Skąd bierze się polineuropatia cukrzycowa?

Polineuropatia cukrzycowa stanowi najczęstsze odległe powikłanie cukrzycy. Dotyczy około 50% diabetyków, niezależnie od tego czy chorujemy na cukrzycę typu 1 czy też cukrzycę typu 2.
O ile nie ma skutecznych sposobów leczenia polineuropatii lekami, to wyrównanie cukrzycy i uzyskanie właściwego HbA1c oraz właściwej masy ciała pozwala cofnąć niektórej objawy neuropatii cukrzycowej i zmniejszyć ból.
Polineuropatia cukrzycowa to zespół wielu schorzeń spowodowanych uszkodzeniem nerwów w wyniku cukrzycy.
Polineuropatią cukrzycową określamy rodzaj neuropatii w której uszkodzeniu ulegają nerwy czuciowe jak i ruchowe.
Nerwy czuciowe są to nerwy odpowiedzialne za przewodzenie bodźców ze środowiska zewnętrznego do naszego ośrodkowego układu nerwowego (tj. mózgowia oraz rdzenia kręgowego) – czyli odpowiadają za odczuwanie dotyku, bólu, zimna czy gorąca.
Nerwy ruchowe odpowiadają natomiast za reagowanie na te bodźce np. za skurcze odpowiednich mięśni odpowiedzialnych za ruchy rąk i nóg.

Jakie są rodzaje polineuropatii cukrzycowej?

Polineuropatia cukrzycowa może obejmować różne typy włókien nerwowych:

• czuciowe, które pozwalają na to, że czujemy, gdy nas ktoś dotknie, czujemy ból, gdy nadepniemy na coś ostrego, czujemy, że polano nas zimną wodą lub wrzątkiem, jesteśmy w stanie określić, gdzie mamy rękę, gdzie nogę, że nasza noga stoi na podłożu,
• ruchowe, które pozwalają nam na prawidłową funkcję mięśni, na to, że mamy siłę, by wykonywać różne czynności, nawet bardzo podstawowe, jak podniesienie ręki, uczesanie się, wstanie z łóżka, a także reagowanie na dany bodziec, np. zabranie ręki od przedmiotu, który bardzo kłuje,
• autonomiczne, których prawidłowa czynność zapewnia właściwe funkcjonowanie serca, przewodu pokarmowego i wielu innych narządów wewnętrznych, dzięki którym mamy odpowiednie ciśnienie, możemy przyjmować i trawić przyjęte pokarmy, mamy odpowiednio nawilżoną skórę, nie pocimy się nadmiernie, mamy ciepłe stopy i ręce oraz prawidłowo odżywione tkanki.

Jakie są czynniki zwiększające wystąpienie polineuropatii cukrzycowej?

Neuropatia cukrzycowa dotyka osoby cierpiące na cukrzycę typu I i II. Wśród czynników, które zwiększają ryzyko wystąpienia polineuropatii cukrzycowej, znajdują się:

• przewlekła hiperglikemia - podwyższone stężenie glukozy we krwi - dobrze wyrównana cukrzyca w praktyce całkowicie zabezpiecza pacjenta przed rozwinięciem się
• polineuropatii cukrzycowej
• palenie tytoniu,
• nadciśnienie,
• otyłość,
• podeszły wiek,
• płeć męska,
• spożywanie alkoholu w nadmiernych ilościach,
• czynniki genetyczne,
• nieprawidłowa ilość cholesterolu we krwi - hipercholesterolemia.

Dochodzi wówczas do upośledzenia funkcji i zaburzenia budowy włókien nerwowych, co prowadzi do nieprawidłowego przewodnictwa impulsów. Monitorowanie stężenia glukozy we krwi pozwala na zapobieżenie lub wczesne wykrycie powikłań cukrzycy.

Jakie są objawy polineuropatii cukrzycowej?

Objawy, które mogą wystąpić w przebiegu neuropatii cukrzycowej to m.in.:

• zaburzenia czucia w tym dolegliwości bólowe oraz parastezje,
• osłabienie lub zniesienie odruchów głębokich z kończyn dolnych,
• potencja,
• zaburzenia związane z funkcjonowaniem układu moczowego,
• niedowłady,
• osłabienie oraz możliwy zanik mięśni,
• omdlenia,
• zawroty głowy,
• męczliwość, osłabiona tolerancja wysiłku,
• zaburzenia równowagi,
• zaburzenia związane z funkcjonowaniem układu trawiennego,
• zaburzenia związane z funkcjonowaniem układu wydzielniczego.

Jak wygląda leczenie polineuropatii cukrzycowej?

Najważniejsze w zapobieganiu i leczeniu neuropatii jest prawidłowy poziom glukozy. Wieloletnie badania udowodniły, że intensywne leczenie insuliną zmniejszyło częstość objawów klinicznych neuropatii po 5 latach o 50%. Konieczna jest więc wczesna diagnostyka cukrzycy oraz jej prawidłowe leczenie.
Możemy podzielić leczenie neuropatii na leczenie przyczynowe i objawowe. Do leczenia przyczynowego należy to co podkreślono powyżej, a więc prawidłowe prowadzenie choroby podstawowej, aby uniknąć wahań stężenia glukozy w surowicy, najważniejsze hiperglikemii, ale także hipoglikemii. Jako leczenie przyczynowe stosuje się leki mające działanie antyoksydacyjne, w tym najsilniejszy – kwas alfa-liponowy. Działa on, powodując zwiększone oddanie glikogenu w wątrobie, większy wychwyt glukozy przez mięśnie i wątrobę oraz zmniejsza degradację insuliny i zwiększa insulinowrażliwość. Dożylne podawanie tego leku przez 3 tygodnie w dawce 600 mg lub doustnie w dawce maksymalnej 1800 mg przynosi poprawę. Długotrwałe leczenie dawką doustną 600 mg łagodzi objawy kliniczne.
Leczenie objawowe to głównie zmniejszenie dolegliwości bólowych, które towarzyszą bardzo często neuropatii cukrzycowej. Jako leki pierwszego rzutu stosuje się proste leki przeciwbólowe, jak Pyralginę, Analgan, Mefacit. Niestety nie są one dostatecznie skuteczne i szybko należy wprowadzić leki stosowane także w depresji, które jak się okazało są szczególnie skuteczne w zmniejszeniu głębokiego, stałego bólu. Najczęściej stosowana jest amitryptylina w dawce 25–100 mg na dobę, zwykle w jednej dawce podanej wieczorem lub imipramina w dawce 30 mg/dobę. Także w zmniejszaniu bólu oraz dokuczliwych parestezji (nieprzyjemne pieczenia, drętwienia, uczucie zimna zwłaszcza nocy) stosuje się leki przeciwpadaczkowe. Tutaj ze względu na stosunkowo małą liczbę objawów niepożądanych, a więc najlepszą skuteczność i bezpieczeństwo ma gabapentana. Stosuje się także karbamazepinę skuteczną, ale nieco gorzej tolerowaną przez pacjentów, zwłaszcza w starszym wieku.
Niektórzy zalecają zażywanie witaminy E, selenu, dużych dawek witaminy B1, B6, B12, ale nie ma jednoznacznych dowodów na ich skuteczność. Pacjent z neuropatią cukrzycową powinien unikać pewnych leków, które działają toksycznie na włókna obwodowe, takich jak amiodaron, metronidazol, nitrofurantoina. Bardzo ważnym elementem leczenia jest rehabilitacja oraz fizjoterapia w zależności od rodzaju neuropatii cukrzycowej. W przypadku głównie postaci ruchowej wskazane są ćwiczenia ruchowe, w przypadku dolegliwości czuciowych fizjoterapia, którą ustala specjalista. Konieczne jest uświadomienie choremu, aby unikał urazów, ucisku nerwów, wykonywał właściwą pielęgnację kończyn, zwłaszcza stóp.

Sposób leczenia musi być skonsultowany z lekarzem neurologiem. Lekarz neurolog przeprowadzi wszystkie potrzebne badania i zaleci odpowiednie leczenie. Neurolog, który konsultuje w Onkolmed Lecznica Onkologiczna jest jednym z najlepszych neurologów.

W celu umówienia się na konsultację u neurologa skontaktuj się zplacówką Onkolme Lecznica Onkologiczna pod numerem telefonu: +48222902337

Szanowni Pacjenci,

Przed zapisem do lekarza specjalisty bardzo prosimy o dokładne zapoznanie się z zakresem działalności danego lekarza (każdy lekarz specjalista leczy inną część ciała). W przypadku problemu z wyborem właściwego specjalisty, prosimy o kontakt z Recepcją Onkolmed. Chętnie służymy pomocą. W celu prawidłowego zapisu do specjalisty, przeprowadzamy wywiad z Pacjentem. Mając tę wiedzę łatwiej jest nam zaoferować konkretną pomoc i wybór odpowiedniego lekarza.

Ze względu na długą listę oczekujących w przypadku rezygnacji z wizyty prosimy o wcześniejsze jej odwołanie. 

Szanujmy się wzajemnie.