Zaburzenia gospodarki hormonalnej - przyczyny, objawy, leczenie

Nierównowaga hormonalna może dawać się we znaki i skutecznie utrudniać normalne funkcjonowanie. Problem w tym, że sami często nie zdajemy sobie sprawy z tego, co nam dolega. O nierównowadze hormonalnej mówimy wtedy, gdy w krwioobiegu krąży za mało lub za dużo hormonów. Ze względu na ich zasadniczą rolę w organizmie, nawet niewielka nierównowaga hormonalna może powodować nie tylko nieprzyjemne objawy, ale też bardzo poważne problemy ze zdrowiem.
Nasze hormony, produkowane przez różne narządy i gruczoły, odgrywają wiele istotnych funkcji oraz regulują ważne procesy. Hormony pomagają regulować metabolizm i apetyt, tętno, dobowy rytm organizmu i fazy snu, cykle reprodukcyjne i funkcje seksualne, ogólny wzrost i rozwój, nastrój i stres, a także temperaturę ciała.
Kobiety i mężczyźni różnią się między sobą pod względem gospodarki hormonalnej, a dokładnie poziomami niektórych hormonów. Np. poziomem testosteronu czy estrogenu.
Zarówno kobiety jak i mężczyźni doświadczają okresów braku równowagi hormonalnej w pewnych momentach życia (pokwitanie, przekwitanie ciąża, silny stres, niewłaściwy styl życia, choroba), ale mogą one również wystąpić, gdy gruczoły dokrewne nie funkcjonują prawidłowo. Objawy zaburzeń równowagi hormonalnej zależą od tego, które gruczoły i hormony zostaną zaatakowane.

Jakie są przyczyny zaburzeń hormonalnych?

Zaburzenia hormonalne u kobiet i mężczyzn (także u nastolatków i dzieci) mogą wynikać z genów danej osoby. Istnieją predyspozycje genetyczne, które wpływają na wystąpienie konkretnych stanów chorobowych, np. zaburzenia hormonalnego wywołującego choroby tarczycy. Zaburzenia hormonalne mogą mieć też związek ze stylem życia. Dużą rolę w ich powstawaniu odgrywają nawyki żywieniowe. Nieodpowiednia dieta – obfitująca w żywność przetworzoną, typu fast food, nadmiar soli, rafinowanych cukrów, nadużywanie alkoholu i innych używek – ma wpływ na metabolizm, który z kolei działa bezpośrednio na zaburzenia gospodarki hormonalnej. Przyczynami zaburzeń hormonalnych są także stres i problemy emocjonalne. Wysoki poziom kortyzolu (nazywanego hormonem stresu) wpływa na wytwarzanie innych hormonów, a tym samym zaburza funkcjonowania narządów i układów w organizmie.

Jakie są objawy zaburzeń hormonalnych?

Zaburzenia hormonalne mogą powodować wiele uciążliwych objawów i dolegliwości. Rozregulowanie gospodarki hormonalnej objawia się wahaniami wagi (nadmiernym przyrostem masy ciała lub nadmiernym chudnięciem), pojawieniem się nadmiernego owłosienia (szczególnie uciążliwy objaw w przypadku kobiet), wahaniami nastroju oraz na przykład spadkiem libido. Pojawiają się zmiany skórne, przede wszystkim zmiany trądzikowe i zaburzenia cyklu menstruacyjnego. Te ostatnie skutki zachwiania równowagi hormonalnej są szczególnie problematyczne dla kobiet chcących zajść w ciążę, mogą bowiem powodować nawet niepłodność.
Przybieranie na wadze na tle hormonalnym zazwyczaj spowodowane jest przez niedoczynność tarczycy lub zaburzenia w wydzielaniu insuliny (tak zwaną insulinooporność). Hormony wydzielane przez tarczycę wpływają na procesy metaboliczne w organizmie, czyli na tak zwaną przemianę materii. Ich niedobór skutkuje zwolnieniem tempa przemiany materii, a co za tym idzie – tyciem. Insulina to hormon wydzielany przez trzustkę. Jeśli zaburzone jest funkcjonowanie trzustki, pojawiają się zaburzenia hormonalne związane z wydzielaniem insuliny potrzebnej do utrzymania cukru na odpowiednim poziomie. Pojawiają się one również wówczas, gdy tkanki źle reagują na wydzielaną przez trzustkę insulinę i organ ten musi wydzielać jej więcej by poradzić sobie z nadmiarem cukru. Nadmiar insuliny powoduje trudności ze spaleniem tłuszczu oraz wywołuje napady głodu, co skutkuje przyrostem masy ciała.
Pojawienie się nadmiernego owłosienia (hirsutyzm) spowodowane jest zaburzeniami hormonalnymi ze strony hormonów płciowych wydzielanych przez jajniki u kobiet i nadnercza w przypadku mężczyzn.
Również spadek libido związany jest z zaburzeniami równowagi hormonów płciowych. Hormonem odpowiedzialnym za spadek libido jest głównie prolaktyna, która wydziela się w sposób naturalny po porodzie. Jeśli jej poziom jest wyższy w innych sytuacjach życiowych, wymaga to konsultacji z lekarzem ginekologiem.
Zaburzenia hormonalne to także wahania nastrojów. Wpływ na humor mają przede wszystkim hormony tarczycy oraz hormony płciowe takie jak estrogen i progesteron – to dlatego wiele kobiet odczuwa dolegliwości związane z obniżeniem i wahaniami nastroju przed miesiączką i w trakcie menopauzy, kiedy zmienia się poziom hormonów płciowych w organizmie.
Bardzo poważnym objawem zaburzeń hormonalnych związanych z rozchwianiem gospodarki hormonalnej układu płciowego jest rozregulowanie cyklu miesiączkowego. Cykle stają się nieregularne i bezowulacyjne, może dojść do całkowitego zaniku miesiączki oraz do niepłodności.

Jak przebiega diagnostyka i leczenie zaburzeń hormonalnych?

Leczenie zmian spowodowanych rozchwianiem gospodarki hormonalnej jest zależne od przyczyn i objawów. Bez konsultacji z lekarzem endokrynologiemnie należy przyjmować żadnych substancji (leków, suplementów diety, ziół itd.), mających wpływ na gospodarkę hormonalną. Owszem, istnieją leki bez recepty pomagające uregulować gospodarkę hormonalną, ale ich przyjmowanie powinno być poprzedzone wizytą u lekarza endokrynologa i badaniami, mającymi na celu ustalenie przyczyny dolegliwości.
W przypadku zanotowania niepokojących objawów należy zgłosić się do lekarza endokrynologa. Po zebraniu wywiadu sugerującego zaburzenia hormonalne, specjalista zdecyduje jakie badania trzeba wykonać. Przy zaburzeniach hormonów płciowych zazwyczaj wykonuje się badania na poziom prolaktyny, progesteronu i androgenów, a jeżeli wywiad sugeruje zaburzenia tarczycy zlecane są badania na poziom TSH, a w następnej kolejności badania FT3 i FT4.
Gdy wiadomo już, co jest przyczyną dolegliwości, lekarz endokrynologzaleca farmakologiczne leczenie na zaburzenia hormonalne lekami lub preparatami hormonalnymi. Istotne jest równoległe stosowanie metod niefarmakologicznych, zwłaszcza odpowiedniej diety, a także dbanie o regularną aktywność fizyczną. Wiele dolegliwości związanych z rozchwianiem gospodarki hormonalnej wiąże się z niezrównoważonym, niehigienicznym i nieaktywnym trybem życia.

Gdzie przyjmuje bardzo dobry endokrynolog?

Onkolmed Lecznica Onkologiczna to przychodnia w której działa Poradnia Endokrynologii Ogólnej i Onkologicznej. Przyjmują w niej bardzo dobrzy lekarze endokrynolodzy.

W celu umówienia się do endokrynologa skontaktuj się z placówką Onkolmed Lecznica Onkologiczna pod nr telefonu: +48222902337
Źródła:
www.medonet.pl/zdrowie,zaburzenia-hormonalne---objawy--przyczyny--profil...
zdrowie.tvn.pl/a/zaburzenia-hormonalne-objawy-rodzaje-i-leczenia
www.e-zikoapteka.pl/artykuly/najczestsze-zaburzenia-hormonalne-u-kobiet-...