Potworniak dzieci i dorosłych - rodzaje, przyczyny, objawy, leczenie

Co to jest potworniak?

Potworniak to jeden z rodzajów nowotworów germinalnych. Rozwija się on z tzw. wielopotencjalnych komórek zarodkowych, czyli takich, które mogą dać początek każdej tkance, jaka tworzy ludzki organizm. Przyczyny ich powstania nie zostały do końca wyjaśnione, jednak podejrzewa się, że w patogenezie biorą udział zaburzenia cyklu podziałów komórkowych. 
W procesie embriogenezy, czyli w okresie formowania zarodka, komórki te zstępują w kierunku swojego miejsca docelowego, jakim są gonady – jajniki u kobiet lub jądra u mężczyzn. Dlatego właśnie potworniaki najczęściej lokalizują się w tej okolicy. Zdarza się jednak, że w czasie swojej wędrówki komórka zabłądzi i znajdzie się np. w jamie brzusznej, klatce piersiowej, w obrębie głowy i szyi lub jakimkolwiek innym miejscu. Dlatego też lokalizacje potworniaków bywają bardzo zróżnicowane, niekiedy wręcz niezwykłe.
Jeśli chodzi o budowę, potworniaki składają się z komórek, które mogą dać początek każdemu rodzajowi tkanki. Guzy często przybierają nietypowe formy. Mogą mieć postać tworu z zębami i włosami lub torbieli jajników wypełnionych łojem, które osiągają nieraz znaczne rozmiary. Zdarza się również, że potworniak przyjmuje postać guza zbudowanego z pętli jelitowych, mózgu, chrząstki lub kości.  Potworniaki mogą być również zbudowane z komórek, które w prawidłowych warunkach budują tarczycę lub nadnercza, dzięki czemu ich obecność może mieć wpływ na gospodarkę hormonalną organizmu.

Jakie potworniaki najczęściej występują u małych dzieci?

Dziecięce kłopoty z potworniakami zaczynają się już w fazie życia płodowego. Wtedy właśnie następuje formowanie się tych nowotworów. Z tego powodu potworniaki uznawane są za guzy wrodzone. Jednak nie wszystkie potworniaki są rozpoznawane w wieku dziecięcym. Bywa i tak, że człowiek przeżywa swoje całe życie, nie wiedząc o tym, że w jego ciele znajduje się nowotwór.
Najpowszechniej u dzieci występuje jeden rodzaj potworniaków, określanych jako guzy krzyżowo-ogonowe. Nowotwory te powstają w okolicach kości ogonowej. Gdy są naprawdę duże, może dojść do zaburzeń krążenia u rozwijającego się płodu. Jeżeli guz taki został zdiagnozowany, a nie było możliwości jego usunięcia, gdy dziecko znajdowało się jeszcze w łonie matki, zaleca się usunięcie potworniaka w ciągu pierwszego tygodnia życia maluszka.

Gdzie u kobiet najczęściej stwierdza się potworniaki?

U kobiet najczęściej stwierdzanym potworniakiem jest guz zwany torbielą skórzastą, zlokalizowany na jajniku. Zalicza się go do łagodnych nowotworów. Szacuje się, że na 100 proc. zdiagnozowanych nowotworów jajników ponad 95 proc. z nich stanowią torbiele skórzaste. Kobieta z torbielą skórzastą na ogół odczuwa bóle brzucha (stałe i o różnym stopniu nasilenia), obrzęk lub istnienie pewnej masy w jamie brzusznej, jak również może zaobserwować nieprawidłowe krwawienia z macicy. Te objawy powinny skłonić do wizyty u ginekologa i wykonania badania ultrasonograficzego.

Jakie są rodzaje potworniaków?

Wśród potworniaków u kobiet i mężczyzn można wyróżnić dwa rodzaje:

• potworniak dojrzały,
• potworniak niedojrzały.

Potworniak niedojrzały składa się z różnych komórek, które nie tworzą żadnych konkretnych tkanek, rośnie szybko i jest rodzajem nowotworu złośliwego. Najczęściej ulokowany jest na jajnikach lub jądrach i może stamtąd dawać przerzuty na inne tkanki i narządy organizmu. Potworniak dojrzały jest nowotworem łagodnym i składa się z tkanek, które mają już swoją funkcję – włosów, skóry, zębów, gruczołów czy mięśni. Rośnie powoli, ale może osiągać duże rozmiary. Najczęściej występuje na jajnikach i jądrach. Może też pojawiać się:

• na kręgosłupie,
• w śródpiersiu,
• w przestrzeni zaotrzewnowej,
• w nosogardzieli,
• w ośrodkowym układzie nerwowym – szczególnie w przysadce mózgowej,
• w pęcherzu,
• w wątrobie.

Gdzie u mężczyzn najczęściej stwierdza się potworniaki?

U mężczyzn obecność potworniaków zazwyczaj stwierdza się w jądrach. Są to najczęściej formy niedojrzałe, a z tym wiąże się ryzyko zezłośliwienia guza. Nowotwór ten najczęściej nie wywołuje u mężczyzny żadnych dolegliwości bólowych. U niektórych może jednak wystąpić obrzęk i ból. Symptomem, który powinien wywołać niepokój każdego pana, jest twardość moszny i wyczuwanie w niej guza. Jeśli zaś w okolicach worka mosznowego pojawia się ból i opuchlizna, konieczna jest jak najszybsza konsultacja ze specjalistą!

Jaki są objawy potworniaka u dziewczt i chłopców?

Jakie objawy daje potworniak u dziewcząt?

U dziewcząt, u których potworniak rozwija się w jajniku, objawy wynikają głównie z dużych rozmiarów guza nowotworowego.
Należą do nich:

• uczucie pełności w brzuchu,
• bóle podbrzusza,
• ból podczas oddawania moczu i/lub stolca.

W przypadku zaawansowanego potworniaka niedojrzałego mogą pojawić się:

• wzdęcia
• niestrawność,
• zaparcia,
• uczucie pełności po spożyciu nawet niewielkiego posiłku,
• utrata apetytu,
• nudności i wymioty,
• nienormalnie częste oddawanie moczu,
• nieregularne miesiączki,
  upławy z pochwy.

Może pojawić się utrata lub przyrost wagi i powiększenie węzłów chłonnych.
Niejednokrotnie pierwszy objawem jest silny ból brzucha spowodowany przez skręt jajnika.

Jakie objawy daje potworniak u chłopców?

Najczęstszą lokalizacją potworniaka u obu płci jest okolica krzyżowo-ogonowa. Zazwyczaj guz jest dobrze widoczną, wystającą ponad poziom skóry pleców masą. W związku ze znacznym rozmiarem guza, potworniak w tej lokalizacji jest wykrywany wkrótce po lub nieraz przed urodzeniem (podczas badania USG kobiety ciężarnej).
U chłopców, u których potworniak rozwija się w jądrze, do najczęstszych objawów należą:

• niebolesne powiększenie jednego lub (rzadko) obu jąder,
• stwardnienie i nierówność powierzchni jądra,
• uczucie ciężaru w mosznie.

W rzadkich przypadkach choroba może przebiegać z bólem i uczuciem rozpierania moszny. W jądrach powstają najczęściej potworniaki niedojrzałe, z dużym ryzykiem złośliwości.
W przypadku zaawansowanego potworniaka niedojrzałego mogą pojawić się objawy przerzutów odległych, takie jak:

• bóle w okolicy lędźwiowej,
• bóle brzucha,
• powiększenie węzłów chłonnych,
• kaszel,
• krwioplucie,
• duszność.

Jakie są objawy potworniaka u kobiet i mężczyzn?

W większości przypadków objawy potworniaka nie występują, a guz jest wykrywany przypadkowo podczas badań obrazowych (ultrasonografii, tomografii komputerowej) wykonywanych z innego powodu. Dolegliwości pojawiają się zwykle, gdy zmiana osiągnie duże rozmiary. Jeżeli potworniak dojrzały zawiera w sobie tkankę gruczołów wewnątrzwydzielniczych, staje się on przyczyną zaburzeń hormonalnych, najczęściej objawiających się jako nadczynność tarczycy. Natomiast potworniak niedojrzały może wydzielać nadmierną ilość gonadotropiny kosmówkowej, czego efektem jest fałszywie dodatni test ciążowy. Objawy potworniaka jajnika to: problemy z zajściem w ciążę, zaburzenia miesiączkowania, ból podczas oddawania moczu, dyskomfort w jamie brzusznej, zgaga, nudności, zaparcia, ból pleców. Natomiast symptomy wskazujące na potworniaka jądra to: obrzęk i tkliwość jąder, stwardnienie moszny, wyczuwalny guzek.

Jak przebiega leczenie potworniaka jajnika?

W przypadku potworniaków najwłaściwszą i jedyną metodą leczenia jest możliwie jak najszybsze wycięcie guza. Ma to duże znaczenie w szczególności wtedy gdy lekarz stwierdzi formę niedojrzałą.
Zabiegi przeprowadza się metodą laparoskopową lub podczas klasycznej operacji w zależności od wskazań i możliwości u konkretnego pacjenta. Równie rodzaj znieczulenia – ogólne lub podpajęczynówkowe dopierane jest przez anestezjologa w sposób całkowicie spersonalizowany.
Wycięty guz za każdym razem zostaje oddany do badania histopatologicznego, które określa stopień jego złośliwości. W przypadku zmian o charakterze łagodnym nie ma potrzeby wdrażania dodatkowego leczenia, jeśli jednak mamy do czynienia ze zmianami złośliwymi dodatkowo przeprowadza się leczenie z zastosowaniem radioterapii lub chemioterapii.

Gdzie leczyć potworniaka?

Onkolmed Lecznica Onkologiczna to przychodnia, w której przyjmują lekarze onkolodzy dla dorosłych i dzieci. W przypadku potworniaka jakim są guzy krzyżowo-ogonowe a u chłopców lub dziewcząt można przyjść na konsultację u onkologa w Poradni Onkologii Dziecięcej. W przypadku potworniaka jajnika lub jądra u dzieci lub kobiet i mężczyzn zapisać się można na konsultacje (odpowiednio) do ginekolog, onkologa w Poradni Ginekologii Ogólnej i Onkologicznej lub do urologa, onkologa w Poradni Nowotworów Układu Moczowego.

W celu umówienia się na konsultację u urologa, onkologa, skontaktuj się z placówką Onkolmed Lecznica Onkologiczna pod numerem telefonu: +48222902337

Źrodła:
https://www.aptekagemini.pl/poradnik/zdrowie/co-to-jest-potworniak/
https://zdrowie.tvn.pl/a/potworniak-nowotwor-z-komorek-roznych-tkanek-ob...
https://www.medonet.pl/magazyny/ochron-sie-przed-rakiem-,potworniaki---n...
https://www.medme.pl/choroby/potworniak,316.html
https://www.hellozdrowie.pl/potworniak-dojrzaly-i-niedojrzaly-przyczyny-...
http://nowotwory.org/potworniak/#Leczenie_potworniaka