroby, czyli hepatomegalię. Stan, w którym zarówno śledziona, jak i wątroba są powiększone nazywany jest hepatosplenomegalią. Dochodzi do niego w przebiegu takich chorób jak: mielofibroza, nadciśnienie wrotne (jako powikłanie marskości wątroby), choroby spichrzeniowe czy mononukleoza zakaźna.

Co zrobi lekarz, jeśli zgłosimy się z powiększeniem śledziony?

Podstawą każdego procesu diagnostycznego jest starannie zebrany wywiad. Lekarz z pewnością będzie pytał o: czas wystąpienia dolegliwości, inne objawy, np. gorączki, bóle brzucha, infekcje w ostatnim czasie, zwiększoną skłonność do siniaczenia się, osłabienie, bladość skóry, choroby przewlekłe lub stosowane leki, także używki stosowane przez pacjenta, wywiad rodzinny – czy u kogoś z bliskich występowała niedokrwistość, nasilone krwawienia, nowotwory, choroby hematologiczne.
W badaniu lekarz ocenia wielkość powiększonej śledziony, poszukuje oznak infekcji, powiększonych węzłów chłonnych, ocenia obecność poszerzonych naczyń na skórze brzucha, a w przypadku dzieci ważna jest również ocena wzrostu i masy ciała, oraz rozwoju.
Już w gabinecie lekarza POZ można uzyskać skierowanie na podstawowe badania, jak morfologia krwi i inne badania biochemiczne pomagające ocenić stan  organizmu i wskazać właściwy tor diagnostyczny. Wskazane jest również wykonanie USG jamy brzusznej w celu oceny wielkości wątroby i śledziony, należy również ocenić pozostałe narządy jamy brzusznej, a – w miarę możliwości – przepływ krwi w naczyniach krwionośnych znajdujących się w sąsiedztwie wątroby i śledziony.
Powiększona śledziona i wątroba to konieczność wykonania dodatkowych badań:

• morfologia krwi z rozmazem ręcznym;
• wykładniki funkcji wątroby (ALT, AST);
• stężenie glukozy we krwi;
• profil lipidowy;
• stężenie amoniaku i kwasu lipidowego w osoczu.

Dalsza diagnostyka uzależniona jest od najbardziej prawdopodobnej przyczyny powiększenia narządu.

Gdzie najlepiej zrobić badanie USG jamy brzusznej?

Jest wiele szpitali i przychodni robiących badanie USG śledziony. Jednym z takich miejsc jest przychodnia Onkolmed Lecznica Onkologiczna. Pracują w niej bardzo dobrzy lekarze rodzinni i onkolodzy z wieloletnim doświadczeniem.
Wsród tych bardzo dobrych lekarzy pracujących w Onkolmed Lecznica Onkologiczna jest radiolog, który wykona badanie USG jamy brzusznej (w tym śledziony) i zrobi bardzo dokładny opis tego badania.

W celu umówienia się na badanie USG śledziony skontaktuj się z placówką Onkolmed Lecznica Onkologiczna pod numerem telefonu: +48222902337

Źródła:
medonet.pl/zdrowie,powiekszona-sledziona---objawy--przyczyny-i-leczenie-,artykul,1735139.html
poradnikzdrowie.pl/sprawdz-sie/objawy/powiekszenie-sledziony-przyczyny-choroby-powodujace-powiekszenie-sledz-aa-eUVB-pM2K-bJvJ.html
hellozdrowie.pl/przyczyny-objawy-oraz-metody-leczenia-powiekszonej-sledziony/#objawy-powiekszonej-sledziony
zdrowie.gazeta.pl/Zdrowie/7,101580,23691616,powiekszona-sledziona-badania-leczenie-czy-mozna-zyc-bez.html
mp.pl/pacjent/objawy/170516,powiekszenie-sledziony