Jaką chorobą jest zapalenie najądrza?

Zapalenie najądrza jest najczęstszą przyczyną bólu jądra, dlatego gdy poczujesz dyskomfort w tym miejscu, jest duże prawdopodobieństwo, że dopadła cię właśnie ta choroba. Wyjaśnijmy, czym są najądrza. Stanowią one wewnętrzną część męskich organów płciowych. Znajdują się w mosznie i są narządami parzystymi. Przylegają do jąder, jak gdyby otulając je. Wyglądają jak wąskie płaty przechodzące w nasieniowody. Składają się z kanalików, które mają za zadanie odprowadzać z jądra oraz magazynować nasienie. Tutaj też plemniki dojrzewają, m.in. nabywają zdolność ruchu, która jest im niezbędna do zapłodnienia komórki jajowej.
Zapalenie dotyczy zwykle jednego najądrza, ale czasem obejmuje oba, często też przechodzi na jądro. Jeśli trwa kilka dni do maksymalnie 6 tygodni, mówimy o tzw. ostrym zapaleniu najądrza. Jeśli dłużej – o przewlekłym, które dużo trudniej już leczyć.

Jakie są przyczyny zapalenia najądrza?

Zapalenie najądrza jest spowodowane zakażeniem przez różne drobnoustroje, zwykle bakterie. Przyczyny zapalenia najądrza to:

Zakażenie bakteryjne

Najczęściej zapalenie najądrza rozwija się jako powikłanie zakażenia układu moczowego, gdy obecna jest przeszkoda w prawidłowym odpływie moczu z pęcherza (np. choroba gruczołu krokowego, zwężenie cewki moczowej). Bakterie z zakażonego moczu wędrują wzdłuż nasieniowodu do najądrza, powodując jego zakażenie i zapalenie. Ta postać zapalenia najądrza jest częstsza u starszych mężczyzn i u dzieci.

Choroby przenoszone drogą płciową

Drugą najczęstszą przyczyną zapalenia najądrza są zakażenia przenoszone drogą płciową. Najczęstsze drobnoustroje powodujące zapalenie najądrza to dwoinka rzeżączki i chlamydia. Najpierw dochodzi do zapalenia cewki moczowej, a następnie drobnoustroje wędrują do najądrza, powodując jego zapalenie. Ta postać zapalenia najądrza dotyczy przede wszystkim młodszych mężczyzn.

Po zabiegach urologicznych

Zapalenie najądrza może być powikłaniem po zabiegach urologicznych (np. resekcja stercza, zabiegi w cewce moczowej), gdy po zabiegu dojdzie do zakażenia układu moczowego.
Wirusowe zapalenie przyusznic (świnka)
Zapalenie najądrza może być spowodowane zakażeniem wirusowym i najczęściej występuje jako powikłanie zakażenia wirusem zapalenia przyusznic (świnka). Zdarza się to nawet u 20–30% chłopców po okresie dojrzewania, którzy zachorują na świnkę. Wirusy dostają się do najądrza przez krążącą krew.

Leczenie amiodaronem

Zapalenie najądrza może wystąpić u mężczyzn przyjmujących amiodaron, lek stosowany w zaburzeniach rytmu serca. Nie jest ono wówczas spowodowane zakażeniem, ale chemicznym uszkodzeniem najądrza.

Gruźlicze zapalenie najądrzy

Gruźlicze zapalenie najądrzy może wystąpić u mężczyzn chorujących na gruźlicę płuc lub nerek. Ostremu zapaleniu najądrza w wielu przypadkach towarzyszy ostre zapalenie jądra, do którego to najądrze przylega, i takich przypadkach jest to choroba określana jako „ostre zapalenie jądra i najądrza”.

Jakie są objawy zapalenia najądrzy?

Najczęściej zapalenie najądrza ma ostry przebieg. Bardzo często zapalenie nie ogranicza się wyłącznie do najądrza, ale również zajmuje jądro. Mówi się wtedy o ostrym zapaleniu jądra i najądrza. Główne objawy to ból w mosznie, obrzęk i bolesność przy dotyku. Dodatkowo skóra moszny staje się zaczerwieniona. Jądro po stronie chorego nadnercza jest powiększone i lekko uniesione. Objawy zapalenia najądrza nie przyjmują uogólnionego charakteru. Oznacza to, że nie występuje gorączka, osłabienie czy rozbicie. Wyjątek od tej reguły stanowi oczywiście zapalenie najądrza będące powikłaniem np. świnki. Wtedy objawy ogólne wynikają z czynnika sprawczego, czyli choroby zakaźnej.
Poza objawami zapalnymi najądrzy występują objawy charakterystyczne dla zakażenia układu moczowego. Może to być parcie naglące na pęcherz, pieczenie i ból przy oddawaniu moczu, a dodatkowo objawy charakterystyczne dla określonego czynnika etiologicznego.
Przewlekłe zapalenie najądrza charakteryzuje się długotrwałym bólem (nawet kilka tygodni) o charakterze nawrotowym. Przy obmacywaniu jąder można wyczuć zgrubienie w okolicach najądrzy. Może być bolesne lub nie.

Jak leczyć zapalenie najądrza?

Właściwie rozpoczęte leczenie może doprowadzić do ustąpienia objawów już po ok. 2 tygodniach. Zapalenie jądra i najądrza leczy się antybiotykami, niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi, przeciwbólowymi, stosuje okłady, uniesienie moszny, co zmniejsza zastój krwi żylnej i ułatwia odpływ chłonki.
Antybiotyki dobierane są indywidualnie do pacjenta. Najczęściej zaczyna się leczenie od fluorochinolonów, które łatwą przechodzą do tkanek układu moczowo-płciowego. Alternatywą jest także stosowanie niektórych makrolidów np. azytromycyny. W przypadku, gdy przyczyną zapalenia jądra i najądrza jest chlamydia, zaleca się także leczenie partnerki. W przypadku ciężkich zakażeń z objawami ogólnoustrojowymi, a także, gdy u starszych mężczyzn schorzenie przebiega gwałtownie, należy przeprowadzić leczenie w szpitalu i w większości tych przypadków wykonuje się zabieg chirurgiczny, polegający na eksploracji moszny i orchiektomii, nacięciu torebki najądrza lub usunięciu jądra lub najądrza.

W celu umówienia się na konsultację u urologa, urologa dziecięcego skontaktuj się z placówką Onkolmed Lecznica Onkologiczna pod numerem telefonu: +48222902337

Powrót